Dışarıda Yemek Yemenin Artan Maliyeti
Dışarıda yemek yemenin maliyeti, son yıllarda hızla artış gösteriyor. Türkiye’deki menü fiyatları, Avrupa’nın birçok ülkesinden daha yüksek seviyelere ulaşmış durumda. Bu durum, küresel Big Mac Endeksi’nde de net bir şekilde ortaya çıkıyor. Tüm dünyada yeme içme fiyatları ve enflasyon karşılaştırması için referans alınan Big Mac fiyatları, ülkemizde son dört yıl içerisinde tam 9 kat artmış durumda. Dünyada en pahalı Big Mac’i, İsviçre’den sonra Türkiye’de tüketiyoruz.
Ekonomist Prof. Dr. Hakan Kara, The Economist’in verilerini değerlendirerek, “Türkiye, ucuz ülke konumundan çıkarak oldukça pahalı bir ülke pozisyonuna yükseldi. Dünyada yemek fiyatlarının en fazla arttığı ülke olduk” şeklinde yorumda bulunuyor.
Artan Masraflar ve İşletmelerin Durumu
“Masraflar Yüzde 200 Arttı” İşletme sahipleri, artan giderlerden şikayetçi. İşletme sahipleri, “Gıda ve içecek maliyetleri, personel ve kira giderleri, faturalar, temizlik masrafları, pazarlama ve reklam giderleri ile online yemek sipariş platformlarının komisyon oranları ciddi şekilde yükseldi. 2022 yılı ile günümüzdeki giderlerimiz arasında yüzde 200’ü aşkın bir fark var. Tüm bu zorluklara rağmen istihdam sağlamaya ve devletimize vergi ödemeye devam ediyoruz. Ancak çoğu işletme, geçmişteki kadar kâr elde edemiyor. Sektörde para kazanan işletme sayısı giderek azalıyor” diyor.
Yeni İşletmelerin Açılması
“Her Yıl 5-6 Bin İşletme Açılıyor” İşletme sahipleri, kâr marjlarının azaldığını belirtse de, yapılan araştırmalar, yeme içme sektörüne yönelik yatırımcı ilgisinin arttığını gösteriyor. Ülkemizde her yıl, yaklaşık 5 ila 6 bin restoran, kafe ve lokanta açılmakta. Bu tür işletmelerin sayısı, son yılların en yüksek seviyelerine ulaştı. Yeni açılan işletmelerin, toplam açılan şirketler içindeki oranı da her geçen gün artmakta. 2020 yılında bu oran yüzde 4 iken, bugün yüzde 8’e kadar yükseldi.
Gıda Zehirlenmelerindeki Artış
Zehirlenmelerde %42 Artış Bir diğer dikkat çekici nokta ise, gıda zehirlenmelerinin artış göstermesi. Yapılan araştırmalar, dışarıda yemek yedikten sonra yaşanan zehirlenme vakalarının son iki yılda yüzde 42 oranında arttığını ortaya koyuyor. Bu rakam, hastane başvurularından elde edilen verilerle doğrulanıyor ve fiyatların artmasına rağmen, kalitenin düştüğünü gösteriyor.
Et ve Tavuk Fiyatlarının Yakınlığı
Tavuk ile Et Menüsü Aynı Fiyat Özellikle restoranlarda, et, tavuk ve balık fiyatları arasındaki farkın giderek daraldığı belirtiliyor. Örneğin, ünlü bir restoran zincirinde bir bonfile fiyatı 750 lira iken, bir tavuk şnitzelin fiyatı 670 lira. Aralarındaki fark sadece 80 lira. Aynı durum, balık fiyatları ve menüdeki diğer ürünler için de geçerli. Bir patates kızartmasının fiyatı ise 250 lira. Bu durum, tüketiciler arasında tepkilere yol açıyor.
Tüketicinin Fiyat Algısı
Tüketici Fahşi Fiyatın Farkında Kafe ve Restoran Fiyatları Algı Araştırması’na katılanların yüzde 88,3’ü, kafe ve restoran fiyatlarını oldukça yüksek bulurken, yüzde 82,1’i işletmecilerin enflasyonu bahane ederek fiyatları artırdıklarını ve bunu fırsatçılığa dönüştürdüklerini düşünüyor. Araştırmalarda, tek başına en fazla ödenen hesap ortalamasının 553 lira olduğu görülüyor. Genel ortalama ise 350-400 lira civarında. Ayrıca, yüzde 8’lik bir kesim, tek seferde kişi başı 2 bin lira ödediğini belirtmiş.
Sektör Büyüklüğü ve Gelecek Tahminleri
Sektör Büyüklüğü 150 Milyar TL Türkiye’deki yemek hizmeti pazarının büyüklüğü, 150 milyar lirayı aştı. Son dönemde en fazla yatırım alan sektörlerin başında bu alan geliyor. Yapılan araştırmalara göre, toplam pazar büyüklüğünün 2030 yılında 770 milyar liraya çıkacağı tahmin ediliyor. Restoranlar ve lokantalar, yüzde 40 ile en büyük paya sahipken, kafeler ve barlar yüzde 26, fast food ve eve servis hizmetleri yüzde 25, self servis kafeteryalar, büfeler ve kiosklar ise yüzde 4’lük bir paya sahip.
KAYNAK: TÜRKİYE GAZETESİ/KAAN ZENGİNLİ