Nöbetçi Eczaneler
İklim Değişikliği ve Sıcak Hava Dalgaları
İklim değişikliği, dünya genelinde yaşamı tehdit eden ciddi bir sorun haline geliyor. Bu değişim, özellikle ölümcül sıcak hava dalgalarının sıklığını ve şiddetini artırarak, insan sağlığını tehdit ediyor. Son yapılan bir araştırma, küresel sıcaklık sanayi öncesi döneme göre 2°C yükseldiğinde, ABD büyüklüğünde bir kara parçasının bile gençler için tehlikeli seviyelere ulaşabileceğini ortaya koydu.
Hangi Bölgedeki İnsanlar Risk Altında?
Bilim insanları, Nature Reviews Earth and Environment dergisinde yayımlanan çalışmada, aşırı sıcakların insan vücudu üzerindeki etkilerini detaylı bir şekilde inceledi. Araştırma, özellikle Kuzey Afrika ve Güney Asya’da yaşayan bireylerin en büyük risk altında olduğunu göstermektedir. Örneğin, 2023 yılında Suudi Arabistan’da hac ibareti sırasında sıcaklık 51,8°C’ye kadar yükselmiş ve bu durum sonucunda 1.300’den fazla kişi hayatını kaybetmiştir. Gelecekte bu tür ölümcül sıcak hava olaylarının daha sık yaşanabileceği öngörülmektedir.
Tehlikeli Alanların Artışı
Araştırmada, 1994-2023 yılları arasında küresel toprakların yaklaşık yüzde 2’sinde, sıcaklık ve nem seviyelerinin 60 yaş altındaki bireyler için tehlikeli sınırlara ulaştığı tespit edilmiştir. Ancak daha yaşlı ve savunmasız bireyler için bu oran yüzde 20’ye kadar çıkmaktadır. King’s College London’dan araştırmanın baş yazarı Tom Matthews, küresel sıcaklıkların 2°C artması durumunda, aşırı sıcaklardan etkilenecek kara yüzeyinin üç katına çıkacağına dikkat çekmektedir. Bu durumda:
- 60 yaş altı bireyler için tehlikeli bölge, dünya yüzeyinin yüzde 6’sını kapsayacak.
- 60 yaş üstü bireyler için riskli bölge, gezegenin üçte birine yayılacak.
Paris İklim Anlaşması’nın hedefi, küresel sıcaklık artışını 1,5°C ile sınırlamak olarak belirlenmiştir. Ancak 2023 yılı itibarıyla ortalama sıcaklık artışı ilk kez 1,5°C’yi aşmıştır.
Ölümcül Sıcaklık Eşiği
Yapılan araştırmaya göre, bugüne kadar dünyanın en sıcak bölgelerinde kısa süreli olarak aşılmış olan ölümcül sıcaklık eşiklerinin, gelecekte gençleri bile etkileyebileceği ifade edilmektedir. Bu tür aşırı sıcaklıklarda, gölge, rüzgar ve yeterli su tüketimi bile sıcak çarpmasını önleyemeyebilir ve dışarıda uzun süre kalmak ölümcül sonuçlar doğurabilir. Sıcaklık stresi, vücudun doğal soğutma mekanizmalarını devre dışı bırakarak baş dönmesi, baş ağrısı, organ yetmezliği ve ölüme neden olabilir. Özellikle yüksek nem oranı, vücudun ter yoluyla kendini soğutmasını zorlaştırarak tehlikeyi daha da artırmaktadır.
Sıcak Hava Dalgalarında Can Kaybı Artıyor
Şu ana kadar sıcak hava dalgalarından en fazla can kaybı Avrupa’da yaşanmıştır. Örneğin:
- 2003 yılında 70 binden fazla kişi hayatını kaybetmiştir.
- 2022 yılında 60 bin, 2023 yılında ise 47 binden fazla ölüm kaydedilmiştir.
Ayrıca Asya kıtasında da sıcak hava dalgalarının büyük can kayıplarına yol açtığı bilinmektedir. 2015 yılında Hindistan ve Pakistan’da binlerce kişi aşırı sıcaklardan dolayı hayatını kaybetmiştir. Araştırmacılar, Afrika’daki sıcak hava kaynaklı ölümlerin yeterince rapor edilmediğini, ancak 2024 yılında Nijerya’da aşırı sıcak nedeniyle ölümlerin yaşandığını belirtmektedir. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) verilerine göre, aşırı sıcaklar her yıl en az 500 bin kişinin ölümüne neden olmaktadır. Ancak uzmanlar, gerçek sayının bunun 30 katı kadar yüksek olabileceğini tahmin etmektedir.
İklim değişikliği ile birlikte sıcak hava dalgalarının daha sık ve daha şiddetli hale gelmesi beklenmektedir. Uzmanlar, küresel sıcaklık artışını kontrol altına almak için acil önlemler alınması gerektiğini vurgulamaktadır.