Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın Değerlendirmeleri
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, İsrail’in bölgedeki yayılmacı politikalarının yalnızca bölge ülkelerinin değil, aynı zamanda uluslararası toplumun ve adaletin de bir sorunu haline geldiğini vurguladı. İstanbul’da, Türkiye’de bulunan ulusal ve uluslararası medya kuruluşlarının temsilcileriyle yaptığı toplantıda Fidan, gündemi değerlendirdi.
İsrail’in Suriye’nin güneyindeki yayılmacı politikalarının Türkiye ile doğrudan bir çatışma ihtimalini doğurup doğurmadığı sorusuna yanıt veren Fidan, “İsrail’in bölgedeki yayılmacı ve çatışmacı politikaları, yalnızca bölge ülkelerinin değil, uluslararası toplumun ve adaletin bir meselesidir. Bu sorun, tek başına Türkiye’nin sorunu değildir. İsrail’in yarattığı küresel ve bölgesel sorunları, bölge müttefikleriyle ve küresel aktörlerle birlikte ele alacağız ve üstesinden geleceğiz” dedi.
Türk-Yunan ilişkileri üzerine yaptığı değerlendirmede ise Fidan, “Türkiye ile Yunanistan arasında liderler düzeyinde başlatılan olumlu ilişkiler, geçmişten gelen sorunların daha iyi bir şekilde çözülmesi için iyi bir zemin oluşturuyor. Bu süreci devam ettirmeye kararlıyız” ifadesini kullandı. Yunanistan’daki iç politik baskıların mevcut sorunları yönetmede daha farklı bir zemin oluşturduğunu belirten Fidan, “Önümüzdeki günlerde Yunan kamuoyunun ve Türk kamuoyunun bu sürece destek vermesi durumunda olumlu mesafe alabileceğimize inanıyorum. Önemli olan lider cesaretidir” diye ekledi.
Rusya-Ukrayna Savaşı Üzerine
Rusya-Ukrayna Savaşı ile ilgili bir soru üzerine Fidan, “Burada artık gecikmiş bir barış süreci var. Sayın Donald Trump’ın kampında ortaya çıkan ifadeler, aslında iki yıl önce bizim yaptığımız mekik diplomasisi sonucunda ortaya koyduğumuz parametrelerden daha farklı bir şey çıkmayacaktır” dedi. Gazze konusundaki arabuluculuk faaliyetlerinin devam ettiğini belirten Fidan, “Birtakım uluslararası aktörlerin, anlaşmayı sağlamaktan ziyade İsrail için zaman kazanma yönünde diplomatik süreçler işlettiklerini gözlemliyoruz” ifadelerini kullandı.
Türkiye-AB İlişkileri
Fidan, Türkiye-Avrupa Birliği (AB) ilişkilerinde Türk tarafının tam üyelik perspektifine her zaman destek verdiğini ancak AB tarafında bu desteği göremediklerini ifade etti. 2025’te daha önemli kırılmaların yaşanabileceğine dikkat çeken Fidan, “Buna dayanıklı bir bölgesel dayanışma ve işbirliği istiyor muyuz? Temel önceliğimiz bu olmalı” dedi. 27 ülkeden oluşan AB’de, Türkiye ile ilgili bazı konuların rehin alındığını söyleyen Fidan, “Bu durum, çeşitli mekanizmaların işletilmesinden dolayı küçük teknik sebeplerle büyük stratejik hedeflere ulaşamamanın bir göstergesi” şeklinde yorumladı.
Sudan’daki Durum
Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ziyaretinde Devlet Başkanı Şeyh Muhammed Bin Zayed Al Nahyan ile bölgesel konuları derinlemesine ele aldıklarını belirten Fidan, Sudan’daki çatışmaların durdurulmasına yönelik arabuluculuğa ihtiyaç duyulduğunu ifade etti. “Sudan’daki taraflar arasında arabuluculuğa ihtiyaç var. Bazı mekanizmalar işliyor ama buna rağmen çatışmalar durdurulamıyor ve ülkede ciddi bir insani kriz yaşanıyor” dedi. Fidan, “Ukrayna Savaşı’nda olduğu gibi, devam eden savaşların bir an önce son bulması gerekiyor” dedi.
