Nöbetçi Eczaneler
Küresel Piyasalarda Gelişmeler
Küresel piyasalarda, ABD’nin Kanada ve Meksika’ya uyguladığı yüzde 25, Çin’e ise ek olarak yüzde 10 gümrük vergisi getirmesi sonrasında satış baskıları belirginleşti. Bu durum, piyasalarda dikkatle izlenen gelişmeler arasında yer almakta. Yürürlüğe girecek olan ek gümrük vergileri, 4 Şubat’ta yürürlüğe girecek olup, ABD Başkanı Donald Trump’ın diğer ülkelere de uygulamayı düşündüğü ek gümrük vergilerinin küresel ticaret ve ekonomi üzerindeki muhtemel etkileri yatırımcıların odağında bulunuyor.
Trump, ABD’nin Avrupa Birliği’ne kesinlikle ek gümrük vergileri uygulayacağını duyurmasının ardından, Avrupa Komisyonu sözcüsü sert bir yanıt vererek, “AB mallarına haksız veya keyfi olarak gümrük vergisi uygulayan herhangi bir ticaret ortağına karşı güçlü bir şekilde yanıt verilecektir.” dedi.
Kanada Başbakanı Justin Trudeau, düzenlediği basın toplantısında, ABD’den yapılan 155 milyar Kanada doları değerindeki ithalata yüzde 25 gümrük vergisi uygulanacağını ve bu tarifelerin 30 milyar Kanada doları değerindeki mallar için salı gününden itibaren, 125 milyar Kanada doları değerindeki mallar için ise 21 gün içinde yürürlüğe gireceğini belirtti.
Çin hükümeti ise, Trump’ın Çin’den ithal tüm ürünlere yüzde 10 ek gümrük vergisi getirme kararına karşı tedbirler alacağını ve Dünya Ticaret Örgütü’ne (DTÖ) şikayette bulunacağını açıkladı. Çin Ticaret Bakanlığı, ABD’nin gümrük vergilerini tek taraflı olarak artırmasının DTÖ kurallarını ihlal ettiğini vurguladı.
Analistler, ABD’nin ek gümrük vergisi kararının ardından gelen tepkilerin ticaret savaşlarının fitilini ateşlediğini ifade ediyor. Ticari yaptırımlara dair haber akışının, piyasalardaki yönü üzerinde etkili olabileceği düşünülüyor. ABD’de yeni yönetimin izlediği korumacı ticaret politikalarının enflasyonist baskıları destekleyebileceği endişesi de öne çıkarken, ABD Merkez Bankası (Fed) yetkililerinin temkinli duruşları dikkat çekiyor.
Cuma günü, Fed yetkililerinin açıklamaları takip edilirken, Fed Yönetim Kurulu Üyesi Michelle Bowman, Bankanın mevcut politika duruşunun ekonomik faaliyetle ilgili diğer göstergeleri gözden geçirmek ve Trump yönetiminin politikalarının ekonomi üzerindeki etkilerini değerlendirmek için uygun bir noktada olduğunu belirtti. Bowman, para politikasının ayarlanmasında temkinli ve kademeli bir yaklaşımı tercih ettiğini vurguladı.
Chicago Fed Başkanı Austan Goolsbee de, Trump’ın Meksika ve Kanada gibi ticaret ortaklarına uygulayacağı gümrük vergilerinin etkisi de dâhil olmak üzere, politika belirsizliğinden kaynaklanan endişelerin mevcut olduğunu dile getirdi. Cuma günü açıklanan verilere göre, ABD’de kişisel tüketim harcamaları, geçen yıl aralıkta aylık bazda yüzde 0,7 ile beklenenden fazla artış gösterdi. Fed’in enflasyon göstergesi olarak dikkate aldığı, gıda ve enerji kalemlerinin hesaplama dışı tutulduğu çekirdek kişisel tüketim harcamaları fiyat endeksi de geçen ay aylık bazda yüzde 0,2 ve yıllık bazda yüzde 2,8 artış kaydetti.
Analistler, endeksin beklentilere paralel artmasına rağmen, yıllık bazda geçen yıl nisan ayından bu yana en hızlı artışı kaydettiğini ve Fed’in enflasyon hedefinin üzerinde kalmaya devam ettiğini belirtiyor. ABD’de İstihdam Maliyet Endeksi de geçen yılın dördüncü çeyreğinde yüzde 0,9 ile piyasa beklentileriyle uyumlu bir artış gösterdi.
