Türkiye Maarif Vakfı (TMV), Belçika’ya iş gücü göçüyle gelen ve 60 yıldan fazladır varlık gösteren Türk toplumu içerisinde çok dillilik ve kültürel zenginliğin farklı boyutlarıyla ele alındığı bir sempozyum düzenledi.
Brüksel’deki TOBB ofisinde düzenlenen sempozyuma, Türkiye’nin Brüksel Büyükelçisi Bekir Uysal, dil terapistleri İsmigül Assenov ve Melanie Delaunay, Klinik Psikolog Neslihan Akyol, Çok dillilik uzmanı Laura Schenus, Liege Üniversitesi Dil Terapisi Bölüm Başkanı Prof. Comblain Annick ve Brüksel Çok Dillilik Konseyi Başkanı Prof. Dr. Philippe Van Parijs katıldı.
TMV Belçika Temsilcisi Büşra Doğan, açılış konuşmasında, TMV’nin Belçika’da Türk çocuklara hem eğitim aldıkları lisanlar ve okuldaki branş derslerinde hem de ana lisanlarının gelişimi konusunda dayanak sağladığını anlattı.
“Kurduğumuz güçlü ekiple yarının öğretmenlerini, avukatlarını belki de bizlerin yerini alacak temsilcilerini sağlam adımlarla geleceğe hazırlıyoruz” diyen Doğan, Türk çocukların kimliklerinden uzaklaşmadan yaşadıkları topluma yararlı bireyler olmaları anlayışını derslere ve etkinliklere de yansıttıklarını belirtti.
TMV Mütevelli Heyeti Üyesi ve eski Brüksel Büyükelçisi Doç. Dr. Hasan Ulusoy da TMV’nin 55 ülkede faaliyet gösterdiğini anımsatarak, “Avrupa özeline baktığımızda temel belirleyicilerinden biri göçmen topluluklardan olarak Türklerin mevcudiyeti. TMV, Belçika Türk toplumunun gençleri ve ülkenin bir anlamda geleceği olan çocuklarımızın, Türk vatandaşlarımızın ana dil eğitimine katkı sağlamak için çalışmalarda bulunuyor.” diye konuştu.
Göçmen toplulukların tam olarak entegre olmaları için çok dilliliğin kıymetli olduğuna dikkati çeken Ulusoy, hem ana lisan hem de yaşanılan ülkede konuşulan lisanlara hakim olunması gerektiğinin altını çizdi.
Ulusoy, ana lisana hakim olunduğu takdirde diğer lisanların öğrenilmesi sürecinin de kolaylaşacağına dikkati çekerek, sempozyumdan çıkacak fikirlerin Belçika’daki uygulamalara yol gösterici nitelikte olmasını umduğunu dile getirdi.
“Türkler, Belçika toplumunu zenginleştirdi” vurgusu
Türkiye’nin Brüksel Büyükelçisi Uysal da sempozyumda Türk vatandaşlarının Belçika’ya gelişinin “60. yıl dönümünün” çok dillilik odaklı bir yaklaşımla ele alınacağını söyledi.
Uysal, iş gücü göçünün yalnızca ekonomik bir hareketlilik değil, aynı zamanda toplumsal dönüşüm sürecinin kendine özgü deviniminin başlangıcı anlamına geldiğini ifade ederek, şu görüşleri paylaştı:
“1960’lardan itibaren Türkiye’den Belçika’ya gelen vatandaşlarımız yalnızca kendi ömür şartlarını güzelleştirmekle kalmamış, Belçika toplumunu toplumsal, kültürel ve ekonomik manada zenginleştirmişlerdir. Sanattan siyasete başarılı bireylerin varlığı bunun en hoş ispatıdır. İki toplumun iç içe geçmesiyle ortaya çıkan çok dillilik ve kültürel çeşitlilik iki ülke için de kıymetlidir.”
Uzmanlar, ana lisanın ehemmiyetine işaret etti
Psikolog Akyol ise ana lisan temelleri atılmamış bireylerin diğer lisanları nasıl öğreneceğine dair bilgiye de sahip olamayacağını vurgularken, Delaunay da Brüksel’de 104 lisanın konuşulduğunu, göçmen ailelerin çocuklarında konuşma sorunlarının öğrenilmesi istenen lisana gereğince maruz kalmamaktan kaynaklandığı iletilerini verdi.
Assenov ise göçmen ailelerin çocuklarına ana lisan yerine toplum lisanını öğretmeye çalıştığını lakin bu yaklaşımın hakikat olmadığını söz ederek, ülkede konuşulan lisanın vakit içerisinde öğrenileceğinin, fakat çocuğun aileden ana lisanının temelini alması gerektiğinin altını çizdi.
Schenus da lisan tahsilinde “his filtresi” pürüzüne değinerek, çocuklarda lisanla ilgili olumlu hisler uyandırılması için çalışmalar yapılması gerektiğine işaret ederken, Prof. Dr. Annick ise bir çocuğun birden fazla lisanı tıpkı anda öğrenebileceğini ve lisanların birbirini tamamladığını aktardı.
Annick, Belçika’da ana dilin önemine uygun müfredatların uygulanmadığını belirterek, “Dil bilimciler için hiyerarşi yoktur. Tüm diller eşittir.” dedi.
Prof. Dr. Van Parijs de Belçika’nın kendi içerisinde iki resmi lisanı olduğunu anımsatarak, bu lisanlardan birine hakim olanların başkasına gereğince hakim olmaması meselesine değindi.
Van Parijs, “çok dillilik haftası” aktifliği teklifinde bulunarak, ana lisanın ehemmiyetinin vurgulanması gerektiğini, fakat çocuklara ana lisanını öğretmede birinci sorumluluğun ebeveynlere ilişkin olduğunu kaydetti.