Devlet Memurluğundan İhraç ve İdari Yargı Süreçleri: EYT ve Emeklilik Hakkında Değerlendirmeler

Soru:

Merhaba, devlet memurluğu görevim sırasında Devlet Memurları Yasası’nın 125/E-g maddesi gereğince bir memuriyetten çıkarılma cezası aldım. Bu işleme karşı idari yargıda dava açtım. Hakkımdaki ceza yargılaması da devam etmekte olduğu için, idari yargıdaki davam ceza davasının sonucunu beklemektedir. Memuriyetten ihraç edildikten sonra, hakkımdaki ceza davası ve idari yargıdaki dava halen sürerken, SSK’lı olarak özel bir sektörde çalışmaya başladım. Bu süreçte, EYT yasası yürürlüğe girdi ve ben de EYT düzenlemesinden faydalanarak bu ay itibariyle SSK’dan emeklilik başvurusunda bulundum. Hakkımdaki ceza yargılaması (çok sanıklı bir dava) ve bunun sonucunu bekleyen idari yargı davası 10 yıldan fazladır devam etmekte ve muhtemelen devam edecektir. Eğer açtığım dava sonucunda İdare Mahkemesi, memuriyetten çıkarılma cezasının iptali ile memuriyet görevime iade kararı verirse, o ana kadar almakta olduğum emekli maaşlarının iadesi veya geri istenilmesi gibi bir durum söz konusu olacak mı? Bilgi paylaşabilirseniz çok memnun olurum. Teşekkürler.

Detaylar/Değerlendirmeler:

Konu hakkında Maliye Bakanlığı tarafından hazırlanan Tebliğler şu şekildedir:

• KY-10-115567-76/17-1/4785 sayılı 81 No’lu Devlet Memurları Kanunu Genel Tebliği:

  “Çeşitli kuruluşlardan Bakanlığımıza iletilen yazılardan, kurumlarınca meslekten ihraç edilen, müstafi sayılan ya da benzeri işlemlerle karşılaşan memurların, idari yargıya başvurup bu idari işlemler hakkında iptal kararı alanların, görevden uzak kaldıkları süre için bir ödeme alıp almayacakları konusunda belirsizlik yaşandığı anlaşılmaktadır. 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 147. maddesinin (A) bendinde, ‘Aylık, bu Kanuna tabi kurumlarda görevlendirilen memurlara hizmetlerinin karşılığında, kadroya dayanılarak ay itibariyle ödenen parayı ifade eder.’ denilmekte, bu bağlamda aylığın memurlara hizmetlerinin karşılığında kadroya dayanarak ödeneceği öngörülmektedir. Ancak, ilgili hükme dayanarak farklı kurumlara yazılan yazılarda, meslekten ihraç edilen ya da benzeri işlemlerle karşılaşan personel, bu işlemlerin iptali için idari yargıya başvurmuş, fakat dava dilekçelerinde aylık ve özlük haklarına dair bir talepte bulunulmamış ve tazminat talep edilmemişse, fiilen görev yapılmayan süre için bir ödeme yapılmasının mümkün olmadığı belirtilmiştir. Bununla birlikte, Danıştay Birinci Dairesi’nin Esas No: 1982/112, Karar No: 1982/130 sayılı istişari kararında; haklarında tesis edilen göreve son verme, görevden çekilmiş sayılma ya da benzeri işlemlerin iptali üzerine göreve döndürülenlerin, dava dilekçelerinde aylık ve diğer özlük haklarına ilişkin bir talepte bulunup bulunmadıklarına bakılmaksızın, işlemin yapıldığı tarihten sonraki maddi haklarının ödenmesi gerektiği vurgulanmaktadır. Bu nedenle, ihtilafların hızlı bir şekilde çözüme kavuşturulması ve kurumların gereksiz yere yargı giderleri ödememesi açısından, uygulamanın Danıştay Birinci Dairesi’nin anılan kararı doğrultusunda yürütülmesi gerekmektedir. Bilgilerinizi ve uygulamanın yukarıda belirtilen açıklamalara göre yapılmasını rica ederim.”

