Nöbetçi Eczaneler
(TBMM) – TBMM Genel Kurulu’nda, Köy Kanunu’nda düzenlemeler içeren kanun teklifinin birinci unsuru kabul edildi. CHP Ordu Milletvekili Seyit Torun, Anayasa Mahkemesi’nin daha önce iptal ettiği düzenlemelerin yeniden teklife eklenmesine ilişkin; “Sandıkta kaybettiğiniz iktidara Cumhurbaşkanı yetkileri ve Meclis çoğunluğuyla el koyma anlayışı ne demokrasiye ne etiğe ne de hukuka sığar. Bu torba yasayı yine Anayasa Mahkemesi’ne götüreceğiz. Tekrar, yetki gasbını iptal ettireceğiz” dedi.
TBMM Genel Kurulu’nda, Köy Kanunu kapsamında evini yapamayan ya da taksitlerini ödeyemeyenlere ek süre verilmesi, alternatif enerji kaynaklarının teşvik edilmesi, Kentsel Dönüşüm Başkanlığı’nın tahsis ettiği yerlerin KDV dışına alınması ve imar hakkının aktarılması üzere düzenlemeleri de içeren Köy Kanunu ve Kimi Kanunlarda Düzenlemeler Yapılmasına Ait Kanun Teklifi’nin görüşmeleri sürüyor.
Görüşmelerde teklifin birinci bölümü üzerine söz alan Saadet Partisi İstanbul Milletvekili Doğan Demir, teklifin yapı denetim firmalarına etkisi ve değişine belediyeler kanunuyla köy yaşamında artan sorunlara ilişkin şunları söyledi:
” Türkiye’nin tarım, hayvancılıkla yoğrulmuş kadim köyleri tarih boyunca milletimizin temel üretim üniteleri olmuştur, hem kültürümüzü hem de iktisadımızı şekillendirmiştir fakat son yıllarda yaşanan yasal düzenlemeler ve bu düzenlemelerin yarattığı sonuçlar köylerimizin karakterini ve fonksiyonunu önemli formda etkilemiştir. Büyükşehir Maddesi’yle başlayan süreçte köylerin mahallelere dönüştürülmesi bu esaslı yapıyı derinden sarsmıştır.
“Merkezi bir sistem kurularak işler sırasıyla yapı denetim firmalarına dağıtılmalı”
Yapı kontrol firmalarına her kentte sayı sınırlaması getirilmek isteniyor. Bu hususta yapı kontrol firmalarının sesini kimse duymuyor. Yapı kontrol firmalarına verilecek işler büsbütün müteahhitlerin inisiyatifine bırakılmış durumda. Bu çok yanlış bir siyaset. Bunun yerine, yapı kontrol firmalarının da istediği şey merkezi bir sistem kurarak işlerin sırasıyla firmalara dağıtılmasıdır, bu da hem daha adil hem de daha şeffaf olacaktır.
“Büyükşehir Yasası’nın kırsal mahallelere getirdiği yükler hafifletilmelidir”
Köylerin mahalleye dönüştürülmesi birçok yerde altyapı sıkıntılarını da beraberinde getirmiştir. Belediyelerin genişleyen sorumluluk alanları, bilhassa kırsal mahallelere hizmet götürmede önemli eksiklikler doğurmuştur. Yol üretimi, bakım ve tamirat çalışmaları yetersiz kalmış, köylerdeki ulaşım problemleri katlanarak artmıştır. Bunun yanı sıra, telefon şebekesi ve internet erişimindeki külfetler da köylülerin çağdaş çağın imkanlarından faydalanmasını engellemektedir. Birçok köyde elektrik ve su altyapısı yetersiz, kanalizasyon sistemleri ise hala büyük bir eksikliktir. Bu durum köylerde yaşayan vatandaşlarımızın ömür kalitesini düşürmekte, genç nüfusun kentlere göçünü hızlandırmaktadır. Belediyelerin bütçeleri kırsal mahallelere hizmet götürmek için kâfi olmadığından köylerimiz daha da ihmal edilmektedir.
