Ekonomik Güven Endeksleri ve Tüketici Beklentileri
Tüketicilerin ve reel sektörün genel ekonomik duruma ilişkin beklentilerini gösteren endeksler, geçen yılın ikinci yarısından itibaren pozitif bir seyir izlemeye başlamış, bu eğilim bu yılın ilk ayında da devam etmiştir. Bu süreçte enflasyon beklentilerinde de kayda değer bir gerileme gözlemlenmiştir. Örneğin, geçen yılın mart ayında 100,3 seviyesinde bulunan ekonomik güven endeksi, takip eden aylarda düşerek Ağustos 2024’te 93,1’e kadar gerilemiştir. Ancak bu düşüşün ardından endeks, yılsonunda 98,9 seviyesine ulaşarak toparlanmayı başarmıştır. Artış eğilimini bu yılın ilk ayında da sürdüren endeks, son 10 ayın en yüksek seviyesi olan 99,7’ye ulaşmıştır.
Tüketici güven endeksi de benzer bir seyir izleyerek, geçen yılın temmuz ayında 2024’ün en düşük seviyesi olan 75,9’a gerilemiştir. Bu seviyeden sonra toparlanmaya başlayan endeks, yılı 81,3 seviyesinden tamamlamış ve bu yılın ilk ayında ise 81 seviyesine yükselmiştir. Reel kesim güven endeksi de Ağustos 2024’te 98’e kadar gerilemesinin ardından tekrar yükselişe geçerek, yılı 102,7 değerinde tamamlamıştır. Endeks, 2025’in ilk ayında 102,6 olarak kaydedilmiştir.
Hizmet sektörü güven endeksi ise geçen yıl dalgalı bir seyir izlemiş ve Şubat ayında 120,4 ile en yüksek seviyesine ulaşmıştır. Ancak sonraki aylarda bir düşüş kaydederek yılı 113,6’dan tamamlamıştır. Yeni yıla yükselişle başlayan endeks, bu ay son 8 ayın zirvesi olan 116,5’i görmüştür.
Enflasyon Beklentileri de Geriliyor
Öte yandan, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) “Sektörel Enflasyon Beklentileri”ni yayımlamıştır. Bu verilere göre, ocak ayında 12 ay sonrasına dair yıllık enflasyon beklentileri, piyasa katılımcıları için 1,7 puan azalarak %25,4, reel sektör için 3,8 puan düşerek %43,8 ve hanehalkı için ise 4,3 puan gerileyerek %58,8 seviyesine inmiştir. Ayrıca, gelecek 12 aylık dönemde enflasyonun düşeceğini bekleyen hanehalkı oranı, geçen aya göre 4,5 puan artarak %30,8 olmuştur. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, bu konuda, “Sektörel Enflasyon Beklentileri’ne ilişkin, ‘Enflasyon beklentileri, dezenflasyonun hızı açısından kritik öneme sahiptir. Beklentilerin, önümüzdeki dönemde enflasyondaki düşüşü daha fazla destekleyeceğini öngörüyoruz. Kararlılıkla uyguladığımız programla, enflasyonu kalıcı olarak düşürerek vatandaşlarımızın alım gücünü artıracağız.’ şeklinde açıklamalarda bulunmuştur.
Reel Sektör Verileri İç ve Dış Talepte Canlanma Gösteriyor
İstanbul Bilgi Üniversitesi İşletme Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Erhan Aslanoğlu, bu konuyla ilgili yaptığı değerlendirmede, güven endeksi verilerinin ekonomide sektörel anlamda farklılaşma olduğunu gösterdiğini belirtmiştir. Son dönemde sanayinin rekabet gücünde zayıflama gözlemlendiğini vurgulayan Aslanoğlu, buna karşılık hizmet sektöründeki görünümün giderek iyileştiğini ifade etmiştir.
Aslanoğlu, faiz indirimi ile inşaat sektöründe bir hareketlenme yaşandığını belirterek, şunları kaydetmiştir:
- “Hizmet sektör endekslerine baktığımızda, talep belli seviyelerde devam ediyordu. Bunun devam edeceğine dair sinyaller alıyoruz.”
- “Veriler, Türkiye ekonomisinde %3 civarında bir büyümenin sürdüğünü ve bunun ağırlıklı olarak hizmet sektöründen geldiğini göstermektedir.”
- “Sanayide ise reel sektör verileri, iç ve dış talepte canlanma olduğunu göstermektedir. Ancak özellikle Avrupa Birliği’ne ihracatta zorlukların arttığını söylemek mümkündür.”
- “Rekabet ve fiyat verme konusundaki zorluklar, genel anlamda sektörel bazda sanayinin hizmet sektörüne göre daha zayıf kalmasının önemli bir nedeni olarak öne çıkmaktadır.”
KAYNAK: AA