Nöbetçi Eczaneler
Furûğ Ferruhzâd, İran şiirinin çağdaş kimliğini inşa eden en güçlü ve özgün seslerden biridir. Şiirlerinde aşk, sırf ferdî bir tutku değil; insanın dünyayı algılama ve anlamlandırma biçimidir.
Bu temayı toplumsal özgürlük arayışıyla harmanlayan şair, hem içerik hem de biçim açısından klasik Fars edebiyatına meydan okumuş, çağdaş şiirin yolunu açmıştır.
Kadın kimliğini ve kişiselliği gözü pek bir formda lisana getiren Ferruhzâd, şiirlerini ataerkil toplum yapısına karşı bir başkaldırı manifestosu olarak şekillendirir.
Yaralarım Aşktandır ’da bir ortaya getirdiğimiz beş şiir kitabında aşk, yalnızlık, tabiat ve toplumsal tenkit üzere temalar, derin bir lirizmle birleşir. Birinci şiirlerinden itibaren fark edilen yenilikçi bakışı, son yapıtlarında edebi olgunluğa ulaşır ve onu sırf İran’ın değil dünya edebiyatının da eşsiz figürlerinden biri kılar.
Sayfa: 312
BİZİ YALNIZ BIRAKAN BÜYÜK ŞAİR
Çağdaşı Sohrâb Sepehrî’ye göreyse Furûğ, en âşıkane coşkuları hayatın aynasında tefsir eden, sevginin ağaç üslûbuyla konuşan, hiçin hudutlarına kadar giderek ışık havsalasının arkasına çekilen, yokluğuyla bizi yalnız bırakmış büyük bir şairdir.
Kadın ömrünü her seviyede baskılayan sistemin ideolojik, kültürel ve siyasal kaynaklarına yönelik şiddetli bir direnci simgeleyen bu şiir yalnızca İranlı bayanları ve toplum bölümlerini etkilemekle kalmamış, içerdiği eşitlikçi ve özgürlükçü üniversal bildiri tüm dünyada geniş yankılar yaratmıştır.
GAZELLERDEN YOLA ÇIKTI
Fars edebiyatının en ünlü bayan şairi olan Furûğ Ferruhzâd, 5 Ocak 1935’te Tahran’da doğdu. İlköğretimini tamamladıktan sonra Hüsrev-i Haver Lisesi’ne gitti. Klasik Fars şiiri ustalarını, bilhassa Hâfız-ı Şirâzî’nin gazellerini örnek alarak kendi şiirlerini yazmaya bu yıllarda başladı.
Furûğ’un iki yıl sonra çıkan üçüncü kitabı İsyan, şairin içinde bulunduğu karmaşık ruh halini, etrafını kuşatan duvarlarla yüzleşmiş genç bir bayanın kendini tutsaklıktan kurtarma kıvancını, öfke ve yüreğini imgeleyen şiirlerden oluşuyordu.
MODERN İRAN ŞİİRİNİN KIYMETLİ ŞAİRİ
Furuğ Ferruhzad Çağdaş İran şiirinin en kıymetli şairlerinden biri olan Furuğ, 29 Aralık 1934’te Tahran’da asker bir babanın kızı olarak dünyaya geldi. On altı yaşında hiciv muharriri ve tıpkı vakitte uzak akrabası Perviz Şapur’la evlendi, iki yıl sonra da oğlu Kâmyâr dünyaya geldi.
O devrin şartları içinde radikal sayılabilecek bir karar alarak 1954’te eşinden boşandı ve mahkeme kararıyla velayeti babasına verilen oğlunu bu tarihten sonra bir daha göremedi. Bu olay, onun hayatının en büyük trajedisine dönüştü. Furuğ birey olma sürecini engelleyen, kimliği ezen, varoluşu zedeleyen her kurala, her duruşa karşı çıkarak şiire sığındı; başkaldırısını şiirle dillendirdi.
İran’ın en büyük açmazlarından biri olan ataerkil toplumsal yapı, onun tenkitlerinin odak noktası oldu. Kendi ailesinden ve bilhassa babasından başlamak üzere bayan kimliğini hiçe sayan bu ataerkil bakışa karşı çıktı. Şiirin yanı sıra sinema, tiyatro ve fotoğraf sanatlarıyla da yakından ilgilendi.
AİLESİNDEN KOPAN BİR BAYANIN HİKAYESİ
Eşinden ayrılmış, ailesinden kopmuş bir bayan olarak ayakta kalma uğraşı veren Furuğ, çeşitli gazetelerde editörlük yaptı. 1958’de hayatının ve sanatının seyrini derinden etkileyen muharrir ve direktör İbrahim Gülistan’la tanıştı.
Oyunculuk, senaristlik, kameramanlık, direktör yardımcılığı, dublaj, montaj, yaratıcı sinema editörlüğü yaptı. Hem sinema üzerine eğitimler almak hem de lisan öğrenmek emeliyle Almanya, İngiltere ve İtalya’da bulundu.
1963’te Almanya’da düzenlenen Oberhausen sinema şenliğinde “Ev Karadır” isimli cüzamlılar hakkındaki belgesel sinemasıyla birincilik mükafatını aldı. Bu sinemanın çekimleri sırasında cüzamlılar meskeninde tanıdığı Hüseyin Mansuri isimli çocuğu evlat edindi.
GENÇ YAŞTA HAYATINI KAYBETTİ
Furûğ 14 Şubat 1967’de, Tahran’da geçirdiği trafik kazasında, şimdi otuz iki yaşındayken yaşama veda etti.