Bu meseleleri aşmak için artık, bu anlattıklarım üzere birtakım somut adımları atmamız gerekiyor. Köylerin tekrar hükmî kişiliklerine kavuşturulması ve köy meralarının korunması için yasal düzenlemeler bir an evvel yapılmalıdır. Büyükşehir yasasının kırsal mahallelere getirdiği yükler hafifletilmelidir, bu alanlara özel statü tanınmalıdır.
“Teklif yasalaşırsa Türkiye Çevre Ajansı’nın kamu yararından sapmasına neden olabilir”
İYİ Parti Trabzon Milletvekili Yavuz Aydın da teklifin köylerde yaşanan problemlere gerçekçi tahliller getirmediğine dikkat çekerek teklifle Türkiye Etraf Ajansı’na verilecek yetkileri eleştirdi. Aydın’ın konuşmasından öne çıkanlar şöyle:
“Teklif aslında birçok açıdan eksik ve yetersizdir. Bu nedenle, bugün, bu teklifin yalnızca köyleri değil, ülke genelinde planlama, mülkiyet hakları, ekonomik kalkınma ve toplumsal adalet bahislerini nasıl etkilediğini tartışmamız gerekmektedir. Zira bu kanun teklifi, köylerimizde yaşanan problemlere gerçekçi tahliller sunmak bir yana, kırsal kalkınmanın önündeki pürüzleri daha da büyütme potansiyeline sahiptir.
Türkiye Çevre Ajansı ülkemizin etraf siyasetlerini geliştirmek ve etrafa hassas projeleri desteklemek gayesiyle kurulan değerli bir yapıdır. Lakin bu teklifin içeriğinde Türkiye Etraf Ajansı’na verilen yeni yetkiler ve bunların kullanım alanları ciddi endişeleri de beraberinde getirmektedir. Kanun teklifinde Türkiye Çevre Ajansı’na şirketlere ortak olma yetkisi tanınmıştır lakin bu düzenlemede yerli şirketler kavramı açıkça belirtilmemiştir. Yabancı şirketlere yapılacak iştiraklerin etraf siyasetlerini milletlerarası aktörlerin tesirine açabileceğinden telaşlıyız. Bu durum ulusal etraf siyasetlerimizin geleceği açısından büyük bir risk teşkil etmektedir. Bu teklifin mevcut haliyle yasalaşması Türkiye Etraf Ajansı’nın kamu faydasından sapmasına neden olabilir.
Yerel idareler, bilhassa kırsal bölgelerde vatandaşların günlük sıkıntılarına en süratli cevap verebilecek düzeneklerdir fakat bu teklif lokal idareleri güçlendirmek yerine onların yetki alanlarını daha da daraltmaktadır. Muhtarlıklar ve vilayet özel yönetimleri köylerin ve kırsal bölgelerin sıkıntılarını çözmek için kâfi kaynağa sahip değildir. Bu durumda, merkezi Hükümetin lokal sıkıntılara tahlil üretmesi ise hem mali hem de lojistik açıdan imkansızdır. Kaynak yetersizliği sorunu sırf mahallî idarelerle hudutlu değildir, bu teklifin içerdiği düzenlemelerin uygulanması için gerekli finansman kaynakları net bir biçimde belirtilmemiştir; bu durum düzenlemelerin hayata geçirilmesinde önemli meselelere yol açacaktır. Meğer kırsal kalkınma projesinin başarılı olması lokal idarelere kâfi kaynak tahsis edilmesine bağlıdır.
