Nöbetçi Eczaneler
Dünya edebiyatının değerli isimlerinden olan Puşkin, Doğu seyahatini at sırtında gerçekleştirdi. Rivayetlere nazaran birinci olarak Erzurum’a giden şair daha sonra Kars’a da uğradı ve burada izlenimler edindi.
Rus ve Dünya Edebiyatı’nın tartışmazsız en güçlü kalemlerinin başında geliyor. Usta hikâyeciliği ve güçlü kurgusunun yanında birinci yurtdışı seyahatini Erzurum’a yapan, sevdiği bayan için vefata gözünü kırpmadan giden Puşkin’den bahsediyorum.
Tarih 27 Ocak 1837..
Rusya’nın en büyük şairi, romancısı, öykücüsü, edebiyat dünyasına istikamet veren, yapıtlarıyla tarihin altın harflerle yazdığı Aleksandr Sergeyeviç Puşkin, düelloda öldürülürdüğünde 38 yaşındaydı.
Rakibi ise Fransız ordusunda vazifeli yüksek rütbeli bir askerdi. Puşkin aristokrat ailelerin katıldığı baloda hayatının aşkı olan Natalya Gonçarova ile tanışır. Bu Puşkin için yeni bir hayatın, aşkın adımlarıydı.
O geceden sonra gözüne uyku girmedi, yemedi içmedi. Tek niyeti Natalya Gonçarova olmuştu.
İKİ BAŞKA DÜNYALARIN İNSANLARI
Natalya Gonçarova, ünlü şairin aşkına birinci vakitlerde yanıt vermese de sonra hisleri kabarır ve Puşkin’le evlenmeye karar verir. Puşkin, daha çok edebiyat ve entelektüel ortamlarda bulunmayı tercih ederken, Natalya ise, sosyete hayatı ve cümbüş peşindeydi.
İkisi de iki farklı dünyaların insanlarıydı. Puşkin elbette bunun farkındaydı lakin aşk yüreğini kavurmuştu bir sefer, vazgeçemezdi.
KÖRÜ KÖRÜNE BİR AŞK…
Körü körüne bağlandı Natalya’ya. Herkesten kıskandı hoş Natalya’yı, o denli ki, onu alıp herkesten uzak bir yerde yaşamayı karısına teklif ettiğinde tıpkı anda reddedildi.
Evliliklerin altıncı yılına geldiklerinde ortada kimsenin emin olmadığı bir dedikodu yayılır. Söylentilere nazaran Fransız asker George Charles d’Anthés, Natalya’ya ilgi duyuyordu ve onu içten içe seviyordu.
Bu iddiayı duyan Puşkin’in başına dünya yıkılır adeta. Gözünden bile sakındığı biricik Natalyas’ını nasıl olur da, diğeri onun gözünden bakardı.
Puşkin, muharrir olmasına karşın o periyot Rus ordusunda vazifeli askerdir. Üzerinde devletin tahsis ettiği tabanca vardır.
Karşısındaki düşman farklıydı bu sefer.
George Charles d’Anthés…
Puşkin, George Charles d’Anthés’i tereddütsüz biçimde kozlarını paylaşmaya davet eder.
Her ikisi de askerdir.
Kalemini ustalıkla kullanan Puşkin, tıpkı ustalığı silah çekmede de kullanacak mıydı?
RUSYA’NIN ROMANTİK ŞAİRİ ÖLDÜ
Rakibini bacağından vuran Puşkin, karnına isabet eden kurşunla kanlar içinde yere yığılır. Edebiyat dehası, çok geçmeden iki gün sonra Natalya’sını geride bırakarak acılar içinde hayatını kaybeder.
Puşkin’in vefatından 26 sene sonra yaşama veda eden Natalya’nın dudaklarından dökülen son kelamlar ise Puşkin olmuştur….
PUŞKİN HAMAM VE KARS
Peki bu büyük şair nasıl oldu da ismini Kars’a yazdırdı? Bunun hikayesi de yazarın Erzurum Yolcuğu isimli seyahatnamesinde saklı.
Yazar, 1828–1829 Osmanlı-Rus Savaşı sırasında ‘başka diyarları görmek’ ve savaşa tanık olmak için sivil olarak orduya katıldı. Ancak bu yolculuğu arasının pek de iyi olmadığı ‘Çarlık yetkililerinin’ müsaadesi olmadan yaptığı üzere, aldığı notlarda ülkesini ve ülkesinin askerlerini gereğince yüceltmediği için de ağır tenkitlerin gayesi oldu.
Yolcuğu boyunca Erzurum, Kars, Kafkasya, Ermenistan üzere pek çok noktayı ziyaret eden Puşkin, şahit olduklarını; yalın, tarafsız ve bazen de kendine has mizahi üslubu ile lisana getirdi.
Yazar uzun ve türlü aksiliklerle geçen seyahati sonunda kendisine rehberlik eden Türk çobandan bir hamam bulmasını istedi. Bununu üzerine Osmanlı Sultanı III. Murad’ın Osmanlı mimarisiyle yaptırdığı Mazlumağa Hamamı’nda yıkandı daha sonra ise at üzerindeki seyahatine devam etti.
PUŞKİN’İN YIKANDIĞI HAMAM
Şimdilerde restorasyonda olan Mazlumağa Hamamı’nda Puşkin’in yıkandığı oda Puşkin Şeref Yeri ismini aldı. Burada yazarın büstleri, el yazmaları ve kitapları sergilendi. Hala Kars’ta çok sayıda turistin uğrak noktası olan Mazlumağa Hamamı bu sebeple Puşkin hamamı olarak biliniyor. Ve elbette hamamın etrafında Puşkin’in ismini taşıyan çok sayıda işletmeye rast gelmek mümkün.