Nöbetçi Eczaneler
DHA Kandilli Rasathanesi Müdürü Prof. Dr. Nurcan Meral Özel’in Değerlendirmeleri
Kandilli Rasathanesi Müdürü ve Deprem Araştırma Enstitüsü (KRDAE) Müdürü Prof. Dr. Nurcan Meral Özel, 6 Şubat depremlerinin ortaya çıkardığı büyük fayın etkilerini ve Türkiye’nin sismik risk haritasını kapsamlı bir şekilde değerlendirdi. Özel, Ege Bölgesi’ndeki sismik hareketliliğin İstanbul ile doğrudan bir bağlantısının olmadığını vurguladı. Ayrıca, Marmara Bölgesi’nde artan yapılaşmanın ve tsunami riski gibi önemli tehditlerin altını çizdi. İstanbul’da alınması gereken önlemler ve kentsel dönüşüm sürecinin kritik önemine dikkat çekti.
“Doğu Anadolu Fay Zonu’nda Büyük Bir Deprem Beklemiyoruz”
Prof. Dr. Nurcan Meral Özel, Doğu Anadolu Fay Zonu’nda büyük bir deprem beklemediklerini belirterek, “Kahramanmaraş depreminde çok büyük bir fay parçası kırıldı. Yaklaşık 300 hatta 340 kilometrelik bir fay parçası kırıldı. İki ayrı deprem meydana geldi. Öncelikle tali bir zonda başladı ve Doğu Anadolu Fay Zonu’nu kırdı. 7.8 büyüklüğünde bir deprem ve ardından 9 saat sonra 7.6 büyüklüğünde Elbistan Fayına atladı. Yani o yakınındaki büyük segmentleri de kırdı. Yukarıdan aşağıya, kuzeye hızlı, güney yönüne ise daha yavaş hareket eden segmentleri kıra kıra devam etti. Bu nedenle Doğu Anadolu Fay Zonu’nda uzun bir tekrarlanma periyodu var ve 500 bin yıl içinde büyük bir deprem beklemiyoruz.” şeklinde konuştu.
“En Küçük Depremleri Bile Kaydediyoruz ve Çözüyoruz”
Ege Bölgesi’ndeki sismik hareketliliğin İstanbul risk profili ile ilişkisi olmadığına dikkat çeken Özel, “Hiçbir ilişki mevcut değildir. Çünkü Ege Denizi’nde meydana gelen şu anki aktivite, tamamen orada bulunan Helenik Ark nedeniyle, yani Anadolu levhasının deniz altına dalması sonucu gerçekleşiyor. Bunun yanı sıra, Ege Denizi’nde volkanik aktiviteler de mevcut. 2011-2012 yıllarında da benzer bir aktivite gözlemlendi. Ancak bu aktivitenin neye evrileceğini henüz bilmiyoruz. Bu durumu çok yakından takip ediyoruz. Bugün itibarıyla deprem sayımız 1,260’a ulaştı. En küçük depremleri bile kaydediyoruz ve çözüyoruz. Ancak deprem kaynak mekanizmalarını belirlemek için daha fazla veri ve parametreye ihtiyacımız var. Arkadaşımız müdür yardımcısı Selda Hanım, depremlerin kaynak mekanizmalarını çözdü ve bu mekanizmalar, oradaki faylarla uyumlu. Yani kuzeydoğu-güneybatı yönünde gerçekleşen hareketler, tektonik bir hareket olduğunu gösteriyor. Ancak bu tektonik hareketlerin büyük bir deprem yaratması durumunda tsunami riski de mevcut. Bu, yukarıdaki Santorini Volkanı’na etki edebilir ve bir volkan patlaması meydana gelebilir. Bu olası senaryoları göz önünde bulundurmak zorundayız. Fakat elimizde jeodinamik veriler ve yukarıdan plak hareketlerinin izlenmesi gibi konularda daha geniş ve kapsamlı bilgilere ihtiyaç var.” dedi.
“Uluslararası Bir Görev”
Prof. Dr. Nurcan Meral Özel, “Türkiye’ye gelirsek, Kandilli Rasathanesi 2012 yılından itibaren aynı zamanda Tsunami Uyarı Merkezi olarak da görev yapmaktadır. Bu görevimiz uluslararası bir sorumluluktur ve Dışişleri Bakanlığı’nın bize verdiği bir görev. Marmara, Karadeniz, Ege ve bütün bağlantılı denizlerde meydana gelebilecek büyük depremlerin tsunami yaratma ihtimalini değerlendiriyoruz. Bu durum, bazı şartlara bağlıdır; örneğin, depremin büyüklüğünün 5.5’in üzerinde olması, depremin sığ olması ve mekanizmasının ‘düşey kayma’ gibi durumlar içermesi halinde tsunami tehlikesi söz konusu olabilir. Bu durumda, bizler bir mesaj üretiyoruz ve bu mesajı sadece ülkemizde değil, uluslararası alanda da dağıtıyoruz. 13 ayrı komşu ülkeye, Kuzey Atlantik ve Doğu Marmara Denizi’ndeki bağlantılı ülkelere bu bilgileri iletiyoruz. Eğer bir tsunami bekleniyorsa, dalga boyu ve tahmini geliş saati gibi detayları da paylaşıyoruz.” şeklinde sözlerine ekledi.
“Marmara Denizi İçin Özel Sismometreler Olmalı”
İstanbul’daki yoğun yapılaşmanın sürdüğünü ve güncel jeolojik veriler doğrultusunda alınması gereken önlemleri anlatan Özel, “Marmara’daki kentsel dönüşüm gerçekten çok önemli. Bina stoğunun yenilenmesi şart. Çünkü büyük bir deprem durumunda yıkılacak bina sayısı oldukça fazla. Tüm afet, acil durum ve risk azaltma önlemleri, bu bina stoğunun riskini artırıyor. Birincil olarak bina stoğunun yenilenmesi gerekiyor. Şu anda AFAD’ın başlattığı risk azaltma ve İl Risk Azaltma Planları mevcut. Bu planlar çok sıkı bir şekilde takip ediliyor ve biz de bu sürecin içindeyiz. Herkes görevini yapıyor ve risk azaltması konusunda çeşitli önlemler alınıyor. Bu sürecin vatandaşa yansıyan yanı, risk azaltma planlarıdır. Bu planlar, tüm bakanlıkların katılımıyla oluşturulmakta ve AFAD tarafından titizlikle izlenmektedir. Biz Marmara bölgesinde 20 yeni istasyon kurduk. Bu istasyonlar, hem deniz seviyesi değişimlerini izliyor hem de meteorolojik veriler ve sismometreler içeriyor. Marmara Denizi’nin durumu denizden izlenmeli ve denizin içinde doğrudan faylardan bize bilgi getiren sismometreler olmalıdır.” ifadelerini kullandı.
Kaynak: Demirören Haber Ajansı (DHA)
