Nöbetçi Eczaneler
(TBMM) – TBMM Genel Kurulu’nda, CHP’nin Çayırhan Termik Santrali ve maden alanının özelleştirilme sürecinde kamu ziyanı ve çalışan emekçilerin hak kayıplarının araştırılmasına ait küme önerisi reddedildi. CHP Ankara Milletvekili Tekin Bingöl, “Bu tesis, Özelleştirme İdaresi’nin raporunda var. Yapısal olarak en nitelikli maden ocağı. Sadece 2022-2023 arasında yüzde 6.3 oranında üretim artışı var. Yenileşme çalışması yapacaksınız, üretim kapasitesi çok yüksek ama burayı satacaksınız. Hangi fiyata satarsanız satın hiçbir şekilde o fiyat kamu zararının önüne geçemez. 80 yıllık Cumhuriyet birikimlerini peşkeş çektikleriniz gibi bunu da peşkeş çekmenin gayreti içerisindesiniz” dedi.
TBMM Genel Kurulu’nda, CHP’nin Çayırhan Termik Santrali ve maden alanının özelleştirilme sürecinde kamu ziyanı ve çalışan personellerin hak kayıplarının araştırılmasına ait grup önerisi AK Parti ve MHP milletvekillerinin oylarıyla reddedildi.
Önergenin münasebetini açıklayan CHP Ankara Milletvekili Tekin Bingöl, şunları söyledi:
” Türkiye’de toplumsal muhalefet her geçen gün büyüyerek devam ediyor. Antalya’da kiracılar isyan halinde, Uzungöl’de HES’e karşı direnenler, atanmayan öğretmenlerin hareketleri ve bir dizi toplumsal muhalefet büyüyerek Türkiye’nin gündemine oturuyor. Aslında bunun işaret fişeği 31 Mart seçimleriydi.
Hemen yakınımızda, Çayırhan’da bir onurlu direniş var. 8 gündür maden işçileri kendilerini yüzlerce metre yerin altında adeta vefata terk ettiler. Çok temel haklı münasebetleri vardı. Bu münasebetlerin başında büyük bir alın teriyle çocuklarına ekmek götürmenin hengamesini veren emekçilerin işlerini kaybetmeme telaşıydı fakat onun yanında bir de kamu faydasına olan bir tesisin yandaşlara peşkeş çekilmesine karşı bir dik duruş vardı. Burası, bundan evvel yapılan özelleştirmeler üzere yandaşlara peşkeş çekilmenin uğraşı içerisinde 4 Aralık’ta ihaleye çıkıyor. Bu işçiler günlerdir sendikalarıyla birlikte dertlerini anlatmaya çalıştılar ama iktidar 3 maymunu oynadı; ne duydu ne gördü ne konuştu ve bugünlere gelindi. Bu tesis, sıradan bir tesis değil, 2000 ile 2020 arasında özelleştirilmişti 2020’de özelleştirilme süreci tamamlanınca hızla 2021’de tekrar özelleştirilme kapsamına alındı. Bununla kalınmadı, tekrar o tarihte bu tesisin yenilenmesi için 100 milyona yakın bir masraf yapıldı. Özelleştirme kararı alınıyor ancak bütçeden de 100 milyon lira harcama yapılıyor. Yandaşa peşkeş çekilecek ya, tertemiz bir tesisi yandaşa ihale etmenin uğraşı içerisindeler.
“Cumhuriyet birikimlerini peşkeş çektikleriniz gibi bunu da peşkeş çekmenin gayreti içerisindesiniz”
Bu tesis, Özelleştirme Yönetimi’nin raporunda var. Yapısal olarak en nitelikli maden ocağı. Bu tesis, her yıl artarak üretimini artıran bir tesis. Yalnızca 2022-2023 ortasında yüzde 6.3 oranında üretim artışı var. Lakin bir şey daha var, burada 482 milyon ton rezerv var. İşte birilerinin göz diktiği, iştahını kabartan olay da bu. Siz, yenileşme çalışması yapacaksınız, yapısal olarak en uygun tesis, üretim kapasitesi çok yüksek ancak burayı satacaksınız. Hangi fiyata satarsanız satın hiçbir formda o fiyat kamu ziyanının önüne geçemez. Bu tesis, Türkiye’de ilk defa mekanize sistemle üretim yapan tesis. Burası bir okul, burada mühendisler, teknik elemanlar yetişerek Türkiye’nin öbür bölgelerindeki mekanize tesis üretimine geçenlere okul vazifesi gördü. Niye satıyorsunuz? 80 yıllık Cumhuriyet birikimlerini peşkeş çektikleriniz üzere bunu da peşkeş çekmenin çabası içerisindesiniz. 64 milyon dolarlık bir gelir elde ettiniz, nereye gitti bu para? Sattınız, savdınız yeniden de gözünüz doymadı.”