“Bu torba yasayı yine Anayasa Mahkemesi‘ne götüreceğiz”
Anayasa Mahkemesi’nin iptal ettiği Cumhurbaşkanı kararlarının değiştirilerek teklifin içeriğine eklendiğini belirten CHP Ordu Milletvekili Seyit Torun, yerel yönetimler üzerinde baskı kurulmak istendiğini söyledi. Bu yasayı yeniden AYM’ye götüreceklerini belirten Torun’un açıklamaları şöyle:
“Dün akşam bir tebligat yapıldı: Bu, belediye şirketlerinin borcunun genel bütçe gelirlerinden kesilme kararı. Hangi akla hizmet etmek, anlamak mümkün değil. Tabi sizin belediyelerinizin işi kolay. Fonlardan alırlar, bakanlık bütçelerinden faydalanırlar, devletin bütün imkanlarını kullanırlar lakin muhalefete gelince maalesef bunların hiçbiri yok. Yargı sopası başlarında durur, kayyum atanır, gelirleri budanır ve hizmet yapılamaz hale getirilir. Zira 2024 yılında mahallî seçimlerde büyük bir ders aldınız; ‘Acaba biz muhalefet belediyelerini nasıl başarısız gösteririz, onları nasıl itibarsızlaştırırız, onları halkın gözünde nasıl küçük düşürürüz’ bunların eforu içerisindesiniz. Ancak inanın başaramayacaksınız, inanın başaramayacaksınız; birinci genel seçimde bu toplumsal muhalefet ve bu belediyelere yaptığınız azabın karşılığını da göreceksiniz.
Yasa teklifinde bir 9’uncu husus var, bunu Anayasa Mahkemesi iptal etmesine karşın tekrar gene ısıtıp getirmişsiniz. Diyor ki: Bakanlığa bu alanların imar planlarının yapılması ve uygulamasıyla, yetkili yönetimlerce iki ay içerisinde ruhsatlandırma yapılmayan yerlerde resen ruhsat ve yapı denetime müsaade verme yetkisi. Yani bir öteki deyişle, Cumhurbaşkanı nerenin imara açılacağına işaret edecek, Bakanlık gönüllerince buraları imara açacak; ortaya yetki karmaşası çıkar. Ne oldu artık oradaki mahallî idarenin iradesi, oradaki lokal inisiyatif, orada yaşayan insanların iradesi? Ne yaparsanız yapın, yine ‘ben bilirim, ben istediğimi yaparım’ anlayışı lakin siz bunları yapın, inanıyorum ki bu husus yeniden Anayasa Mahkemesi’nden kesinlikle geri dönecektir, iptal edilecektir.
11’inci hususta rüzgar ve güneş güç santralleri yapı kontrolü dışında bırakılıyor. Ya, hani kontrolü daima bizim üzerimizde tutuyorsunuz da kontrolü daima bizim belediyelerimize yapıyorsunuz da burada bu ‘yenilenebilir enerji’ ‘yeşil enerji’ denilen ve her birimizin de teşvik etmesi konusunda… Ya, bunun denetlenmesini niçin sanki yalnızca ve yalnızca kendi yetkinize alıyorsunuz ve jet süratiyle bunların önünü açıyorsunuz? Biz de istiyoruz yeşil güç, biz de istiyoruz yenilenebilir güç fakat bunu yaparken hiç değilse aşikâr kuralları, esasları, muhakkak disiplini olsun.
Sandıkta kaybettiğiniz iktidara Cumhurbaşkanı yetkileri ve Meclis çoğunluğuyla el koyma anlayışı ne demokrasiye ne etiğe ne de hukuka sığar. Biz, bu anlayışa birinci günden itibaren direndik, direniyoruz ve direneceğiz. Bu torba maddeyi tekrar Anayasa Mahkemesine götüreceğiz. Yeniden, yetki gasbını iptal ettireceğiz. Hayvan hakları konusunda, tesir ajanlığı konusunda nasıl geri adım atmak zorunda kaldıysanız bu mevzuyu da bu haliyle Meclis’ten geçirmemek için elimizden geleni yapacağız ve yerelin yönetimini merkeze gasbettirmeyeceğiz, vesayetini kabul etmeyeceğiz.”
Birinci kısmın görüşmelerinin tamamlanmasının akabinde unsurların görüşülmesine geçildi. Teklifin birinci unsuru kabul edildi.
Teklifin ikinci unsurunun görüşmeleri sırasında muhalefetin isteği üzerine yapılan iki yoklamada da toplantı yeter sayısı bulunamadı ve Meclis Başkanvekili Bekir Bozdağ, 28 Kasım (yarın) saat 14.00’te toplanmak üzere birleşimi kapattı.