Nöbetçi Eczaneler
Göttingen Üniversitesi’nden Önemli Araştırma
Almanya’daki Göttingen Üniversitesi liderliğindeki uluslararası araştırma ekibi, Irak’taki Zagros Dağları’nın uyguladığı kuvvetlerin, Türkiye coğrafyasını da etkileyen önemli bir kopuşa neden olduğunu ortaya koydu. Araştırmacılar, günümüzde Dünya yüzeyinin çok derinlerinde yatan Neotetis okyanus levhasının, bir zamanlar Arap ve Avrasya kıtaları arasında bulunan bu okyanus tabanının koptuğunu ve bölgede oluşan yırtığın Türkiye’nin güneydoğusundan İran’ın kuzeybatısına doğru açıldığını tespit ettiler.
Hakemli bilimsel dergi Solid Earth‘te yayımlanan bulgulara göre, bu levhalar arasındaki açıklık, Anadolu levhasıyla Avrasya levhasının Arap levhasıyla kesiştiği bölgede yer alıyor. Buradaki yırtık giderek uzanarak Türkiye’den İran’a kadar uzanır hale geldi. Jeologlar, iki kıtanın milyonlarca yıl içinde hareket ederek birleştiğinde, aralarındaki okyanus tabanının kıtaların altındaki büyük derinliklere doğru kaydığını belirtiyor. Sonuç olarak, kıtalar çarpışıyor ve kenarlarındaki kaya kütleleri yükselerek dağları oluşturuyor.
Milyonlarca yıl boyunca bu dağların muazzam ağırlığı, etraflarındaki yüzeyin aşağı doğru eğilmesine neden oluyor. Zamanla, dağlardan aşınan tortular bu çöküntüde birikerek Mezopotamya gibi verimli ovaları oluşturuyor. Araştırmacılar, Arap kıtasının Avrasya ile çarpıştığı Zagros Dağları’nın yükü nedeniyle Dünya yüzeyinin ne kadar aşağı doğru eğildiğini anlamak amacıyla üç boyutlu modeller geliştirdi. Ancak elde edilen sonuçlar, Zagros Dağları’nın yarattığı baskıdan çok daha fazlasını ortaya koydu.
Göttingen Üniversitesi Yapısal Jeoloji ve Jeotermik Bölümü’nden araştırmanın baş yazarı Dr. Renas Koshnaw, “(Bölgedeki) arazinin çöküntüsü Zagros Dağları’nın yükünden kaynaklanabilecek çöküntüden daha büyük.” şeklinde açıklamada bulundu. Araştırmacılar, bunun halen Arap levhasına bağlı olan batan okyanus levhasının getirdiği ek yükten kaynaklandığını belirttiler. Koshnaw, “Bu levha, bölgeyi aşağıya doğru çekerek daha fazla tortu birikimi için alan yaratıyor. Türkiye’ye yaklaştıkça, tortuyla dolu çöküntü çok daha sığ hale geliyor ve levhanın bu alanda kırıldığını ve aşağı doğru çekme kuvvetini hafiflettiğini gösteriyor. Bu araştırma, Dünya’nın sert dış kabuğunun nasıl işlediğini anlamamıza yardımcı oluyor.” dedi.
Bu tür önemli araştırmalar, tortul cevher yatakları ve jeotermal enerji gibi doğal kaynakların araştırılması ve deprem risklerinin daha iyi belirlenmesi için kıymetli ipuçları sunabilir.
KAYNAK: EURONEWS