Nöbetçi Eczaneler
Denizli Gazeteciler Cemiyeti (DGC) Yönetim Kurulu Başkanı Osman Nuri Boyacı, medyanın zor bir dönemden geçtiğini dile getirdi. Yasal düzenlemelerin getirdiği ağır yükümlülükler, ifade özgürlüğü önündeki engeller, ağır ekonomik koşullar ve küresel sosyal medya ağlarının neden olduğu haksız rekabetin, basın çalışanlarının işlerini sürdürmesini zorlaştırdığını vurguladı.
10 Ocak’ın her yıl Çalışan Gazeteciler Günü olarak kutlandığını hatırlatan DGC Başkanı Boyacı, “1961 yılında kabul edilen ve basın çalışanlarına bazı haklar ile yasal güvence sağlayan 212 sayılı Basın İş Kanunu’nun Resmi Gazete’de yayınlanması nedeniyle bu tarih, Çalışan Gazeteciler Günü olarak kutlanmaya başlanmıştır. Söz konusu düzenleme, gazetecilerin sosyal ve yasal haklarını belirleyen hükümleri içeriyor. Bu yasa ile kendilerine yüklenen sorumlulukları kabul etmeyen dokuz gazete patronu, ortak bir bildiri imzalayarak gazetelerini üç gün kapatma kararı almışlardır. ‘Dokuz patron olayı’ olarak bilinen bu gelişme sonrasında gazeteciler, boykot süresince ‘Basın’ adında bir gazete yayımlamışlardır. Ancak basın çalışanları, 1961 yılında kazandıkları hakların bir kısmını günümüzde kaybetmiş durumdadır” dedi.
Boyacı, demokrasilerin temel unsurlarından biri olan medyanın, günümüzde mesleki yasaların oluşturulmasından basın özgürlüğüne kadar birçok yapısal sorunla karşı karşıya olduğunu belirtti. “Toplumun hemen her kesimi, sorun ve taleplerini ifade ederken, kendi sektörünün sorunlarına çözüm bulmakta yetersiz kalmaktadır” diyen Boyacı, Türk Ceza Kanunu, Basın Kanunu ve Dezenformasyon Yasası’nın basın özgürlüğünü kısıtlayan birçok madde içerdiğini ifade etti. Ayrıca dijitalleşme, yapay zeka ve sosyal medya ağlarının geleneksel medyanın etkisini her geçen gün azalttığını da vurguladı.
“Gazetecilik kavramı da bu değişim sürecinde yeniden tanımlanma ihtiyacı duymaktadır. Youtuber, influencer ve sosyal medya fenomeni gibi yeni kavramlar, geleneksel gazetecilik tanımını zorlamakta; küresel sosyal medya ağları, geleneksel medyanın ayakta kalabilmesi için ihtiyaç duyduğu reklam gelirlerinde ciddi bir azalmaya neden olmaktadır. Anadolu basını, bu haksız rekabet karşısında korunmalı ve Avustralya ile Kanada örneklerinde olduğu gibi küresel şirketlere bazı yükümlülükler getirilmelidir” dedi.
Anadolu Basınının Zorlukları
Anadolu basınının son yıllarda artan maliyetler ve medyadaki dönüşüm rüzgarı nedeniyle zor bir süreçten geçtiğini belirten DGC Başkanı Boyacı, “Halkı bilgilendirmek için mesai mevhumu gözetmeksizin 24 saat görev yapmaya çalışan basın mensupları, sendikal örgütlenmeden, özlük haklarının iyileştirilmesine, görevlerini yaparken tehdit ve şiddete maruz kalmaya kadar pek çok olumsuzlukla karşı karşıya kalmaktadır. Özellikle Anadolu basını, artan maliyetler nedeniyle ciddi bir kriz yaşamaktadır. Yüksek uydu kiraları, her geçen gün artan baskı maliyetleri ve sosyal medyanın yaygınlaşmasıyla birlikte özel sektör reklam gelirlerindeki düşüş, basın kuruluşlarının ayakta kalmasını zorlaştırmaktadır” şeklinde konuştu.
Boyacı, yaşanan zorlu süreci aşmak için kamu kuruluşlarının yanı sıra meslek örgütlerinin de çözüm arayışlarına öncülük etmesi gerektiğini vurguladı. “Basın kuruluşları ve çalışanları güç birliği yapmalı, değişime ayak uydurmalıdır” dedi.
Gazetecilik Meslek Yasası İhtiyacı
Medya sektörünün ekonomik sorunların yanı sıra yasal düzenleme eksiklikleri, basın özgürlüğü, yetişmiş eleman sıkıntısı, teknik altyapı, istihdam ve etik değerlerin göz ardı edilmesi gibi birçok sorunla karşı karşıya olduğunu dile getiren Boyacı, “Gazetecilik mesleğini ve bu mesleği icra edebilecek kişileri düzenleyen ‘Gazetecilik Meslek Yasası’na acilen ihtiyaç duyuyoruz. Bu mesleği yasal düzenleme olmadan herkes yapabilmektedir. Yeni kavramlarla karmaşıklaşan bu alanın yeniden düzenlenmesi gerekmektedir. 5953 sayılı Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanun, yıpranma hakkından yıllık izinlere, tazminat hakkından fazla mesaiye kadar geniş bir yelpazede ele alınarak güncellenmelidir. Meslektaşlarımızın emeklilikte fiili hizmet süresi zammından yararlanabilmesi için basın kartı şartının kaldırılması gerekmektedir” dedi.
Tüm bu sorunlara rağmen Boyacı, meslektaşlarının Çalışan Gazeteciler Günü’nü kutlayarak, “Daha iyi şartlarda 10 Ocak’ları kutlamayı diliyorum” ifadelerini kullandı.