İsrail ve Hamas Arasında Ateşkes ve Esir Takası Anlaşması

İsrail ve Hamas Arasında Anlaşma: Ateşkes ve Esir Takası

7 Ekim 2023’ten bu yana, İsrail’in Gazze Şeridi’ne yönelik gerçekleştirdiği saldırılarda 46 bini aşkın masum insan hayatını kaybetti. Bu trajik gelişmelerin ardından, İsrail ile Hamas arasında Gazze’de bir ateşkes ve esir takası anlaşmasına varıldığı bildirildi. Anlaşma, İsrail hükümeti tarafından da onaylanarak yürürlüğe girdi. Plana göre, Gazze’de ateşkesin bugün saat 08:30’da (TSİ 09:30) başlaması kararlaştırıldı.

SOYKIRIM SONA ERİYOR

Haaretz gazetesinde yer alan habere göre, ateşkesin devreye girmesiyle birlikte İsrail, Gazze’de hava kuvvetlerinin gözlem faaliyetlerini askıya alacak ve bölgenin üzerindeki tüm uçuşları durduracak. Anlaşmanın ilk aşamasında, yani 42 günlük süreçte, İsrail hava kuvvetleri esirlerin serbest bırakıldığı günlerde 12 saat, diğer günlerde ise 10 saat süreyle Gazze üzerindeki faaliyetlerini askıya alacak.

ANLAŞMANIN DETAYLARI

İsrail hükümetinin bakanlar kurulu toplantısında alınan kararlar doğrultusunda, anlaşmanın yürürlüğe girdiği ilk gün, esir takasının 16:00’dan (TSİ 17:00) sonra gerçekleşmesi bekleniyor. Times of Israel’in haberine göre, serbest bırakılacak 3 esir, Kızılhaç’a teslim edilecek ve daha sonra İsrail’e nakledilecek. Bu esirler, İsrail askeri sağlık ekipleri tarafından karşılanacak. Sağlık Bakanlığı, 6 hastaneyi İsrailli esirleri kabul etmek için hazırlıklarını tamamladı.

İsrailli esirlerin teslim edilmesinin ardından, yaklaşık 90 Filistinli esir de İsrail hapishanelerinden serbest bırakılacak. Güvenlik makamlarının, serbest kalan esirler için Filistinlilerin kutlama yapmasını önlemek amacıyla çeşitli önlemler aldığı belirtiliyor. Basında, İsrail’in daha önceki esir takası anlaşmalarında Filistinlilerin sevinç gösterilerinden rahatsız olduğu ve bu durumu engellemeye çalıştığı ifade ediliyor. İsrail ordusu ve polisi, Kasım 2023’teki esir takasının ardından, işgal altındaki Doğu Kudüs ve İsrail’deki bölgelerde ikamet eden Filistinli esirlerin evlerine baskın düzenlemiş ve karşılamak için bekleyenleri zorla dağıtmıştı.

ESİR TAKASI

İsrail hükümetinin bakanlar kurulu toplantısı sonrasında yayınladığı karar doğrultusunda, anlaşma kapsamında 33 İsrailli esire karşılık, 7 Ekim 2023’ten sonra tutuklanan 1167 Gazze sakini Filistinli olmak üzere toplamda 1900’den fazla Filistinlinin serbest kalması bekleniyor. Anlaşmada, bazı Filistinli esirlerin sınır dışı edilmesi şartı da yer alıyor. Ayrıca, İsrail, 7 Ekim’den bu yana gözaltında tutulan 19 yaşın altındaki tüm kadın ve çocukları da serbest bırakacak. Bırakılan her bir İsrailli esir için 30 Filistinli esir, her bir asker veya güvenlik gücü için ise 50 Filistinli esir serbest bırakılacak.

