Nöbetçi Eczaneler
Eski TBMM Başkanı Prof. Dr. Mustafa Şentop’tan Anayasa ve Siyaset Üzerine Konferans
Eski Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Başkanı Prof. Dr. Mustafa Şentop, Ondokuz Mayıs Üniversitesi’nde (OMÜ) öğrencilerle bir araya geldi. “Geleceğin Türkiye’sinin anayasasının, halkın seçtiklerinin katılımı ve onların öncelikleri ile hazırlanması gerektiğini” vurgulayan Şentop, Türkiye’de yeni bir anayasa ihtiyacının hala geçerli olduğunu belirtti.
Öğrencilere “Türkiye’de Anayasalar ve Siyaset” konulu bir konferans veren Şentop, anayasaların siyaset üzerindeki etkilerini detaylı bir şekilde ele aldı. Konferansın açılışında OMÜ Rektörü Prof. Dr. Fatma Aydın, Şentop’un hukukçu ve siyasetçi kimliğiyle Türkiye’nin hukuk sistemine önemli katkılarda bulunduğunu ifade etti. Aydın, “İnsanlık tarihine bakıldığında, her anayasa çalışmasının içinde bulunduğu toplumun kültürel ve siyasal özelliklerinden etkilendiği bilinmektedir. Bugün öğrencilerimizin anayasa, siyaset ve toplumsal hayat bağlamında yeni perspektifler kazanacaklarına inanıyorum,” dedi.
Yeni Dünya Düzeni ve Anayasa
Prof. Dr. Mustafa Şentop, anayasaların siyaset üzerindeki etkilerini anlatırken, 2. Dünya Savaşı sonrası mağlup devletlerin anayasalarından örnekler verdi. “Yeni dünya düzenini tasarlayanlar, ülkeleri ‘bizim çocuklar’ yönetsin istiyor,” diyen Şentop, ABD Başkanı Jimmy Carter’ın 1980 darbesi sırasında yaşananlara değindi. Şentop, “O dönemde, Türkiye’deki darbenin ardından Carter, ‘Our boys’ (Bizim çocuklar) derken, yeni dünya düzeninin her ülke için serbest seçimler istemesine rağmen, ‘bizim çocuklar’ gibi yönetim anlayışını dayattığını belirtti. Ancak bu, serbest seçimlerin olduğu bir ortamda her zaman mümkün olamaz,” ifadelerini kullandı.
Şentop, 2. Dünya Savaşı’nın galiplerinin, mağlup ülkelerin anayasalarını nasıl şekillendirdiğini açıklayarak, “İtalya’nın anayasası Amerikan işgal kuvvetleri tarafından hazırlanmıştır. Almanya’nın 1949 Bonn Anayasası da yine Amerika kontrolünde oluşturulmuştur. Bu ülkelerde, kim yönetimde olursa olsun, ‘bizim çocuklar’ gibi yönetmeleri amaçlanmıştır,” dedi.
1960 Darbesi ve Anayasa Üzerindeki Etkileri
1960 darbesinin, anayasa ile siyasete müdahale konusundaki önemine dikkat çeken Şentop, Türkiye’nin 1960 darbesi ile 2. Dünya Savaşı’nın mağlubu olarak anıldığını belirtti. “27 Mayıs 1960, bürokrasinin rövanşı olarak görülmüştür,” diyen Şentop, “Seçimle iktidara gelemeyen bir anlayış, seçim olmadan iktidara gelmenin yollarını aramıştır. Bu da darbe ile sonuçlanmıştır,” şeklinde konuştu.
Yeni Anayasa İhtiyacı
Türkiye’nin günümüzde ve gelecekte yeni bir anayasaya ihtiyacı olduğuna dikkat çeken Şentop, “Eğer hükümeti bu dengelere muhtaç olmaktan çıkartırsak ve doğrudan halkın seçtiği bir yapıya dönüştürürsek, bu problemi büyük ölçüde çözmüş oluruz,” dedi. Şentop, Türkiye’nin halkın seçmiş olduğu bir parlamento tarafından yapılan bir anayasaya ihtiyacı olduğunun altını çizerek, “Anayasalar, yaşayan her varlık gibi zaman içerisinde eskiyor. Bugünün ve geleceğin Türkiye’sinin anayasası, halkın seçtiklerinin katılımıyla hazırlanmalıdır,” ifadelerini kullandı.
Programa Samsun Valisi Orhan Tavlı, Samsun Büyükşehir Belediye Başkanı Halit Doğan, eski AK Parti milletvekilleri Hilmi Bilgin, İsmail Aydın, Samsun Cumhuriyet Başsavcısı Mehmet Sabri Kılıç ve davetliler katıldı. Program, Rektör Aydın’ın Şentop’a hediye takdimi ile sona erdi.