Nöbetçi Eczaneler
Trump’ın Politika Açıklamaları ve Ekonomik Belirsizlikler
Donald Trump’ın anlık olarak değişen politika açıklamaları, sadece ABD’de değil, tüm dünyada ciddi belirsizlikler yaratıyor. Örneğin, Trump’ın Ukrayna’ya askeri yardımı sürdürme karşılığında 500 milyar dolar değerinde nadir mineraller talep ettiği iddiaları, Ukrayna lideri Zelenskiy tarafından kabul edilmiş gibi görünüyor. Bu durum, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’i ateşkes konusunda daha esnek olmaya zorlayabilir.
Öte yandan, çelik ve alüminyum ürünlerine getirilecek %25 gümrük vergisi, yalnızca Kanada’yı değil, Meksika, Brezilya ve belirli Avrupa ülkelerini de olumsuz etkileyecek. Trump, ABD’ye yüksek gümrük vergileri uygulayan ülkelere de “kısasa kısas” tarifeler uygulama sözü verdi. Bu yeni tarifelerin detayları ise hafta içinde açıklanacak. Eğer Trump bu vaadini yerine getirirse, Asya ülkelerinden Hindistan ve Tayland’ın ihracatı büyük bir darbe alacak.
Daha büyük bir tehlike ise Trump ile Kongre arasında yaklaşan vergi reformu ve kamu borç tavanı müzakereleri. Trump, maliye politikasında daha fazla hareket alanı elde etmek için borç tavanının askıya alınmasını istiyor. Ayrıca, maliyetinin 1 trilyon doları bulabileceği yeni vergi indirimleri üzerinde de çalışmalarını sürdürüyor. Ancak, Demokratlar bu paketin kendi talepleri dikkate alınmadan engellenmesi için çaba gösterecekler. Bu senaryoda en büyük korku, Trump’ın Kongre ve muhtemelen mahkeme kararlarına aykırı olarak bütçe harcamalarını kendi önceliklerine kaydırarak, yasal harcamaları geciktirmesi.
Eğer Kongre ve Trump arasında borç tavanı konusunda bir uzlaşma sağlanamazsa, Federal hükümetin uzun bir süre kapanması ya da vadesi gelen devlet tahvillerinde temerrüt yaşanması gibi senaryolar gündeme gelebilir. Fed Başkanı Jerome Powell’ın Kongre’ye yaptığı ilk ziyaret de böyle bir belirsizlik ortamında gerçekleşti. Powell, faiz kararlarının Trump’ın politikalarının şekillenmesini bekleyeceğini vurgularken, Trump ile ilgili soruları cevaplamaktan kaçındı.
Reuters’e göre, Powell, görevi boyunca Kongre huzuruna ilk kez çıkarken, tarifeler, Elon Musk’ın hükümetteki rolü, banka hesap güvenliği ve yönetimin ilk haftalarının istikrarsız doğasını yansıtan diğer konularla ilgili sorulara yanıt vermedi. Ancak Powell, Trump’ın miras aldığı ekonominin güçlü olduğuna dair inancını ifade etti. Powell’ın yılda iki kez yaptığı Kongre ziyaretleri genellikle ekonominin durumu ve para politikası ile ilgili görüş alışverişinde bulunmaktan öteye geçiyor; %4 işsizlik oranı, %2 hedefine yaklaşan enflasyon ve devam eden büyüme gibi konulara dair oldukça olumlu bir tablo çiziyor.
Powell, “Ekonomi açısından oldukça iyi bir yerdeyiz” dedi ve Fed’in daha fazla faiz indirimi yapmak için acele etmediğini, ancak enflasyonun daha da düşmesi veya iş piyasasında bir zayıflama yaşanması durumunda bu adımı atmaya hazır olduklarını belirtti. Ancak, Senato Bankacılık Komitesi’nin yeni başkanı Tim Scott’ın yönetimindeki iki saatlik sorgulama, Fed’in istikrarlı fiyatlar ve istihdamı dengeleme misyonunu gölgede bıraktı.