• BÜMKO-KY-10-115567-76 / 17-1 / 4785 /22783 sayılı 81’e Ek Tebliğ:

  “Yargı Organlarından ‘İptal Kararı’ alan personelin aylık ve diğer özlük hakları hakkında Bakanlığımızca yayınlanan Devlet Memurları Kanunu Genel Tebliği’nde (Seri No: 81) belirtilmiştir ki; hakkında tesis edilen göreve son verme, görevden çekilmiş sayılma veya benzeri işlemlerin iptali üzerine göreve döndürülenlerin, dava dilekçelerinde aylık ve diğer özlük haklarına ilişkin bir talepte bulunup bulunmadıklarına bakılmaksızın, işlemin yapıldığı tarihten sonraki tüm maddi haklarının ödenmesi gerekmektedir. Ancak, Yargı Organlarından ‘Yürütmeyi Durdurma’ kararı alanlarla ilgili herhangi bir açıklamaya yer verilmemiştir. Bu nedenle, konuya dair Bakanlığımıza gelen yazılarda, Yargı Organlarından ‘Yürütmeyi Durdurma’ kararı alanlar hakkında ne gibi bir işlem yapılacağına dair görüş talep edilmektedir. Danıştay Birinci Dairesi’nin 21.6.1983 tarihli Esas No: 1983/116, Karar No: 1983/144 sayılı istişari kararında, haklarında tesis edilen göreve son verme, görevden çekilmiş sayılma ya da benzeri işlemlerin yürütmenin durdurulması kararıyla durdurulması durumunda, görevine döndürülen memurlara fiilen görev yapmadıkları döneme ait aylık ve diğer özlük haklarının ödenmesi gerektiği açıklanmıştır. Bu nedenle, Yargı Organlarından ‘Yürütmeyi Durdurma’ kararı alanlara da anılan Genelgemiz çerçevesinde iptal kararı alanlar gibi işlem yapılması gerekmektedir. Bilgilerinizi ve uygulamanın yukarıda yapılan açıklamalara göre yürütülmesini rica ederim.”

Söz konusu Tebliğler ile yapılan açıklamalarda, göreve son verme, görevden çekilmiş sayılma ya da benzeri işlemlerin iptali üzerine göreve döndürülenlerin, dava dilekçelerinde aylık ve diğer özlük haklarına ilişkin bir talepte bulunup bulunmadıklarına bakılmaksızın, işlemin yapıldığı tarihten sonraki tüm maddi haklarının ödenmesi gerektiği belirtilmiştir.

Tebliğlerde yer alan açıklamalar da dikkate alınarak yapılan değerlendirmelerimiz: Memurluktan ihraç edildikten sonra işçi statüsünde emekli olan ve kendisine emekli maaşı bağlanan, emekli ikramiyesi/kıdem tazminatı ödenen veya ödenmeyen memur, daha sonra mahkeme kararı ile göreve iade edilirse ve mahkeme karar gerekçesi de dikkate alındığında ihraç işlemlerinin hiçbirinin olmamış sayılması gerektiği, yani mahkeme kararlarının uygulanmasının zorunlu olduğu göz önünde bulundurulduğunda, daha önce yapılan işlemlerin yapılmamış olarak değerlendirilmesi ve dolayısıyla işçi olarak geçirilen süreler ile emeklilikte geçirilen sürelerin de memurluk hizmeti gibi sayılması gerektiği düşünülmektedir. Ayrıca, emekli memurlar 5335 sayılı Kanun gereği tekrar memurluğa başlatılmamakla birlikte, ihraç edilen memur emekli olsa bile yeniden memurluğa iade kararı çıktığında 5335 sayılı Kanun hükmüne bakılmaksızın kurumunca görevine iadesinin yapılması ve emekli işlemlerinin durdurulması gerektiği belirtilmelidir.

Değerlendirmelerimiz bu doğrultudadır: Mahkemece göreve iade kararı çıkarsa, görevden ayrılıp tekrar göreve başladığınız (yaş haddinizi aşmamış olmak kaydıyla) tarihe kadar tüm özlük haklarınızın ödenmesi gerektiği, Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan aldığınız emekli maaşı dönemleri ile göreve başladığınızda alacağınız özlük hakları dönemlerinin aynı günlere denk geleceğinden, Sosyal Güvenlik Kurumu’nun ödemiş olduğu emekli aylığını geri alması gerektiği, yani hem emekli aylığı hem de görev aylığının ödenmesinin mükerrer bir ödeme olacağı için emekli aylığınız ile görev aylığınız arasında mahsuplaşma işlemi yapılması gerektiği, Mahkeme kararı ile ilk işlemlerin tüm sonuçları ile ortadan kaldırılması durumunda, tekrar emekli olduğunuzda emekli ikramiyesi ödenmesi gerektiği, Ancak, özellikle belirtmek istediğimiz husus mahkeme kararının içeriğinin de önemli olduğudur.

Değerlendirmelerimiz bu şekildedir. Ancak durumunuz hakkında işlem yapacak kurumlar Sosyal Güvenlik Kurumu ve bağlı bulunduğunuz Kurumdur. Bu kurumların yapacağı işlem neticesini beklemenizi tavsiye ederiz.