Nöbetçi Eczaneler
Ege Denizi’nde yer alan Santorini adası çevresinde son günlerde meydana gelen art arda depremler, Türkiye’nin Ege kıyısındaki şehirlerde büyük bir korkuya yol açtı. Yer bilimci Prof. Dr. Naci Görür, bu depremler hakkında Aydın ve Muğla’nın kıyı bölgelerinde yaşayan vatandaşları uyararak tsunami riski konusunda dikkatli olmaları gerektiğini vurguladı.
Görür, depremlerin daha önceden sıklaşabileceğini öngördüğünü belirterek, “Ben ilk tweetimi attığımda Santorini’de depremler başlamıştı. Bu depremlerin sıklaşacağını öngördüm. Düşünmediğimiz şekilde gelişirse Türkiye’nin Ege kıyılarının zarar görebileceği konusunda halkı uyardım. Halen de bu uyarıyı yapıyorum. Santorini’deki depremler daha büyük bir depreme neden olabilir ve Türkiye kıyılarına yakınlaşırsa, hem tsunami riski hem de özellikle Aydın ile Muğla arasında yıkıcı etkiler meydana gelebilir. Bu nedenle yerel yönetimlerin ve merkezi yönetimin dikkatli olması gerektiğini vurguluyorum.” dedi.
Depremlerin Oluş Mekanizması ve Tektonik Nedenler
Prof. Dr. Görür, depremlerin oluşumunu şu şekilde açıkladı: “Bu depremlerin oluş mekanizması, Afrika levhasının Anadolu levhasının altına dalıp tüketilmesi ile gerçekleşiyor. Afrika levhası, Anadolu levhasının altına, Helen – Kıbrıs yayı boyunca dalıp, tüketiliyor. Helen – Kıbrıs yayı bir dalma-batma zonudur. Dolayısıyla Afrika levhasının Anadolu levhasının altına dalıp, tüketilmesi, üstteki Anadolu levhasında kuzey-güney yönünde önemli ölçüde bir gerilmeye neden oluyor. Bu durum normal fayların meydana gelmesine yol açıyor. Ayrıca Kuzey Anadolu Fayı’nın Marmara bölgesindeki güney kolu da bu bölgeye kadar uzanıyor ve belli ölçüde ilişkisi bulunuyor. Dolayısıyla burada meydana gelen depremler volkanizma dışında, esas olarak tektonik nedenlerle gerçekleşiyor. Volkanizmanın bu depremlerdeki etkisi olabilir, ancak yalnız başına bu depremleri ürettiğini düşünmüyorum.“
Aydın ile Muğla Arasındaki Kıyılar Tehlike Altında
Bölgedeki fay hatlarını da değerlendiren Prof. Dr. Naci Görür, “Bu bölgede üç farklı mekanizma mevcut. Doğrultu atımlı bir fayzon, Afrika levhasının dalması sonucu oluşan kuzey-güney gerilmesine bağlı bir normal atımlı fayzon ve üçüncüsü ise volkanizma. Bazı insanlar volkanizmanın bu depremlere neden olduğunu düşünse de, hem Yunan meslektaşlarımızla olan temaslarımız sonucunda hem de kendi görüşümüz doğrultusunda, burada Afrika levhasının dalıp batması nedeniyle Ege’de meydana gelen gerilmeye bağlı olarak oluşan depremlerin kökeni esas olarak tektonik nedenlerdir. Bu nedenle ‘faylı nedenler’ diyoruz. Bu depremler, daha çok eğim atımlı fayların doğrultu atımlı faylarla etkileşimleri sonucunda meydana geliyor. Eğer Türkiye sınırlarına doğru normal atımlı bir fay gelişimi ya da yırtılması olursa, Aydın ile Muğla arasındaki kıyılarımız tehdit altına girebilir. Bu durumda tsunami riski ve yıkım olasılığı söz konusu olabilir. Bu nedenle dikkatli olunması gerektiği kanaatindeyim.” şeklinde konuştu.
Deprem Fırtınası Ne Zaman Sona Erecek?
Görür, depremlerin sona ereceğini belirterek, “Belki de hiçbir şey olmayacak. Afet boyutunda bir hareket olmadan, bu deprem fırtınası 5 – 10 gün içerisinde azalıp yok olacaktır. Çünkü deprem fırtınalarının böyle bir özelliği var. Genellikle büyük bir yıkıma neden olmadan gerekli hareketleri sonlandırabiliyor. Sık sık meydana gelmesi, gerilmenin devam ettiğini ve etkin olduğunu gösteriyor. Ancak eğer bu durum daha fazla yırtılma ve kırılma ile gelişirse, Türkiye’yi de etkileyebilecek daha ciddi sonuçlar doğurabilir. Aksi halde bugünkü depremler, dalma-batma hareketine bağlı olarak lokal bir bölgede kırılma, gerilme ve normal faylanma ile ilgili olarak oluşuyor. Büyük bir depremin oluşması için daha fazla yırtılmanın, kırılmanın olması gerekiyor.” dedi.
Yunanistan’ın Aldığı Önlemler
Yunanistan’ın depremlerin başlangıcından itibaren aldığı önlemleri de değerlendiren Prof. Dr. Görür, “Yunanlıların bu konuda çok ders verici bir hareket yaptığını düşünüyorum. Bu işi ciddiye aldılar ve çevre adaları boşalttılar. Oraya gerekli aletleri yerleştirdiler, yardım ekiplerini çağırdılar ve ölçüm ekiplerini getirdiler. Gerçekten gerekli önlemleri aldılar. Daha büyük bir deprem olsa bile insanların can kaybı yaşaması kesinlikle önlenebilir. Bence doğru ve yapılması gereken bir işi gerçekleştirdiler. Umarım bu durum hepimize bir ders olur. Biz güney kıyılarımızda, Aydın’dan Muğla’ya kadar Santorini Adası’ndaki depremselliğe bağlı olarak nasıl önlemler alındığını bilmiyorum.” şeklinde konuştu.
KAYNAK: DHA