Türkiye Depreminin Ardından Yaygınlaşan Dezenformasyon İddiaları

Türkiye Depreminin Ardından Sosyal Medyada Yaygınlaşan Dezenformasyon İddiaları

6 Şubat 2023 tarihinde Türkiye büyük bir felaketle karşı karşıya kaldı. Kahramanmaraş merkezli gerçekleşen 7.7 ve 7.6 büyüklüğündeki depremler, 11 ili derinden etkiledi. Tüm Türkiye, bu zorlu süreçte dayanışma içerisinde yaralarını sarmak için seferber olurken, bazı kötü niyetli kişiler sosyal medya üzerinden asılsız iddialarla toplumu yanıltmaya çalıştı. Bu bağlamda Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı Dezenformasyonla Mücadele Merkezi, deprem sonrası dezenformasyona karşı kamuoyunu bilgilendirmek amacıyla bir bülten yayımladı. Depremler sırasında ve sonrasında Türk halkının birlik ve beraberliğini baltalamaya çalışanlar, tek tek tespit edilerek gerekli yasal işlemler başlatıldı.

Yalan İddialar ve Gerçekler

• Depremin ardından arama kurtarma ekipleri çalışmıyor iddiası:

  Depremin meydana geldiği gün, sosyal medyada “Deprem bölgesinde arama kurtarma çalışması yapılmıyor” iddiaları dolaşmaya başladı. Ancak, yapılan araştırmalarda 6 Şubat’ta 9 bin personelle arama kurtarma çalışmalarının yürütüldüğü ve ilerleyen saatlerde bu sayının 15 binden fazla olduğu doğrulandı. Arama kurtarma ekipleri, 216 araç ve 3 bin 226 iş makinesi ile bölgede faaliyet gösterdi. Ayrıca, il dışından 602 ambulans, 187 UMKE timi ve 2 ambulans uçakla toplamda 2 bin 256 acil sağlık personeli bölgeye sevk edildi.

• Atatürk Barajı’nda çatlak oluştu iddiası:

  7 Şubat’ta “Atatürk Barajı’nda çatlak oluştu” şeklindeki iddialar, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay’ın açıklamasıyla asılsız olduğu kanıtlandı. Oktay, bölgede bulunan tüm barajların kontrol edildiğini ve yalnızca Malatya Sultansuyu Barajı dışında başka bir sorun yaşanmadığını belirtti. Şanlıurfa, Malatya ve Birecik Valilikleri de sosyal medyada barajlarda herhangi bir sorun olmadığını duyurdu.

  

• Cenazeler toprak altına verilmiyor iddiası:

  9 Şubat’ta sosyal medyada “Deprem bölgesinde cenazeler toprağa verilemiyor, savcılar mesai bitti” şeklinde asılsız iddialar ortaya atıldı. Ancak, deprem sonrası bölgede 304 savcının görevlendirildiği ve Adli Tıp Kurumu Başkanlığı tarafından 258 ilave Adli Tıp Uzmanı ve Teknikeri’nin cenazelerin muayenesi için görevlendirildiği belirtildi. Cenazeler, yakınlarına kısa süre içerisinde teslim edildi.

  

• Mahkumların cezaevinden kaçtığı iddiası:

  Hatay T Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu’nda deprem sonrası kadın hükümlüler ve tutuklulara tecavüz edildiği yönündeki iddialar da yalanlandı. Olaylar sırasında bazı hükümlülerin firar girişiminde bulunduğu ve yangın çıkardığı bildirildi. Yasal mevzuatlar çerçevesinde gerekli müdahaleler yapılırken, 12 adli hükümlü ve tutuklu yaralanmış, firar teşebbüsüyle ilgili adli ve idari tahkikat başlatılmıştır.

  

• Deprem bölgesinde çadır olmadığı iddiaları:

  Sosyal medyada “Deprem bölgesinde hiç çadır yok” iddialarına karşı, AFAD ve Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın iş birliği ile 137 bin 973 çadır ve 1 milyon 507 bin 494 battaniye sevk edildi. Bunun yanı sıra, 97 bin 973 Aile ve Yaşam Çadırı’nın kurulumu da tamamlandı.

  

• Nükleer santral patladı iddiası:

  Depremler sırasında nükleer santralin patladığına dair iddialar sosyal medyada yayıldı. Ancak, bu iddiaların gerçeği yansıtmadığı, paylaşılan görsellerin 4 Ağustos 2020’de Lübnan’daki Beyrut Limanı’nda meydana gelen patlamaya ait olduğu ifade edildi. İnşaatı devam eden Akkuyu Nükleer Santrali’nde herhangi bir hasar meydana gelmediği bildirildi.

• Arap ülkelerinden yardım gelmedi iddiası:

  Deprem sonrası Arap ülkelerinden yardım gelmediği iddiaları da asılsız çıktı. Katar, Suudi Arabistan, Kuveyt, Umman, Birleşik Arap Emirlikleri, Irak, Bahreyn, Libya, Tunus, Mısır, Cezayir ve Lübnan gibi ülkeler, arama kurtarma ekipleriyle Türkiye’nin yardımına koştu.

  

• Deprem esnasında tuhaf ışıklar görüldüğü iddiası:

  Deprem sırasında gökyüzünde tuhaf ışıklar görüldüğü iddiası, Türkiye’deki depremlerle ilgisi olmayan görüntülerle ilişkilendirilmişti. Gerçekten de, bu görüntülerin 21 Eylül 2022 tarihinde Baykonur Uzay Üssü’nden fırlatılan Soyuz MS-22 insanlı uzay aracına ait olduğu tespit edildi.

  

• Kahramanmaraş’ta salgın hastalık başladığı iddiası:

  Deprem sonrası Kahramanmaraş’ta salgın hastalık başladığına dair iddialar, gerçek dışı olarak nitelendirildi. Afet bölgesinde halk sağlığı için tüm tedbirlerin alındığı ve tahliye edilmesi gereken bir şehir olmadığı belirtildi.

  

• Askerlere emir verilmediği iddiası:

  Deprem sonrası askerlere emir verilmediği yönündeki iddialar da yalanlandı. Milli Savunma Bakanlığı, 6 Şubat 04.17’de gerçekleşen deprem sonrası 04.30’da Genelkurmay Başkanlığı, Kara, Hava ve Deniz Kuvvetlerinden rapor isteyerek TSK İnsani Yardım Tugayına “Hazır ol” emri vermişti. 06.00 itibarıyla ise 2. Ordu Komutanlığı, deprem bölgesinde arama kurtarma çalışmalarına başladı.