Depozito Saha Yönetim Sistemi (DSYS) Uygulaması ve Detayları

Depozito Saha Yönetim Sistemi (DSYS) Uygulaması Başladı

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na bağlı Türkiye Çevre Ajansı tarafından hayata geçirilen Depozito Saha Yönetim Sistemi (DSYS), Ocak ayı itibarıyla uygulamaya girmiştir. Yıl sonuna kadar 81 ilde uygulanması planlanan bu sistemle, 0,1 litre ile 3 litre arasında değişen tek kullanımlık içecek ambalajlarının geri dönüşüme kazandırılması hedeflenmektedir. Tüketiciler, her bir şişe veya kutu için 25 kuruş iade alacaklardır. Depozito bedeli, vatandaşların e-Cüzdan hesaplarına yatırılacak ve bu bakiye, QR kod ile ödeme özelliğine sahip tüm POS cihazlarında, anlaşmalı mağazalarda, restoranlarda ve marketlerde kullanılabilecektir. Tüketiciler, iade süreçlerini “Depozitosu Olan Ambalajlar (DOA)” adlı mobil uygulama üzerinden de gerçekleştirebilecekler.

Ancak, market poşeti için 50 kuruş ödeme alınması ve depozito için yalnızca 25 kuruşluk iade bedeli belirlenmesi, bazı tepkilere yol açmıştır. Uzmanlar, geri iade ücretinin yetersiz olduğunu vurgulayarak, “Avrupa’da 4-5 ambalaj için 1 avro ödeme yapılıyor. Bununla bir kilogram muz almak mümkün. Bizde ise bir ekmek alabilmek için 50 şişeye ihtiyaç var. Bu sistem, daha doğmadan ölü doğdu” şeklinde yorumlarda bulunmuşlardır.

İşte Depozito Saha Yönetim Sistemi Hakkında 10 Soru ve Cevabı:

1. Depozito Yönetim Sistemi (DYS) nedir?

• Depozito Yönetim Sistemi, belirli bir depozito bedeli alınarak piyasaya sürülen ürünlerin tüketilmesi sonrasında iade alınması ve depozito bedelinin geri ödenmesi üzerine kurulu bir sistemdir.

2. Depozito ne sağlar?

• Ambalajların kaynağında ayrı toplanmasına, geri dönüşüm değerinin korunmasına ve artırılmasına,
• Birincil ham madde yerine ikincil ham madde kullanılarak doğal kaynakların korunmasına, enerji sarfiyatının azaltılmasına,
• Karbon emisyonlarının azaltılmasına ve 2053 emisyon hedeflerine ulaşılmasına, sıfır atık ve döngüsel ekonominin desteklenmesine katkı sağlar.

3. Depozitosu Olan Ambalajlar (DOA) uygulaması nedir?

• Tüketicilerin iade süreçlerinde kullanacakları mobil uygulamadır. Bakanlık tarafından tescil edilmiş makineler ve manuel iade noktalarında, tüketiciler DOA mobil uygulamasını kullanarak depozito iadelerini gerçekleştireceklerdir.

4. DOA uygulaması nasıl çalışır?

• Android ve iOS uygulama mağazalarından ücretsiz olarak indirilen uygulama, karekod okutularak çalışır. Depozito iade makinelerine bırakılan ambalajlar için depozito bedeli, tüketicinin e-Cüzdanı’nda birikir. Bu bakiye, QR kod ile ödeme özelliği olan tüm POS cihazlarında, anlaşmalı restoranlar ve marketlerde kullanılabilir.

5. DOA bankacılık sistemine entegre midir?

• Tüm finansal akışlar, Türkiye Emlak Katılım Bankası’nın altyapısı üzerinden DOA mobil uygulaması aracılığıyla e-Cüzdan entegrasyonu ile yürütülmektedir. Biriken bakiye, banka hesaplarına da havale edilebilir.

6. Uygulama Türkiye genelinde ne zaman başlayacak?

• Sakarya’da başlatılan uygulama, 2025 yılı sonuna kadar ülke genelinde her il ve ilçede hayata geçirilecektir.

7. Yılda ne kadar ambalajda geri kazanım sağlanacak?

• Türkiye genelinde 783 bin kilometrekarelik coğrafyada yılda yaklaşık 25 milyar adet ambalajın toplanması öngörülmektedir.

8. Ne kadar üründe DOA logosu var?

• Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü iş birliği ile 1 Ağustos 2023’ten bu yana 22 milyar adet içecek ambalajı işaretlenip piyasaya sürülmüştür.

9. DOA ile yıllık ne kadar kazanç elde edilecek?

• Ülke ekonomisine yıllık yaklaşık 520 milyon avro katma değer sağlanması beklenmektedir.

10. Hangi ambalajlara depozito ödenecek?

• Cam, plastik ve alüminyum malzemeden yapılmış 0,1 L ile 3 L arasındaki tek kullanımlık ambalajlar zorunlu depozito kapsamına alınmıştır. Üzerlerinde depozito logosu bulunan bu ambalajlar için depozito bedeli ödenecek.