Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara’nın Ankara Ziyareti
Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara’nın Ankara ziyareti, yalnızca ulusal medyada değil, dünya genelinde de geniş yankı uyandırdı. Ziyaretin arka planını ve Türkiye-Suriye ilişkilerinin geleceğini, Gazeteci Nevzat Çiçek ve Doç. Dr. Oğuzhan Bilgin, Haber7 Dış Haberler Editörü Fatih Yoncalık için değerlendirdi.
Türkiye’nin Belirleyici Rolü
Bütün bu Suriye iç savaşı sürecinde Türkiye’nin desteklediği Suriye muhalefetinin nihayetinde Suriye devrimini gerçekleştirdiğini vurgulayan Doç. Dr. Oğuzhan Bilgin, yeni Suriye’de Türkiye’nin belirleyici bir güç olacağını ifade etti. Bilgin, şu ifadeleri kullandı:
“Bu nedenle hem Suriye’nin toprak bütünlüğü hem de Türkiye’nin toprak bütünlüğünü tehdit eden terör örgütü PKK’ya karşı iki tarafın koordineli hareket edeceği çok açık. Yeni Suriye’nin PKK’nın işgal altındaki bölgelerde egemenlik kuramaması, devrimin tamamlanmadığı anlamına gelecek. Çünkü PKK, Esad rejiminin bir projesi olarak duruyor ve Esad rejiminin zulmünü hatırlatacak bir varlık. PKK’nın orada bir toplumsal tabanı da yok. Bu nedenle, özellikle İmralı’dan gelecek çağrıyla birlikte Türkiye ve yeni Suriye’nin PKK’yı Fırat’ın doğusunda yok edeceğini düşünüyorum.”
Washington’un Tavrı
Bölgede yaşanan gelişmelerin Washington’un tutumuyla da alakalı olduğunu hatırlatan Bilgin, “Trump’ın Suriye’den çekilmesi ve PKK’ya olan desteğini kesmesi burada kritik bir öneme sahip. Trump’ın Suriye’yi bir yük olarak görüp oradan kurtulmak isteyeceğini düşünüyorum. Ancak bunun karşılığında Türkiye’den ne talep edilir, bu belirsiz.” dedi.
Bilgin, açıklamalarına devam ederek, “Gazze ile ilgili konuştuğumuz denklemin Türkiye’ye karşı bir pazarlığa dönüşme ihtimali var. Kısa vadede ne olur bilemiyorum ama orta vadede Türkiye’nin Suriye ile birlikte Trump’ın çekilmesi ve İmralı’dan gelecek çağrıyla PKK’nın bir kısmının silah bırakmasının ardından, silah bırakmayanların da Türkiye ve Suriye’nin operasyonlarıyla tarih sahnesinden silineceği kanaatindeyim.”
Şara’nın Suudi Arabistan Ziyareti
Suriye’nin toprak bütünlüğü, çoğulcu geçiş yapısı, herkesin kendini ifade edebileceği bir yapı ve komşularla iyi ilişkiler gibi konularda Ankara’nın tutumu net. Gazeteci Nevzat Çiçek, Şara’nın ilk ziyaretinin Türkiye yerine Suudi Arabistan’a yapılmasının daha isabetli bir karar olduğunu belirtti. Çiçek, bu konuda şunları ifade etti:
“Ahmet El Şara’nın Suudi Arabistan’a yaptığı bu ziyaret, Türkiye’ye yapılmış olsaydı, Türkiye tekrar suçlanma riski taşıyabilirdi. Dışişleri Bakanı’nın da ifade ettiği gibi, Hamas ile uluslararası ilişkiler bağlamında bazı durumlar söz konusu. Bu nedenle, bu seyahatin Suudi Arabistan’a yapılması olumlu bir adım olmuştur.”
Türkiye-Suriye İlişkilerini Etkileyecek Beş Temel Faktör
Çiçek, Türkiye-Suriye ilişkilerinin geleceğinde beş temel faktörün son derece önemli olduğunu vurguladı:
- Ekonomik mesele: Suriye’nin yeniden inşasında Türkiye, ticaret ve müteahhitlik hizmetleri ile önemli roller üstlenebilir.
- Savunma meselesi: İsrail’in Suriye’yi bombalaması nedeniyle Suriye’nin savunma sisteminde eksiklikler var. Türkiye, resmi bir davet geldiğinde ve anlaşmalar çerçevesinde askerî üsler kurabilir, eğitim verebilir.
- Anayasa yazım süreci: Türkiye, bu süreçte destek verme konusunda istekli olduğunu belirtmiştir.
- Ordu ve grupların entegrasyonu: PYD, Dürziler ve Nusayriler gibi grupların entegrasyonu için iyileşme sağlanması gerekiyor.
- Çoğulcu yapı ve komşularla ilişkiler: Mısır ile olan ilişkiler bu noktada önemlidir. Türkiye’nin bu konuda aracılık yaptığı bilgisi mevcut.
Terörle Mücadelede Dörtlü İttifak
Çiçek, DEAŞ meselesinin de önemli olduğunu belirtti ve “Türkiye, Hol Kamp’ındaki DEAŞ’lıların Amerika tarafından kullanılmasını istemiyor. Amerika, YPG ve DEAŞ üzerinden Suriye’deki varlığını meşrulaştırmaya çalışıyor. Bu nedenle Türkiye, Ürdün, Irak ve Suriye’yi içine alan dörtlü bir mekanizma oluşturma çabası içerisinde.” dedi.
DEAŞ’ın Hol Kamp’ında bulunan yabancıların geri dönmesi durumunun meseleyi çözebileceğini belirten Çiçek, “Eğer Avrupa, bu 6000 kişiyi almak istemezse, YPG’ye para ödeyerek bakımını sağlamaya çalışıyor.” şeklinde konuştu.
Son olarak, YPG meselesinin Türkiye açısından en önemli mesele olduğunu dile getiren Çiçek, “Arap ülkeleri, YPG varlığının azaltılması gerektiğini ifade ediyor. Türkiye’nin uzun vadede Suriye’deki koruma ve işbirliği rolü kritik. Ancak geçiş hükümetinin Türkiye ile resmi anlaşmaları hızla yapması gerekiyor.”
Türkiye’nin Suriye’den Kazancı
Çiçek, vatandaşların sıkça sorduğu bir soruyu gündeme getirerek, “Suriye’den ne kazanacağız?” dedi ve şu şekilde yanıtladı:
“Güvenli bir Suriye, toprak bütünlüğü sağlanmış bir Suriye, YPG gibi tehditlerin ortadan kalkması ve sınır güvenliğinin sağlanması halinde, Türkiye’de teröre harcanan para büyük oranda ekonomiye geri döner. Ayrıca, Suriye üzerinden yeni ticaret kanalları açılır ve Orta Doğu’da yeni bir denge kurulabilir.”
Çiçek, Türkiye ve Suriye ilişkilerinin gelişmesinden rahatsızlık duyan Batılı ülkeler ve Ortadoğu’daki farklı ülkelerin olduğunu belirterek, “Bu durum, Suriye yönetiminin Türkiye ile ilgili olarak atacağı resmi adımların sonucunu etkileyecektir.” şeklinde konuştu.
KAYNAK: HABER7