Nöbetçi Eczaneler
Edebiyatımızın güçlü ve usta kalemi, derin entelektüel birikimli Kemal Tahir’in tahminen de en kıymetli romanıdır Devlet Ana.
Tahir’in geniş bir fikriyat çerçevesinde kaleme aldığı romanı Anadolu uygarlığının tekrar dirilişini ve yükselişini fevkalade edebi tatla okurlara sunuyor. Birinci olarak 1967 yılında yayımlanan bu dev roman, muharririne bir sene sonra Türk Dil Kurumu Roman Ödülü’nü kazandırdı.
Kemal Tahir’in ustalık yapıtlarından sayılan Devlet Ana, söğüt kasabasına yerleşen küçük bir göçebe aşireti durumunda olan Türkmenlerin etrafındaki düşmanlarla olan çabasını tarihi perspektifle sunuyor.
KEMAL TAHİR’İN VERİMLİ YILLARI
Türk Edebiyatı’nın değerli muharrirlerinin başında gelen Cumhuriyet devri edebiyatçısı Tahir, İstanbul’da 1910 yılında doğdu. Edebiyatla tanışmadan evvel çeşitli işlerde çalışan müellif, bir periyot gazetecilik yaptı. Nazım Hikmet ile on beş yıl mahpusa mahkûm edildi. Mahpus müddeti boyunca farklı cezaevlerinde kalan usta kalem, 1950’de çıkan genel bir afla tahliye oldu.
Kemal Tahir, cezaevinden çıktıktan sonra edebiyata ağırlaştı ve en güzel yapıtlarını 1955 ve sonrasını izleyen yıllarda yazmaya başladı. Bu periyot muharrir için en verimli yıllar oldu. Kemal Tahir, yalnızca edebiyatımıza kazandırdığı yapıtlarla değil, birebir vakitte tarih konusundaki görüşleriyle de düşün hayatımızı etkiledi, zenginleştirdi.
Kemal Tahir
Esir Kentin insanları, Rahmet Yolları Kesti, Esir Kentin Mahpusu, Köyün Kamburu üzere değerli yapıtlara imza atan Tahir, 21 Nisan 1973’te İstanbul’da geçirdiği kalp krizi sonucu ortamızdan ayrıldı.
YENİ BİR DEVLETİN TEMELLERİ
Kemal Tahir, romanında geniş bir tarih yelpazesiyle kitapseverleri asılar öncesine götürüyor. 13. yüzyılın başları ve 14. yüzyılın sonlarındaki periyotta cereyan eden kitap, edebiyatla harmanlanan büyük tarihi yapıttır. Türkmenlerin Anadolu’ya gelip burayı yurt etmek istemeleri Bizans İmparatorluğu için elbette tehlike arz ediyordu.
Osmanlı Devleti’nin kurucusu, Osman Bey
Küçük aşiretten Osmanlı Devleti üzere üç kıtaya hükmeden bir devlete uzanan Osman Bey’in mücadeleci hikayesidir Devlet Ana…
Tarihin en kanlı savaşlarından sayılan Moğol istilasından kendilerini korumak için Anadolu’ya gelen Türkmenlerin küllerinden tekrar doğuşunu alegorik biçimde anlatan Kemal Tahir, edebiyatçıdan öte uygun bir tarihçi olduğunu yalnızca bu romanıyla değil, öbür değerli yapıtlarında de bize kanıtlamıştır.
TÜRKLERİN DEVLET KURMA KABİLİYETİ
Osmanlı Devleti’nin kurucu babası Osman Bey’in vakitle fethettiği topraklara yenilerini ekleyerek büyük ulus ve ülke olma yolunda aralık kat ederken; beri yanda ele geçirdiği topraklarda yaşayan halka da adaletli davranmıştır. Devlet Ana, bir Osmanlı İmparatorluğu romanıdır. Osmanlı’yı çekirdeğinden anlatan muharrir, birçok argümanla birlikte tarihi gerçeklik üzerine kalem oynatmış.
Osmanlı Devleti’nin insan modelini karikatüre eden Tahir, Türklerin devlet kurma kabiliyetini gözler önüne seriyor. Küçük bir beyliğin, koca Bizans İmparatorluğuyla nasıl baş ettiğini ve bundan başarılı biçimde tarih sahnesindeki yerini alan Osmanlı’nın derinlikli tarihi, Devlet Ana romanında toplumsal, siyasal, kültürel bağlamda hayat buluyor.
Kemal Tahir’in akıcı ve sağlam Türkçesiyle vuku bulan roman, edebiyatımızdaki pozisyonunu her vakit kalıcı hale getirmiştir. Hülasa, yazın hayatımızın önemli kilometre taşlarından sayılan Devlet Ana romanı, bir ana üzere şefkatli ve merhametli devlet geleneğinin tezahürüdür.