- Senatörler, Trump’ın sınırlamak veya ortadan kaldırmak istediği Tüketici Mali Koruma Kurulu’nun geleceği hakkında sorular yönelttiler.
- Musk’ın ekibinin Fed’in sistemlerine erişmeye çalışıp çalışmadığını ve Musk’ın ABD Hazinesi’ndeki rolü göz önüne alındığında banka hesaplarının güvenliğinin nasıl sağlanacağını sorguladılar.
- Bankacılık düzenlemelerini (regülasyonları) kolaylaştıracak olası adımlar üzerine tartışmalar yapıldı.
- Trump’ın farklı ülkelere ve emtialara yeni ithalat vergileri getirmesinin yüksek enflasyona yol açıp açmayacağına dair sorular soruldu.
Powell, “Serbest ticaret hala mantıksal olarak optimal politika” diyerek, “Tarife politikası oluşturmak veya bu politika hakkında yorum yapmak Fed’in işi değil… Bizim görevimiz bunlara soğukkanlı şekilde tepki vermeye çalışmak.” şeklinde konuştu. Fed’in hızla değişen politikaları anlamlandırması zaman alabilir; çünkü Trump görevine başladığından bu yana, büyük ticaret ortakları Meksika ve Kanada’ya karşı kapsamlı ithalat vergileri uyguladı ve ardından bu vergileri erteledi. Bu durum, Fed politika yapıcılarına analiz veya modelleme yapacak çok az somut şey bıraktı.
Powell, “Bazı durumlarda vergiler tüketiciye pek ulaşmıyor, bazı durumlarda ulaşıyor.” diyerek durumun karmaşıklığını vurguladı. Nationwide Bankası baş ekonomisti Kathy Bostjancic, ekonominin büyük bölümündeki değişkenlik nedeniyle Fed’in bu yıl yalnızca bir kez faiz indirimi yapmasını ve bunun da yılın ikinci yarısında gerçekleşmesini beklediğini belirtti. Powell’ın konuşmasının ardından, DJ30 ve S&P500 seansı çok az kazançla kapatırken, NASDAQ %0.36 değer kaybetti. Tahviller Powell’ın mesajına karşılık değer kaybederken, ABD doları da bir miktar geriledi.
Sorgulamanın geri kalanı, Washington’un Trump yönetiminin ilk haftalarında yaşadığı çalkantıya odaklandı ve bu makalenin çerçevesinin dışında kalıyor. Trump’ın hızla değişen politikaları, merkez bankasının daha fazla faiz indirimi taahhüt etme konusundaki isteksizliğini artırdı; bu, bilmemiz gereken en önemli nokta. ACELE ETMEMİZE GEREK YOK Powell, yazılı açıklamasında, “Ekonominin genel olarak güçlü olduğunu ve son iki yılda hedeflerimize doğru önemli ilerleme kaydettiğini” ifade etti. İşsizlik oranının tam istihdam seviyesine yakın değerlendirildiğini ve enflasyonun düşük ancak yine de hedefin üzerinde olduğunu belirtti. Salı günü yaptığı açıklamada, “Politika duruşumuzu ayarlamak için acele etmemize gerek yok. Para politikasının sıkı duruşunu hızlı veya fazla değiştirmek, dezenflasyonu engelleyebilir.” diyen Powell, Fed’in Ocak toplantısından sonra daha fazla kesintinin enflasyonun düşmesine veya istihdam piyasasında açık bir zayıflamaya bağlı olacağını yineledi.
Yatırımcılar hâlâ Fed’in bu yılın sonlarında faiz indirimi yapmasını bekliyor ve türev piyasalar yalnızca tek bir 25 puanlık indirim fiyatlıyor. Powell’ın açıklamaları sonrası, piyasalarda dalgalanmalar gözlemlendi ve yatırımcılar bu belirsizlik ortamında stratejilerini yeniden gözden geçirmek zorunda kaldılar.