Anlaşmanın ilk gününde 3, 7. gününde 4, sonraki her hafta ise üç İsrailli esirin serbest kalması planlanıyor. Son haftada ise 14 İsrailli esirin bırakılması öngörülüyor. Ateşkesin ilk aşamasının 16. gününde, ikinci aşama için müzakerelere başlanacak. İsrail’de, başta Başbakan Binyamin Netanyahu olmak üzere, üst düzey isimlerden gelen açıklamalar, 42 günlük birinci aşamanın ardından İsrail’in Gazze’ye yönelik yoğun saldırılarını sürdürebileceği endişesini doğuruyor.

SERBEST KALACAK FİLİSTİNLİLER

İsrail Adalet Bakanlığı, anlaşma kapsamında serbest bırakılacak Filistinli esirlerin 735’inin isimlerini açıkladı. Serbest kalacak Filistinliler arasında Aksa Şehitleri Tugayı’nın liderlerinden Zekeriya Zübeydi, Filistin Halk Kurtuluş Cephesi yöneticilerinden eski milletvekili Halide Cerrar gibi önde gelen isimler ve daha önce müebbet hapis cezasına çarptırılmış olan esirler de bulunuyor. Bakanlık, esir takası kapsamında İsrail hapishanelerinden serbest bırakılacak 95 Filistinli esirin isimlerini de yayınladı. Gazze Şeridi’ndeki Esirler Enformasyon Ofisi’nden yapılan açıklamada, Hamas’ın serbest bırakılacak esirlerin isim listesini, her esir takası gününden bir gün önce yayınlayacağı bildirildi.

İSRAİL, NETZARİM’DEN 22 OCAK’TA ÇEKİLECEK

Anlaşmaya göre, İsrail ordusu Gazze Şeridi’nin güneyi ile kuzeyi arasındaki Netzarim Koridoru’ndaki kontrol noktalarını 22 Ocak’ta kaldıracak ve koridordan çekilecek. Anlaşmanın 7. gününde toplam 7 İsrailli esirin serbest bırakılmasının ardından, İsrail ordusu Gazze’den çekilmeye başlayacak ve kuzey Gazze sakinleri evlerine dönecek. İsrail’in Philadelphi Koridoru’ndan tamamen çekilmesi ise anlaşma uygulamaya girdikten 50 gün sonra, yani ikinci aşamada gerçekleşecek.

İNSANİ YARDIMLAR

Anlaşmaya göre, Gazze Şeridi’nin kuzeyine ulaşacak 50 yakıt kamyonu da dahil olmak üzere günde 600 kamyon insani yardım, bölgeye girecek. Haaretz gazetesinin haberine göre, halkın Gazze’nin kuzeyine dönüşüne izin verilmesine rağmen, bölgedeki evlerin neredeyse tamamen yıkılmış olması sebebiyle, bu bölgede çadır ve karavan kentler kurulması için uluslararası yardım kuruluşlarının çalışma yürüteceği belirtiliyor. Haberde yollar, okullar, hastaneler ve su, kanalizasyon ve elektrik altyapısının onarılacağı, bunun için Mısırlı şirketlerin girişine izin verileceği kaydedildi.

ANLAŞMA 3 AŞAMADAN OLUŞUYOR

Arabulucu ülkelerden Katar, 15 Ocak’ta İsrail ile Hamas arasında Gazze’de ateşkes ve esir takası konusunda bir anlaşmaya varıldığını duyurmuştu. Anlaşma, 19 Ocak Pazar günü itibarıyla yürürlüğe girecek. 3 aşamadan oluşacak bu ateşkes anlaşmasının ilk 42 gününde, 33 İsrailli esirin serbest bırakılması planlanıyor. Anlaşma, Gazze Şeridi’ne insani yardımların kapsamlı şekilde ulaşmasının yanı sıra, yerinden edilen Filistinlilerin bölgelerine geri dönebilmesini de kapsıyor. İkinci ve üçüncü aşamaların detayları, birinci aşamanın tamamlanmasından sonra açıklanacak.