Futbolda VAR Dönemi: Hakemlik Algısındaki Değişim ve Tartışmalar

VAR Öncesi ve VAR Sonrası: Futbolda Değişen Dinamikler

Ercan ATA-Mikail KARAMAN/ANKARA – FIFA kokartlı eski hakem Metin Tokat, futbolun VAR dönemine geçişinin Türkiye’deki hakemlik algısını köklü bir şekilde değiştirdiğini belirtiyor. Tokat, “Futbolu VAR’dan önce ve VAR’dan sonra şeklinde ikiye ayırmak gerekiyor. Diğer ülkelerdeki futbol beklentisiyle bizim ülkemizdeki beklenti çok farklı. Biz VAR’ı kendimize benzettik; Türkçeleştirdik, Türkiyeleştirdik” dedi.

Metin Tokat, 26 yıllık kariyeri boyunca 1500’ün üzerinde maça çıkmış, 8 yıl FIFA hakemi ve 18 yıl üst klasman hakemi olarak görev yapmış bir isim. VAR sisteminin getirdiği değişiklikler hakkında şöyle konuştu: “Hakem hataları her zaman futbolun bir parçası olmuştur ve olmaya devam edecektir. Ancak VAR sonrası, sanki maçlar sıfır hata ile yönetilecekmiş gibi bir algı oluştu.”

Teknolojinin Futbola Entegrasyonu ve Hakem Tartışmaları

Tokat, teknolojinin futbola entegrasyonuyla birlikte hakem tartışmalarının arttığını vurgulayarak, “Teknolojiden önce de insani hatalar vardı, ama artık hiç kimse hata kabul etmemeye başladı” şeklinde bir değerlendirmede bulundu. VAR’ın getirdiği yeni uygulamalara da dikkat çeken Tokat, “Futbolun içine çipli top girdi. Bu konuda kimse bir şey demiyor. Ancak VAR’ın kararlarıyla ilgili tepkiler artıyor; çünkü orada insani ve yoruma dayalı kararlar veriliyor. Herkes kendince bir yorum yapınca tartışmalar da çoğalıyor” ifadelerini kullandı.

VAR ve Hakem Üzerindeki Baskılar

Tokat, Türkiye Futbol Federasyonu Başkanı’nın sezon başında yaptığı açıklamalara atıfta bulunarak, “Futbol Federasyonu Başkanımız, ‘sahadaki hakem hata yapabilir ama VAR’daki hata yapamaz’ dedi. Bu, taraftarlar, kulüp yöneticileri ve spor basınında ‘futbolda adil olmayan bir karar verilmeyecek’ algısını oluşturdu” dedi. VAR’ın amacının hakemlere yardımcı olmak olduğunu belirten Tokat, “Ne oldu? Artık hakemler üzerinde büyük bir baskı oluştu” şeklinde görüşlerini aktardı.

Hakemlerin Yalnızlığı ve Eğitim Sorunları

Tokat, hakem atamalarındaki veri tabanlı sistemle ilgili eleştirilerde bulunarak, “Veri tabanlı atama sistemi, MHK’nın sorumsuzluklarını gizlemek için ortaya atılmış bir uygulama” dedi. “Hakemler hedefte, ancak maçı atayanlar MHK ve eğitimi verenler de onlardır. En başındaki sorumlu sorgulanmalı. Kulüplerin hoşuna gidecek sunumlar yapılıyor ama gerçek sorunları çözmek için bir şey yapılmıyor” diye ekledi.

Hakem Saygınlığı ve Yönetimsel Sorunlar

Tokat, kamuoyundaki hakemlere saygının azaldığını belirterek, “Hakemler sürekli tartışılıyor. Ama savunması gerekenler, Futbol Federasyonu ve Merkez Hakem Kurulu olmalı” dedi. Sosyal medyanın etkisinin büyüdüğünü vurgulayan Tokat, “Hakem atamaları açıklandığında hemen sosyal medyada tartışmalar başlıyor. Bu duruma bir tedbir getirilmesi lazım” şeklinde konuştu.

Türk Hakemliğine Olumsuz Etkiler

Tokat, Türk futbolundaki en büyük sorunların hakemler olmadığını, asıl sorunun yönetimsel olduğunu ifade etti. “Hakemler de hatalar yapıyor ama çoğu deneyimsiz. Deneyimle gençleri bir araya getirsek, Türk futboluna büyük katkı sağlardık” dedi. “Ama kulüplerin ve siyasilerin taleplerine göre hareket edersek, bir gün görevde kalamayız. Sonuçta zarar gören Türk hakemliği oluyor” şeklinde uyarıda bulundu.

Yerli ve Yabancı VAR Hakemleri

Tokat, yabancı VAR hakemlerinin Türk futboluna bir değişim getirmediğini de belirtti. “Yerli hakemlerimizin niyetini sorgulamak güvensiz bir ortam yaratıyor. Her ülkenin futbol dinamikleri farklıdır. Biz VAR’ı kendimize benzettik ve her türlü olayda hakeme baskı yapılıyor” diyerek, bu durumun Türk hakemlerinin dengelerini bozduğunu vurguladı.