Nöbetçi Eczaneler
Ukrayna Savaşı ve Avrupa’nın Enerji Arayışları
Ukrayna’daki savaşın etkisiyle doğal gaz krizi yaşayan Avrupa, enerji kaynaklarını çeşitlendirmek amacıyla yeni ve sürdürülebilir arayışlara girmiştir. Bu çabalar, başkent Bakü’den Gürcistan ve Türkiye üzerinden Avrupa’ya uzanan 3 bin 500 kilometrelik Güney Gaz Koridoru’nun paydaşları arasında yer alan Azerbaycan’a olan ilgiyi artırmıştır. Böylece, Azerbaycan ile enerji alanındaki ilişkiler daha da derinleşmiştir.
Avrupa Birliği (AB) ile Azerbaycan arasında 18 Temmuz 2022 tarihinde “Enerji Alanında Stratejik Ortaklığa İlişkin Mutabakat Zaptı” imzalanmıştır. İlk etapta yalnızca Gürcistan ve Türkiye’ye doğal gaz sevk eden Azerbaycan, zamanla 10 Avrupa ülkesi ile anlaşmalar yaparak toplamda 12 ülkeye doğal gaz ihraç eden bir konuma gelmiştir. Bugün, Azerbaycan’ın doğal gaz ihracatının yaklaşık %50’si Avrupa ülkelerine yönelmektedir. AB liderleri, Azerbaycan’ı “güvenilir ortak gaz tedarikçisi” olarak nitelendirmektedir.
- Azerbaycan, aşağıdaki ülkelere doğal gaz ihraç etmektedir:
- İtalya
- Yunanistan
- Bulgaristan
- Macaristan
- Romanya
- Sırbistan
- Kuzey Makedonya
- Slovakya
- Slovenya
- Hırvatistan
Azerbaycan gazının nakil işlemleri, Güney Kafkasya Boru Hattı, Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı (TANAP) ve Trans-Adriyatik Boru Hattı’ndan (TAP) oluşan Güney Gaz Koridoru aracılığıyla gerçekleştirilmektedir. Bu ülkeler, Rus gazının kesilmesi nedeniyle kış aylarında ihtiyaç duydukları enerjinin bir kısmını Azerbaycan gazı ile karşılamaktadır. Ayrıca, bu ülkelere komşu bazı ülkelerin de ilerleyen süreçte Azerbaycan’dan doğal gaz alması beklenmektedir.
Azerbaycan, 2023 yılında toplamda 23,8 milyar metreküp, 2024 yılında ise 25,2 milyar metreküp doğal gaz ihracatı gerçekleştirmiştir. 2023 yılında Avrupa’ya 11,8 milyar metreküp doğal gaz ihraç eden Azerbaycan, bu rakamı 2024’te 12,9 milyar metreküpe çıkarmayı hedeflemektedir. Ayrıca, 2024 yılında Türkiye’ye 9,9 milyar metreküp, Gürcistan’a ise 2,4 milyar metreküp doğal gaz ihraç edilmesi planlanmaktadır.
AB ile imzalanan mutabakat zaptı gereği, 2027 yılına kadar Azerbaycan’dan Avrupa’ya gönderilen doğal gaz hacminin 20 milyar metreküpe çıkarılması beklenmektedir.
Doğal Gaz Rezervleri
Azerbaycan, kanıtlanmış 2,6 trilyon metreküp doğal gaz rezervine sahip olup, Abşeron, Ümid, Babek, Asiman ve Karabağ yataklarında yapılacak keşif çalışmaları ile bu rezervin artması öngörülmektedir. Ülkedeki doğal gaz üretiminin büyük bir kısmı Şahdeniz havzasında gerçekleştirilmektedir. Bu yılın ilk çeyreğinde Azeri-Çırak-Güneşli yatağından da doğal gaz üretimi yapılması ve Abşeron yatağındaki üretimin yıllık 1,5 milyar metreküpten 5 milyar metreküpe çıkarılması için çalışmalar planlanmaktadır.
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, bir konuşmasında, “Bize ve ortaklarımıza en az 100 yıl yetecek kadar doğal gaz rezervimiz var.” diyerek, Avrupa’nın enerji güvenliğine katkı sunmaya devam edeceklerini belirtmiştir.
KAYNAK: AA