Nöbetçi Eczaneler
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı İklim Değişikliği Başkanı Prof. Dr. Halil Hasar, “Dünyamız iklim kriziyle savaşan bir yer oldu. Sıcaklık artışlarının belli bir seviyenin üstüne çıkması bizim gıda zincirimizi de etkileyecek, su kaynaklarımızı önemli noktalarda etkileyecek hususlar geliyor” dedi.
Geçen hafta TBMM Başkanlığı’na sunulan Türkiye’nin birinci “İklim Kanunu” teklifi ile iklim değişikliğiyle gayrette genel prensipler belirlendi. 20 husus, 2 süreksiz husus ve 3 farklı kanunda değişiklik içeren kanun teklifi ile İklim Değişikliği Başkanlığı’nın vazife ve sorumlulukları belirleniyor. Teklife nazaran eşitlik, iklim adaleti, ihtiyatlılık, iştirak, entegrasyon, sürdürülebilirlik, şeffaflık, adil geçiş ve ilerleme yaklaşımları temel alınacak. Kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve hukuksal bireyler, kamu faydası gözetilerek alınacak önlemlere ve düzenlemelere müddetinde uymakla ve bunları uygulamakla yükümlü olacak. Teklif ile iktisadın iklim bazlı olumsuz sonuçlara dirençli hale getirilmesi sağlanacak. Bölümlerin milletlerarası rekabet gücünün artırılması için daha pak ve daha verimli bir üretim süreci yasal garantiye alınacak. Kanun teklifi sadece sanayi dallarını değil; kentleri, tarımı, hayvancılığı ve yeşil alanları da koruyan bir yaklaşımla hazırlandı.
“Yasal düzenleme yapmadığımız takdirde 5 milyar avroluk bir cari açık oluşuyor”
İklim Değişikliği Lideri Prof. Dr. Halil Hasar, “İklim Kanunu” teklifine ait basın mensuplarına yaptığı açıklamada, “Böyle bir yasal düzenleme yapmadığımız takdirde bizim yapmış olduğumuz tahliller sonucunda 5 milyar avroluk bir cari açığın oluştuğunu da biliyoruz. Emisyon ticaret sisteminin bu kanunda yer alması bu tarafıyla kıymetli. İklim değişikliğinin sonuçlarına baktığımızda ve bunu nasıl yürüteceğimizi göz önünde bulundurduğumuzda etraf kirliliği ile uğraşa oranla daha kapsamlı bir durum kelam konusu. Çevresel bir kirliliği denetim etmek, iklim değişikliğine sebep olan sera gazlarını denetim etmekten daha kolay” ifadelerini kullandı.
“Türkiye olarak sorumluluğumuz yüzde 1’den daha az”
Prof. Dr. Hasar, “Bir başka ülkede emisyon salımı söz konusuysa, ki Türkiye olarak dünya ölçeğinde tarihi sorumluluğumuza baktığımızda yüzde 1’den daha az bir sorumluluğumuz kelam konusu. Bütün ülkelerin kolektif bir çabaya girmeleri gerekiyor. Türkiye de bu çabada yerini alan ülkelerden biri” diye konuştu.
“Dünyamız iklim kriziyle savaşan bir yer oldu”
Emisyonu azaltmayı hedeflediklerini belirten Hasar, şunları kaydetti:
“Bugün emisyon azaltımını konuşuyoruz lakin 10 sene sonra oyun daha ön plana gelecek. Dünyamız iklim kriziyle savaşan bir yer oldu. Sıcaklık artışlarının muhakkak bir düzeyin üstüne çıkması bizim besin zincirimizi de etkileyecek, su kaynaklarımızı değerli noktalarda etkileyecek konular geliyor Burada düzgün bir ahenk süreci lazım. Kentlerin daha dirençli olması lazım. İklim Kanunu bütün bunları kapsayan, tedbirler alan, sorumluluklar yükleyen, ilgili kurum ve kuruluşlara sorumluluklar yükleyen yasal bir düzenleme.”
“Mevzuatlar halkın özgürlüklerini garanti altına alan düzenleme sonucunda olacak”
“İklim Kanunu”na çeşitli mevzuatların ekleneceğini aktaran Hasar, “Daha ikincil mevzuatlar gelecektir. Bu ikinci mevzuatlar farklı ortamlarda söylendiği üzere toplumun yahut halkın özgürlüklerini kısıtlayan değil, tersine garanti altına alan bir düzenleme sonucunda olacaktır. Bizim tarımda daha organik uygulamalara, daha faal su kaynaklarımızı kullanmamıza, biyolojik çeşitliliğimizi müdafaaya yönelik bir kapsam içerisinde olacaktır” sözlerini kullandı.
İklim Değişikliği Başkanlığı’nın sorumlulukları
Teklifte İklim Değişikliği Başkanlığı’nın misyon ve sorumlulukları netleştirildi. Kurumlar ortası uyum, faaliyetler ve standartlar başkanlıkça belirlenecek. Başkanlık, sera gazı emisyonlarının azaltımı ve iklim değişikliğine ahenk faaliyetlerine ait ilerlemeleri izleyecek. Karbon fiyatlandırmasına ait piyasaya dayalı düzenekleri düzenlemek de Başkanlığın yetkisinde olacak. Emisyon Ticaret Sistemi (ETS), Başkanlık tarafından kurulacak ve bu kapsamda tahsisatların dağıtımı yapılacak.
