657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun “zam ve tazminatlar” başlıklı 152’nci maddesine göre; zamlar ve tazminatlar tek tek belirlenmiştir. “Ortak Hükümler” başlıklı 152/III ile yapılan düzenlemede; “Bu zam ve tazminatların hangi işi yapanlara ve hangi görevlerde bulunanlara ödeneceği, miktarları, ödeme usul ve esasları bütün kurumları kapsayacak şekilde ve 154’üncü madde uyarınca katsayının Cumhurbaşkanınca değiştirilmesi durumu hariç yılda 1 defa olmak üzere hazırlanır ve Cumhurbaşkanı Kararı ile yürürlüğe konulur.. Bu zam ve tazminatlara hak kazanmada ve bunların ödenmesinde aylıklara ilişkin hükümler uygulanır.”
2006/10344 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki Devlet Memurlarına Ödenecek Zam ve Tazminatlara İlişkin Kararın 3’üncü maddesi aşağıdaki şekilde düzenlenmiştir.
” (1) a) I sayılı Cetvelin (A), (D), (E), (F), (G) ve (H) bölümlerinde yer alan zamlar ile II sayılı Cetvelin (A), (B) ve (D) bölümlerinde yer alan özel hizmet tazminatının ödenmesinde;
1) Kurumların 2 sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesine ekli cetvellerinde yer alan kadro unvanları,
2) Kamu iktisadi teşebbüslerinin 233 ve 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamelere göre tespit olunan kadro unvanları,
3) (1) ve (2) numaralı alt bentler dışında kalan çeşitli mevzuat hükümlerine göre verilmiş unvanlı ve unvansız kadrolarda, kadro veya görev unvanları,
b) I sayılı Cetvelin (B) ve (C) bölümlerinde yer alan zamlar ile II sayılı Cetvelin (C), (E) ve (F) bölümlerinde yer alan özel hizmet tazminatının ödenmesinde, anılan bölümlerde ayrıca belirtilen istisnai durumlar hariç olmak üzere, personelin işgal ettiği kadronun sınıfı ve kariyeri,
c) III sayılı Cetvelde yer alan diğer tazminatların ödenmesinde Cetveldeki düzenlemeler,
esas alınır.”
Devlet Memurlarına Ödenecek Zam ve Tazminatlara İlişkin Kararın 10’uncu maddesine göre; “(1) Kanun ve kanun hükmünde kararnamelerle bir derece verilenler ile kazanılmış hak aylık dereceleri 657 sayılı Kanun hükümleri uyarınca kadro derecelerinin üzerine yükseltilenlerin zam ve tazminatları; bulundukları kurumda, yükselinen derecede kendi kadro unvanlarıyla aynı adı taşıyan kadroların dereceleri için öngörülen puan ve oranlar esas alınarak ödenir. Aylıklarının yükseltildiği derecede, 2 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesine ve 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye ekli kurumlarına ait cetvellerde kendi kadro unvanlarıyla aynı adı taşıyan kadro unvanı bulunmayanlara, bulundukları kadro derecelerinin karşılığı olan zam ve tazminatların ödenmesine devam olunur.”
Yukarıda bahse konu mevzuata göre; memurlara zam ve tazminatların ödenmesinde kadro derecesi dikkate alınır, ancak kazanılmış hak aylık derecesi kadro derecesinin üzerinde olması halinde çalıştığı kurumda kazanılmış hak aylık derecesine uygun kadro bulunması şartıyla kazanılmış hak aylık derecesine karşılık gelen puan ve oran dikkate alınır. Örnek vermek gerekirse; X Belediyesinde 5 inci derece kadroda bulunan ve kazanılmış hak aylığı 4 üncü dereceye yükseltilen bir zabıta memuruna, eğer söz konusu belediyede 4 üncü derecede zabıta memuru kadrosu yoksa 4 üncü derecenin zam ve tazminatı ödenmeyecek, kendisine bulunduğu 5 inci derece esas alınarak ödeme yapılacaktır.
Bu minvalde, Yerel Yönetimler Genel Müdürlüğü’nün 25.10.2024 tarihli 10789588 sayılı görüş yazısı bulunmaktadır.