Haber: Meltem Karakaş
(ESKİŞEHİR) – Kaymaz’da bulunan altın madeninin üçüncü atık havuzunun kapasite artışı için verilen yürütmeyi durdurma kararına rağmen, atık havuzunun inşaatının tamamlandığına dair açıklama yapan Filiz Fatma Özkoç, “Hukuksuz ve yargı kararlarına aykırı şekilde Kaymaz’daki 3. atık maden depolama tesisini inşa etme cesaretini nereden almaktadır?” ifadelerini kullandı. Koza Altın şirketinin, Eskişehir Kaymaz’da bulunan altın gümüş madeninin üçüncü atık havuzunun kapasite artışı için verilen yürütmeyi durdurma kararına rağmen, atık havuzunun inşaatını tamamladığı öğrenildi. Bu konuyla ilgili olarak Eskişehir Doğa ve Yaşam Platformu üyeleri tarafından bir basın açıklaması yapıldı.
Platform adına konuşan Eskişehir Çevre Koruma ve Geliştirme Derneği (ESÇEVDER) Yönetim Kurulu Üyesi Filiz Fatma Özkoç, mücadele çağrısında bulunarak şunları söyledi: “Bilindiği üzere, Sivrihisar ilçemize bağlı Kaymaz Mahallesi mevkiinde Koza Altın İşletmeleri Anonim Şirketi’nin Kaymaz Altın ve Gümüş Madeni Üçüncü Kapasite Artışı ile İlave Maden Atık Depolama Tesisi projesi için verilen ÇED Olumlu kararına karşı Eskişehir Büyükşehir Belediyesi tarafından dava açılmış, mahkemece projenin vahameti nedeniyle öncelikle yürütmeyi durdurma kararı verilmiştir. Yapılan incelemeler ve yargılama neticesinde ise dava haklı bulunarak ÇED Olumlu kararı iptal edilmiştir. Bu projenin çevremize ve ülkemize vereceği zararları daha önce kamuoyuyla paylaşmıştık.”
“Kaymaz’da kanser vakalarında artış oldu”
Kısaca hatırlamak gerekirse; bu proje ile 490 kilometre uzaklıktaki Çanakkale’den 2 milyon 700 bin ton cevherin, günde 149 kamyon ile Eskişehir Kaymaz Mahallesine taşınarak zenginleştirilmesi planlanıyordu. Bu madencilik katliamı uğruna, 5 milyon 500 bin metreküp kapasiteyle planlanan üçüncü zehir atık barajı 10 yılda dolacağından, dördüncü, beşinci ve devamı atık depoları yapılacak. On milyonlarca metreküp zehirli ve rehabilitasyonu teknik olarak mümkün olmayan zehirli atık, bölgenin doğasını tamamen yok edecek, tarım topraklarını ve meraları kullanılmaz hale getirecek, bölgeyi yaşanmaz kılacaktır. 490 kilometre uzakta çıkarılan madenin her gün 149 kamyonla Kaymaz’a taşınıp işleneceği ve zehirli atıkların burada depolanacağı göz önüne alındığında, bu projenin aslında bütün Kaymaz’ın bir şirkete maden çöplüğü olarak tahsis edilmesi projesi olduğu açıktır. Kaymaz Mahallesi’nde yılda 60-70 kişinin kanserden yaşamını yitirdiği ve kanser vakalarındaki artışın Kaymaz’daki altın madenciliği döneminde bu sayılara ulaştığı dikkate alındığında, madenci şirketin kar hırsının, doğal hayatın yanı sıra bölgede yaşayan insanların yaşamlarını da yok saydığı ortadadır.
“3. Atık depolama tesisinin inşa edilmesine kimler, neden izin vermiştir?”
İşte bu katliam projesine ilişkin ÇED Olumlu kararına karşı halkımızın ve kamuoyunun da haklı desteği ile hukuk mücadelemizi kazanmış ve bu projenin uygulanmasına mahkeme kararı ile engel olabilmiştik. Maalesef, ülkemizde daha önce de örneklerine sıkça şahit olunduğu gibi, bugün de mahkeme kararına rağmen bu projenin uygulanmakta olduğu yönünde yörede yaşayan yurttaşlarımızdan birçok şikayet almaktayız. Kaymaz’da 3. Atık maden depolama tesisine ilişkin projenin, Eskişehir 1. İdare Mahkemesi’nin 2023/858 E, 2024/651 K. Sayılı kararı ile yürütmesinin durdurulmasına ve iptaline karar verilmiş olmasına rağmen, 3. atık depolama tesisinin inşa edilmesine kimler, neden izin vermiştir? Yürütmeyi durdurma ve devamında iptal kararına karşın bu atık depolama tesisinin inşası, mahkeme kararını uygulamakla yükümlü idari yetkililer tarafından neden mühürlenmemiş ve denetlenmemiştir? Bu konuda yetkili makamları derhal göreve ve halka açıklama yapmaya davet ediyoruz. Mahkeme kararı ile yürütmesi durdurulmuş olan projenin, karara aykırı şekilde uygulanmakta olup olmadığı denetlenmeli, ihlal söz konusu ise sorumlular hakkında yasal işlemler yapılmalıdır.
Ayrıca, yine Koza Altın İşletmeleri Anonim Şirketi’ne ait Sarıcakaya Altın ve Gümüş madeni projesinde de tıpkı Çanakkale’den Kaymaz’a cevher taşıma planında olduğu gibi, Sarıcakaya’dan çıkarılan cevherin Kaymaz’a taşınması planlanmaktadır. Sarıcakaya Altın ve Gümüş madeni projesinde de Eskişehir 2. İdare Mahkemesi’nin yürütmeyi durdurma kararı gereği proje kapsamındaki faaliyetin durdurulduğunu geçtiğimiz günlerde kamuoyuyla paylaşmıştık. Aynı şirkete ait Behçetiye Mahallesi mevkiindeki ruhsat alanına ait projeden de biliyoruz ki buradan çıkarılacak cevherin de Kaymaz’a taşınması şirketin planları dahilindedir. Bütün bu hususlar birlikte değerlendirildiğinde, hukuksuz ve yargı kararlarına aykırı şekilde Kaymaz’daki 3. atık maden depolama tesisini inşa etme cesaretini nereden almaktadır?”