Hazine ve Maliye Bakanlığı verilerine göre, Hazine nakit dengesi Ocak ayında 204,9 milyar TL açık vermiştir. Geçen yılın Aralık ayında bu rakam 324 milyar TL olarak kaydedilmişti. Geçen yılın aynı dönemiyle karşılaştırıldığında, geçen Ocak ayında açık 207 milyar TL seviyesindeydi. Bu durum, enflasyondan arındırılmış nakit bütçe dengesinde kayda değer bir iyileşme gösterdi. Ancak, bu iyileşmenin kalıcılığı merak konusu.
Ekonomist Elif Didem Danacıoğlu, verileri değerlendirirken, Hazine’nin Ocak ayında nakit bazda 944 milyar 892 milyon lira gelir elde ettiğini belirtti. Bu, geçen yılın aynı ayına göre %50,73 oranında bir artış anlamına geliyor. Özelleştirme ve fon gelirleri ise geçen yılın Ocak ayında 290 milyon lira iken bu yıl 2 milyar 750 milyon liraya yükseldi.
Hazine’nin nakit giderleri ise Ocak ayında, geçen yılın aynı ayına göre %39,09 artışla 1 trilyon 152 milyar 582 milyon lirayı buldu. Bu giderlerin 999 milyar 1 milyon lirası, geçen yıla göre %38,48 artan faiz dışı harcamalardan, 153 milyar 581 milyon lirası ise %43,20 artış gösteren faiz ödemelerinden oluştu.
Genel bütçenin tahsil edilmiş nakit gelirleri ile nakit olarak ödenmiş giderleri arasındaki farkı ifade eden Hazine nakit dengesi, Ocak ayında 204 milyar 939 milyon TL açık verdi. Geçen yılın Aralık ayında Hazine nakit dengesi 324 milyar 389 milyon TL açık vermişti. Geçen yılın aynı ayında Hazine’nin nakit açığı 201 milyar 466 milyon lira olarak kaydedilmişti. Böylece, Hazine nakit açığı geçen yıla göre %1,72 artış göstermiştir.
Ocak ayında, geçen yılın aynı ayına göre %43,20 artışla 153 milyar 581 milyon liraya ulaşan faiz ödemeleri, Hazine nakit açığındaki artışta önemli bir etken olmuştur. Faiz dışı nakit açığı ise 54 milyar 108 milyon lira düzeyinde gerçekleşmiştir. Geçen yıl Ocak ayında 94 milyar 511 milyon lira olan faiz dışı nakit açığı, bu yıl aynı ayda %42,74 azalarak 54 milyar 108 milyon lira olmuştur. 2024 yılı itibarıyla Hazine, 930 milyar 364 milyon lira faiz dışı nakit açığı vermiştir.
Finansman açısından, Hazine Ocak ayında 102 milyar 317 milyon liralık iç borç geri ödemesi gerçekleştirirken, 322 milyar 614 milyon liralık borçlanmaya gitmiştir. Net iç borçlanma, 220 milyar 297 milyon lira ile geçen yılın Ocak ayına göre %60,51 oranında bir artış göstermiştir. Dış borçlar tarafında ise Hazine, Ocak ayında 5 milyar 87 milyon liralık geri ödeme yapmış ve 3 milyar 418 milyon lira yeni borç almıştır. Ayrıca, Hazine Ocak ayında Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu’ndan (TMSF) 38 milyon liralık aktarım kaydetmiştir.
Özetle
Hazine nakit gerçekleşmeleri, açıklanacak Merkezi Yönetim Bütçe verileri için öncü niteliği taşımaktadır. Ocak ayının son iş gününde, bankalar aracılığıyla tahsil edilen vergilerin yaklaşık 25 milyar TL’si, tahsilat protokolleri gereğince Şubat ayı Hazine hesaplarına yansıdı. Özelleştirme, 4,5G lisans bedeli, 2B arazi satış gelirleri ve diğer hisse satışı kaynaklı fon gelirleri toplamda 2,750 milyar TL olarak gerçekleşmiştir. Genel bütçenin nakit bazındaki gelir ve giderleri arasındaki farkı ifade eden Hazine nakit açığı, 204,9 milyar lira olmuştur. Hazine nakit dengesi, geçtiğimiz yıl 2 trilyon 93 milyar lira açık vermiştir.