“Piyasa bedeli çok daha yüksek olabilecek bir kamu varlığı kıymetinin altında bir bedelle özel kesime devrediliyor”
Saadet Partisi İstanbul Milletvekili Doğan Demir, Çayırhan Termik Santrali’nin özelleştirilmesinin ardından işten çıkarmaların yaşanabileceğine dikkat çekerken, maden sahasının önemine ilişkin şunları söyledi:
“Oluşan kamu ziyanı ve bu süreçte mağduriyet yaşayan işçi kardeşlerimizin durumun konuşmamız ve çözmemiz gerekiyor. Özelleştirme siyasetleri uzun yıllardır tartışmalı bir biçimde uygulanmakta ve ülkemizde kamu kaynaklarının faal kullanımını tartışmaya açmaktadır. Çayırhan Termik Santrali Türkiye’nin enerji üretiminde önemli bir yere sahip olup bağlı olduğu maden sahası ile birlikte stratejik bir öneme sahiptir. Çayırhan’ın özelleştirme sürecinde piyasa bedeli çok daha yüksek olabilecek bir kamu varlığı bedelinin altında bir bedelle özel bölüme devrediliyor.
Çayırhan’da çalışan yüzlerce işçimiz, yıllardır bu santral ve maden alanında alın teri dökmektedir lakin özelleştirme sürecinde personellerin hakları ve geleceği göz arkası ediliyor. Özel kesim maliyetleri düşürme ismine ekseriyetle birinci adım olarak emekçi çıkarma yoluna gidiyor ya da çalışanların hakları budanmakta. Çayırhan örneğinde de bu riskle karşı karşıya emekçilerimiz.”
“Bu tesisi özel bölüme devrederek güç dalına de darbe vurulmak isteniyor”
Özelleştirmeler nedeniyle Türkiye’nin enerji geçişinde hiçbir zaman kilit ve küresel oyuncu olma fırsatını yakalayamacağını söyleyen İYİ Parti İzmir Milletvekili Hüsmen Kırkpınar, işten çıkarmaların yaşanabileceğini belirterek şöyle konuştu:
“AK Parti, 22 yıllık iktidarlarında Cumhuriyetimizin ne kadar yerli ve ulusal birikimi varsa tümünü elden çıkardı. Artık sıra Türkiye’nin 11’inci güç üretim tesisi olan Çayırhan Termik Santrali ve Linyit İşletmelerinin özelleştirilmesine geldi. Zati 2022 yılından günümüze kadar 72 milyar doların üzerinde özelleştirme yapılmış, yaklaşık 280 kurum ve kuruluş bu iktidar tarafından satılmıştır. Yetmemiş olacak ki Ankara’nın enerji miktarının çok önemli bir kısmını karşılayan böylesi kritik bir öneme sahip tesise göz diktiler. Bu tesisi özel sektöre devrederek enerji sektörüne de darbe vurulmak isteniyor.
Küresel enerji krizinin yaşandı bu süreçte yaptığınız özelleştirmelerle Türkiye, enerji geçişinde hiçbir zaman kilit ve küresel oyuncu olma fırsatını elde edemeyecektir. Bu girişim bir yandan enerji güvenliğimizi tehlikeye sokarken, aileleri hariç 1300’ü yeraltında 800’ü yer üstünde santralde ve madende çalışan 2 bin 100 emekçimizin de işten çıkarılmasına neden olacaktır. Derin yoksulluğun bir devirde çalışanların iş garantilerini, toplumsal haklarını muhafaza altına alacak hiçbir husus ihale şartnamesine konmamıştır. Kısa vadede menfaat sağlamak ismine personelleri yok sayıyorsunuz.”
“İşçi hakları yok sayılacak, işten çıkartmalar başlayacak”
“AKP iktidarı periyodunda Türkiye’de yaşanan rantın en kıymetli ayaklarından birini madencilik faaliyetleri oluşturmaktadır” diyen DEM Parti Mardin Milletvekili George Aslan, özelleştirmeye ilişkin şunları söyledi:
“Bu alanda faaliyet gösteren şirketlerin birçoğu ya iktidar mensuplarına ya da iktidar ortaklarına aittir. Yeraltı kaynakları AKP iktidarı periyodunda süratle özelleştirilmeye başlandı. Bu alanda çalışan emekçilerin hakları, daha fazla kar uğruna daha kısıtlanmış, sömürülmüş ve gasp edilmiştir. Binlerce çalışanın işten çıkarılma riski var. Madenciler, özelleştirmeden vazgeçilmediği takdirde açlık grevine başlayacaklarını tabir etmektedir. Özelleştirilmek istenen yalnızca santral değil, bölgede bulunan tüm madenler ve bu madenlerin işletme ruhsatları dahil tüm taşınır ve taşınmaz materyaller özelleştirilmek isteniyor. Neredeyse Çayırhan’ın 3’te 2’sini kapsayan bir alandan bahsediyoruz. Özelleştirme hem madencilerini haklarını hem de bölgede halkın çıkarlarını tehdit etmektedir. Emekçi hakları yok sayılacak, işten çıkartmalar başlayacaktır.”