Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), hükümete ilettiği mektupta, “Önümüzdeki dönemde politika faizi, enflasyon gerçekleşmeleri, ana eğilimi ve beklentileri göz önünde bulundurularak öngörülen dezenflasyon sürecinin gerektirdiği sıkılığı sağlayacak şekilde belirlenecektir.” ifadesine dikkat çekmiştir. Bu mektupta, 1211 sayılı Merkez Bankası Kanunu’nun 42. maddesi gereği, enflasyon hedeflerine ulaşılamaması durumunda TCMB’nin, bu durumu hükümete yazılı olarak bildirmesi ve kamuoyuna açıklama yapması gerektiği hatırlatılmıştır.
ENFLASYON HEDEFİ
2024 yılı enflasyonunun, hedef etrafında belirlenen belirsizlik aralığını önemli ölçüde aştığına vurgu yapılan mektupta, enflasyondaki sapmanın nedenleri ile hedefe ulaşmak için alınması gereken önlemler detaylı bir şekilde açıklanmıştır. Mektupta yer alan bazı ifadeler ise şunlardır:
“1211 sayılı Merkez Bankası Kanunu’nun 42. maddesi uyarınca, enflasyon hedefine ulaşılamaması durumunda Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), hedeften sapmanın nedenlerini ve alınması gereken önlemleri Hükümet’e yazılı olarak bildirmek ve kamuoyuna açıklamak zorundadır. 2024 yılı enflasyonu, hedef etrafında konulan belirsizlik aralığının belirgin şekilde üzerinde gerçekleşmiştir. Bu metin, enflasyonun hedeften sapmasının nedenleri ile hedefe ulaşmak için alınan ve alınması gereken önlemleri kapsamlı bir şekilde açıklamaktadır.”
2024 YILINDA ENFLASYONU BELİRLEYEN UNSURLAR
2024 yılında tüketici enflasyonunun seyrinde, geçmiş enflasyona dayalı endeksleme davranışının etkisi belirgin bir şekilde öne çıkmıştır. Yıl boyunca enflasyon beklentileri düşüş eğilimi gösterse de, yüksek seviyelerde kalmaya devam etmiştir. Yılın ilk yarısında talep koşulları görece güçlü iken, bu durum enflasyondaki yukarı yönlü seyrin devam etmesine yol açmıştır. Ancak, yılın üçüncü çeyreğinden itibaren bu durum, enflasyonu düşürücü yönde etkileyen faktörler arasında yer almıştır.
Ek olarak, Türk lirasındaki reel değerlenme, enflasyondaki düşüşü destekleyen önemli bir unsur olmuştur. Emtia fiyatları, nisan ayına kadar yükseliş gösterirken, yılın geri kalanında genel olarak gerileme eğilimine girmiştir. Yılın başlarında artış göstermesine rağmen, üretici enflasyonunun yılın geri kalanında gerilemesiyle birlikte, üretici fiyatları kaynaklı baskılar da azalmıştır. Yurt içi üretici fiyatları, 2024 yılı itibarıyla %28,5 oranında artarak, Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) içerisinde temel mal enflasyonunu sınırlayan bir faktör olmuştur.
Bu gelişmeler neticesinde, 2023 yılını %64,8 seviyesinde tamamlayan yıllık tüketici enflasyonu, 2024 yılı sonunda %44,4 düzeyine gerilemiştir. Tüketici enflasyonuna en yüksek katkı ise hizmet fiyatlarından gelmiştir. Bazı hizmet sektörlerinde fiyat ayarlamaları, gerçekleşen enflasyona göre belirli bir gecikme ile yapılmaktadır.
Ayrıntılar gelmeye devam ediyor…