Nöbetçi Eczaneler
TCMB Enflasyon Değerlendirmesi
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı enflasyon verilerini kapsamlı bir şekilde değerlendirdi. Merkez Bankası, sağlık hizmetlerindeki özel sektör tarifeleri ile Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK) Sağlık Uygulamaları Tebliği’nde (SUT) yer alan muayene katılım payı artışlarının etkilerinin belirgin olduğunu ifade etti.
Rapora göre, yıllık enflasyon enerjide genel olarak yatay bir seyir izlerken, diğer ana gruplarda düşüş yaşandı. Aylık fiyat artışları ise hizmetler sektöründe belirgin bir şekilde öne çıktı. Gıda grubundaki aylık fiyat artışları, ekmek ve tahıllar kalemi öncülüğünde işlenmiş gıda alt grubunun etkisiyle daha belirgin hale geldi. Enerji grubu fiyat artışları ise, şebeke suyu tarifelerindeki artış ve küresel enerji emtia fiyatlarındaki yükseliş ile birlikte sürükleyici bir rol üstlendi. Temel mal enflasyonu ise genel olarak ılımlı bir seyir izlemeye devam etti.
Ücret Artışlarının Ocak Enflasyonuna Etkisi
Ocak ayında gerçekleşen ücret artışları, yönetilen ve yönlendirilen fiyatlar ile maktu vergi güncellemelerinin etkisiyle, dönemsel fiyatlamaya tabi ve geriye doğru endeksleme davranışının yüksek olduğu kalemlerde önemli bir artış sağladı. Bu durum, hizmet grubunda aylık enflasyonun önemli ölçüde güçlenmesine yol açtı.
Sağlık Hizmeti Katkı Payı Artışı
SGK Sağlık Uygulamaları Tebliği çerçevesinde, resmi sağlık hizmeti sunucularında ödenen muayene katılım payı tutarlarında 2017 yılından bu yana ilk kez güçlü bir artış gerçekleşti. Bu düzenlemenin, şubat ayı tüketici enflasyonuna sarkan etkilerinin olmasının muhtemel olduğu belirtilirken, son aylarda üretici fiyatlarında gözlemlenen ılımlı artış eğiliminin ocak ayında kesintiye uğradığı kaydedildi. B ve C göstergelerinin mevsim etkilerinden arındırılmış aylık artışları yükselirken, yıllık artışları gerilemeye devam etti. Tüm göstergeler birlikte değerlendirildiğinde, enflasyonun ana eğiliminde ilk çeyreğe özgü geçici bir yükseliş gözlemlendi.
Hizmet Grubunun Ağırlığı Arttı
TÜİK tarafından açıklanan hizmet grubunun ağırlığı, kira ve diğer hizmetler kalemleri öncülüğünde 3,11 puan artış gösterdi. Bu doğrultuda, B ve C göstergelerinin ağırlıkları sırasıyla 1,28’er puan yükselerek yüzde 74,10 ve yüzde 60,83 seviyelerine ulaştı. Yıllık tüketici enflasyonuna katkılar incelendiğinde; temel mal, gıda, alkol-tütün-altın, enerji ve hizmet gruplarının katkıları bir önceki aya kıyasla sırasıyla 1,30, 0,60, 0,23, 0,11 ve 0,02 puan azaldı.
Ana Eğilim Yükselişte
TCMB bünyesinde takip edilen göstergeler, ocak ayında enflasyonun ana eğiliminde bir yükseliş işaret etti. Hizmet fiyatları ocak ayında yüzde 10,26 ile önemli ölçüde artarken, grup yıllık enflasyonu 2,78 puan düşerek yüzde 62,95 seviyesine geriledi. Aylık fiyat artışları grup geneline yayılırken, yıllık enflasyon haberleşme ve diğer hizmetlerde artış gösterdi; lokanta ve otel hizmetleri gibi diğer alt gruplarda ise geriledi.
Kira Grubu Enflasyonu
Aylık bazda kira grubu enflasyonu, sözleşme yenileme oranındaki mevsimsel artışın etkisiyle yüzde 8,66 oranında yükseldi. Bu gruptaki yıllık enflasyon ise 5,18 puan düşüşle yüzde 100,64 seviyesine geriledi. Ulaştırma hizmetleri alt grubunda aylık enflasyon (yüzde 7,89) yönetilen kalemler öncülüğünde güçlendi. Ocak ayında ücret gelişmelerinin etkisinin hissedildiği emek yoğun lokanta-otel fiyatları yüzde 6,50 artarken, haberleşme grubunda aylık fiyat artışı yüzde 2,82 ile görece sınırlı kaldı.
Ocak Ayında Yıllık Enflasyon Tüm Alt Gruplarda Geriledi
Temel mal grubu fiyatları yüzde 0,74 oranında ılımlı bir artış gösterirken, grup yıllık enflasyonu 3,48 puanlık düşüşle yüzde 23,95 oldu. Ocak ayında yıllık enflasyon tüm alt gruplarda gerileme kaydetti. Dayanıklı mal (altın hariç) fiyatları yüzde 2,74 oranında yükselirken, grup yıllık enflasyonu yüzde 20,05’e indi. Bu dönemde emek yoğun mobilya kalemi fiyatları yüzde 7,27 artarken, elektrikli ve elektriksiz ev aletleri yüzde 2,12, otomobil fiyatları ise yüzde 1,29 ile görece ılımlı fiyat artışları kaydetti.
Mevsimsel etkilerle giyim ve ayakkabı alt grubunda fiyatlarda yüzde 5,46 gerileme görüldü ve yıllık enflasyon 4,84 puanlık düşüşle yüzde 26,83 oldu. Diğer temel mallarda ise fiyatlar yüzde 2,52 oranında yükseldi. Enerji fiyatları ocak ayında yüzde 6,10 artarken, grup yıllık enflasyonu 0,06 puan düşerek yüzde 43,05 oldu. Bu gelişmede, şebeke suyundaki yükseliş (yüzde 20,30) öne çıktı.
ÖTV Artışı
Ek olarak, TL cinsinden uluslararası enerji fiyat gelişmelerinin yanı sıra maktu ÖTV artışının etkisiyle akaryakıt ve tüp gaz fiyatları sırasıyla aylık yüzde 4,96 ve 4,05 oranlarında artış gösterdi. Alkollü içecekler ve tütün fiyatları ise yüzde 1,02 oranında yükselirken, bu grupta yıllık enflasyon 5,18 puan düşüşle yüzde 34,10’a geriledi. Alkollü içeceklerde fiyatlar, otomatik maktu vergi artışını takiben yükselirken (yüzde 12,77), tütün ürünlerinde söz konusu vergi artışına rağmen fiyat değişikliği yaşanmadı.
Ocak ayında, gıda ve alkolsüz içecekler grubu fiyatları yüzde 3,86 artarken, yıllık enflasyon 1,82 puan gerileyerek yüzde 41,76 oldu. Yıllık enflasyon, işlenmiş gıda grubunda 1,77 puan yükselerek yüzde 39,44 oranında gerçekleşti. İşlenmemiş gıda grubunda ise 6,12 puan düşüşle yüzde 44,17 oldu. Ocak ayında işlenmemiş gıda fiyatları yüzde 2,66 oranında artarken, bu artışta taze meyve ve sebze (yüzde 3,41) ile kırmızı et (yüzde 3,32) fiyatlarının etkili olduğu görüldü.
İlgili Haber: Son Dakika: TÜİK, Ocak 2024 enflasyon rakamlarını açıkladı.
Kaynak: Anadolu Ajansı (AA)