Ulusal ve Lokal Aksiyon Planları hazırlanacak
Ulusal Katkı Beyanı, net sıfır emisyon maksadı ile İklim Değişikliği Başkanlığı’nın yayımladığı strateji ve hareket planları doğrultusunda sera gazı emisyonları azaltılacak. Strateji ve aksiyon planları dönemsel olarak ulusal ölçekte hazırlanacak, uygulanacak ve uygulanması izlenecek.
İklim Değişikliği Vilayet Uyum Heyetleri kurulacak
Her vilayette vali başkanlığında ilgili kurum ve kuruluşların temsilcileri ile lokal idarelerin temsilcilerinden oluşan Vilayet İklim Değişikliği Koordinasyon Kurulu kurulacak. Konseyin çalışma metot ve temelleri Bakanlıkça belirlenecek. Mahallî İklim Değişikliği Hareket Planları, en geç 31 Aralık 2027 tarihine kadar hazırlanacak. Bakanlık bu süreyi bir yıla kadar uzatabilecek.
Yerel planlar vali başkanlığında hazırlanacak
Yerel iklim değişikliği hareket planları; sera gazı emisyonlarının azaltımı ve iklim değişikliğine ahenk maksadıyla her ilin bütüncül bir planı olacak halde vali uyumunda büyükşehirlerde büyükşehir belediyesi, öbür vilayetlerde il belediyesi ve vilayet özel yönetimi, ilgili kurum ve kuruluşların iştirakiyle hazırlanacak yahut hazırlatılacak. Karara bağlanmak üzere Vilayet İklim Değişikliği Koordinasyon Kurulu’na sunulacak. Sektörel etkilenebilirlik ve risk tahlilleri; strateji ve aksiyon planlarına temel teşkil etmek üzere iklim modelleri kullanılarak dönemsel olarak Başkanlık tarafından hazırlanacak ve güncellenecek.
Türkiye Yeşil Taksonomisi kurulacak
İklim Değişikliği Başkanlığı, ulusal, sektörel ve tematik raporlar hazırlayacak. Finansal kaynakları yönlendirmeyi kolaylaştırmak üzere iklim değişikliği teşvik sistemleri geliştirecek ve Türkiye Yeşil Taksonomisi’ni kurup yürütecek. Döngüsel iktisat amaçları ve sıfır atık uygulamaları çerçevesinde eserlerin tekrar kullanımı, atıkların yan eser, alternatif ham unsur olarak kullanılması ve geri dönüşüm, geri kazanım ile elde edilen eserlerin zarurî kullanım oranları belirlenecek.
Sınırda karbon düzenleme mekanizması
Türkiye gümrük bölgesinde ithal edilen malların gömülü sera gazı emisyonlarını ele almak için Sonda Karbon Düzenleme Sistemi (SKDM) kurulabilecek. SKDM’ye ait raporlama, kapsam, içerik, metot ve temeller ilgili bakanlıklarla koordineli olarak Ticaret Bakanlığı tarafından belirlenecek.
Temiz teknolojinin kullanımı yaygınlaştırılacak
İlgili kurum ve kuruluşlarca hazırlanan planlama ve uygulama araçlarında teknolojik öz yeterlilik kapasitesinin artırılması öncelikli gaye olarak belirlenerek, pak teknolojilerin geliştirilmesi ve kullanımının yaygınlaştırılması temel olacak. Başkanlık; karbon yakalama ve depolama teknolojileri, hidrojen teknolojisi üzere iklim değişikliği ile çabaya yönelik yeni teknolojik gelişmelerin takibi ile bu alanlardaki projelerin geliştirilmesi için ilgili kurumlarla işbirliği yapmaya, kurumların bu alanlarda çalışmalar yapmasını yönlendirmeye ve ilgili kurumlarla uyum yapmaya yetkili olacak. Başkanlığa bağlı ilgili kurumlarla koordineli olarak enstitüler ile araştırma ve uygulama merkezleri kurulabilecek.
Okul müfredatlarına iklim değişikliği ve yeşil dönüşüm eklenecek
Kamuoyu farkındalığının artırılması ve toplumun iklim değişikliğinin tesirleri konusunda hassas hale getirilmesi için eğitim ve bilinçlendirme programları düzenlenecek. Tüm eğitim seviyelerinde müfredat ve öğretim programlarının güncellenmesi ve yeşil iş gücünün yetiştirilmesi için gerekli çalışmalar ilgili bakanlıklarla koordineli olarak Milli Eğitim Bakanlığı ve Yükseköğretim Kurulu’nca yapılacak. Uygulamaların adap ve asılları, Bakanlık görüşü alınarak kamu kurum ve kuruluşları tarafından belirlenecek.
Net sıfır emisyon gayesinin sağlanmasına yönelik emisyonların dengelenmesi için orman, tarım, mera ve sulak alanlarda karbon yutağı kayıplarını engellemek üzere ilgili kurum ve kuruluşlar önlemler alacak. İklim değişikliğinin tesirlerine karşı su kaynaklarının aktif idaresi sağlanacak. Denizel ve karasal korunan alanların niteliği ve oranı yükseltilecek.
Kanun teklifinde belirtilen uygulama ve planlama araçlarına ait hazırlama ve uyarlama yükümlülükleri ilgili kurum ve kuruluşlarca en geç 31 Aralık 2027 tarihine kadar yerine getirilecek. Cumhurbaşkanı, bu süreyi bir yıla kadar uzatmaya yetkili olacak. – ANKARA