Nöbetçi Eczaneler
Antik Yunan’da Kurşun Kirliliğinin Keşfi
Haber Merkezi – Antik Yunan, demokrasinin, batı felsefesinin ve çevresel sorunların en eski kayıtlarını barındıran bir dönemdir. Yunanistan anakarası ve Ege Denizi’nden elde edilen tortu çekirdeklerinin incelenmesi, yaklaşık 5.200 yıl öncesine kadar uzanan ve bilinen en eski kurşun kirliliği kanıtını ortaya çıkardı.
1200 Yıldan Daha Eski Bir Keşif
Bu bulgu, Sırbistan’da bulunan bir turbalıkta tespit edilen daha önceki en eski kurşun kirliliğinden tam 1.200 yıl daha eski bir tarihe işaret ediyor. Antik dönemde kurşun, bakır ve gümüş cevherlerinin eritilmesi sırasında atmosfere salınan bir yan ürün olarak ortaya çıkıyordu. Zamanla bu zehirli metal, toz halinde yoğunlaşarak toprağa karıştı.
Kurşunun Kaynağı ve Etkileri
Communications Earth and Environment dergisinde yayımlanan yeni bir çalışmanın yazarlarından Heidelberg Üniversitesi’nden arkeolog Joseph Maran, “Kurşun, gümüş takılarda ve özel eşyalarda kullanılıyordu, ancak saf halde değil, kurşunla birleşmiş cevher formunda çıkarılıyordu.” açıklamasını yaptı. Çalışmada yer alan tarihçi Joseph Manning, eritme işlemi sırasında salınan kurşunun, insanlık tarihindeki ilk toksik veya endüstriyel kirlilik biçimi olduğunu vurgulamaktadır.
Araştırmacılar, Avrupa medeniyetinin beşiği olarak kabul edilen Antik Yunanistan’da, Bronz Çağı, Klasik dönem ve Helenistik dönem boyunca kurşun kirliliği seviyelerinin oldukça düşük ve lokalize kaldığını tespit etmişlerdir.
Roma Döneminde Artış
Heidelberg Üniversitesi’nden eş yazar Andreas Koutsodendris, yaklaşık 2.150 yıl önce Yunanistan’daki insan faaliyetlerinin neden olduğu kurşun emisyonlarında “çok güçlü ve ani bir artış” gözlemlediklerini belirtti. Bu dönemde, M.Ö. 146 yılında Roma ordusunun Yunan yarımadasını fethederek bölgenin toplumsal ve ekonomik yapısını değiştirdiği kaydedilmektedir.
Koutsodendris, Roma ticaretinin, kolonilerinin ve gemiciliğinin Akdeniz ve Karadeniz boyunca genişlemesiyle birlikte, gümüş sikkelere olan talebin hızla arttığını ve bunun da kurşun salınımını artıran eritme işlemlerini gerektirdiğini ifade etti. Daha sonra Roma İmparatorluğu, kurşunu sofra takımlarında ve borular gibi inşaat alanlarında kullanmaya başladı.
Daha önceki araştırmalar, Grönland’daki buz çekirdeklerinin analizini de içermekte olup, Roma döneminde Kuzey Yarımküre’nin büyük bölümünde kurşun seviyelerinin yüksek olduğunu göstermektedir.