Suriye Koordinasyon Çabaları
Fidan, Suriye’deki altyapı sorunlarıyla ilgili Türkiye’deki bakanlıklar ve devlet kurumları arasında koordinasyon mekanizması oluşturduklarını açıkladı. “Suriye’nin ulaşılamayan bölgelerine gıda yardımları gönderiyoruz. Altyapı, kalkınma ve elektrik gibi konularda birçok devlet ve uluslararası kuruluşla işbirliği yapıyoruz” dedi.
Kıbrıs Meselesi ve PKK ile Mücadele
Kıbrıs meselesi hakkında değerlendirmelerde bulunan Fidan, “Kıbrıs’ta Rum ve Türk kesiminin, Yunanistan ve Türkiye’nin sorunlarını bir arada çözdüğü bir barış ortamı görmek istiyorum. Bunun olmasına engel olacak hiçbir sebep yok” dedi. Ayrıca, Suriye’deki PKK/PYD ile ilgili yabancı savaşçılar hakkında, “Suriye dışından gelen PKK’lıların ülkeyi terk etmesini istiyoruz” ifadesini kullandı. Fidan, “Kalan Suriyelilerin de PKK’lı kadrolardan arındırılmasını istiyoruz” dedi.
Azerbaycan-Ermenistan Barış Görüşmeleri
Fidan, Karabağ’daki işgalin sona ermesinin bölgedeki kalıcı barışın sağlanması açısından önemli olduğunu vurgulayarak, “Bölgesel barışın kalıcı hale getirilmesi gerekmekte. Kafkaslar son 100 yıldır istikrarsızlık alanı oldu” dedi. Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in liderliğini desteklediğini belirten Fidan, “Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan’ın da bu konuda olumlu ve cesur bir tavrı var” dedi.
İran ile İlişkiler
İran ile iyi komşuluk ilişkilerini sürdürmek istediklerini belirten Fidan, “PKK ile mücadelede İran’ın destek vermesini bekliyoruz. İran’da farklı düşünen aktörler olabiliyor, bu konuda hassas davranıyoruz” dedi. Fidan, “İran’ın bölgedeki gelişmeleri farklı politikalarla sürdürmeye devam edeceğine inanıyorum” ifadesini kullandı.
Devlet Dışı Aktörlerin Güçlenmesi
Fidan, Birleşmiş Milletler’in (BM) işleyişinin güncellenmesi gerektiğini belirterek, mevcut sistemdeki başat aktörlerin güncellemeyi kendi lehlerine yapma eğiliminde olduğunu söyledi. “Giderek güçlenen devlet dışı aktörlerin, dünya politikalarını ve güvenlik dengelerini etkileyebilir hale geldiğini görüyoruz” dedi.
Rusya ile Suriye İlişkileri
Rusya’nın Suriye rejimine askeri destek vermesi gerektiğine dikkat çeken Fidan, “2017’den beri Erdoğan ve Putin arasındaki ilişkiler bu süreci etkiledi. Rusların Suriye’deki askeri varlığı, yeni yönetimle yapacakları görüşmelere bağlı” diye ekledi.
Yeni ABD Yönetimi ve Beklentiler
Gazze’de ateşkes için mesafe kat edildiğini belirten Fidan, “Donald Trump’ın ateşkes konusundaki arzularını destekliyoruz. Önümüzdeki dönemde Türkiye-ABD ilişkileri üzerine olumlu gelişmeler bekliyoruz” dedi. Fidan, “Amerika’nın dış politika değişiklikleri gözden kaçabilir, bu nedenle dikkatli olunmalı” dedi.
(Bitti)