Kurumsal tarafta, cuma günü bilançosunu açıklayan ve beklentilerin altında sonuçlar bildiren ABD’li enerji şirketi Chevron’un hisseleri yüzde 4,5 geriledi. Exxon Mobil’in hisseleri ise beklentilerden iyi kar açıklamasına rağmen yüzde 2,5 değer kaybetti. Beyaz Saray’ın Meksika, Kanada ve Çin’e gümrük vergisi uygulanacağını duyurması, otomotiv şirketlerinin hisselerini de olumsuz etkiledi. Ford Motor’un hisseleri yüzde 1’e yakın düştü.
Ek gümrük vergisi uygulamalarına paralel olarak, kripto para birimi Bitcoin yeni haftaya yüzde 4 azalışla 93 bin 927 dolardan başlarken, Ethereum ise yüzde 15 değer kaybıyla 2 bin 510 seviyesinden işlem görmeye başladı. Bu gelişmelerle birlikte, ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi yeni haftaya yüzde 4,55 seviyesinde giriş yaptı. Dolar endeksi de yüzde 1,1’lik bir artışla 109,7 seviyesine yükseldi.
Altının ons fiyatı, cuma günü 2 bin 817 doları görerek rekor kırmasının ardından, dolar endeksindeki yükselişin etkisiyle yeni haftaya yüzde 0,7 düşüşle 2 bin 798 dolardan başladı. Brent petrolün varil fiyatı da yüzde 0,3 azalarak 76,1 dolardan işlem görüyor. New York Borsası’nda cuma günü, S&P 500 endeksi yüzde 0,50, Nasdaq endeksi yüzde 0,28 ve Dow Jones endeksi yüzde 0,75 değer kaybetti. ABD’de endeks vadeli kontratlar yeni haftaya da negatif bir seyirle başladı.
Avrupa borsalarında ise cuma günü alış ağırlıklı bir seyir öne çıkarken, yeni haftada Trump’ın AB’ye yönelik tarife söylemleri bölgenin gündeminde yer alıyor. Hollanda Merkez Bankası Başkanı ve Avrupa Merkez Bankası (ECB) Yönetim Konseyi üyesi Klaas Knot, yaptığı açıklamada, ekonomik açıdan tarifelere verilecek en iyi tepkinin hiçbir şey yapmamak olduğunu ancak ülkelerin siyasi kaygılarla misilleme yapmalarını beklediğini ifade etti. Knot, “Ticaret savaşının kazananları değil, yalnızca kaybedenleri olur.” şeklinde konuştu.
Öte yandan, enflasyon ve resesyon ikilemi Avro Bölgesi’nin diğer bir gündem maddesi olmayı sürdürüyor. Bugün açıklanacak enflasyon ve imalat sanayi Satın Alma Yöneticileri Endeksi (PMI) verilerinin, bölgedeki ekonomik gidişat hakkında daha fazla bilgi sağlaması bekleniyor. Cuma günü açıklanan verilere göre Almanya’da yıllık öncü enflasyon, ocakta beklenmedik şekilde zayıflayarak yüzde 2,3’e düştü. AB uyumlu Tüketici Fiyat Endeksi’nde (TÜFE) ocakta bir önceki aya göre yüzde 0,2 düşüş görülürken, yıllık bazda yüzde 2,8 artış kaydedildi.
Avro Bölgesi’ndeki tüketicilerin 2025 yılına yönelik enflasyon beklentileri ise hafif yükseldi. Tüketiciler, enflasyonun bu yıl yüzde 2,1, 2026’da yüzde 1,9 ve 2027’de yüzde 2 seviyesinde olacağını öngörürken, 2025 yılına ilişkin öngörüleri yüzde 0,2 yukarı yönlü revize edildi. Tüketicilerin 2026 yılına dair enflasyon beklentileri ise değişmeden kaldı.
Cuma günü, Almanya’da DAX 40 endeksi yüzde 0,02, İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,31, İtalya’da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 0,12 ve Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 0,11 değer kazandı. DAX 40 endeksi ve FTSE 100 endeksi kapanışta rekor tazeledi. Avrupa’da endeks vadeli kontratlar yeni haftaya ise karışık bir seyirle başladı.
Asya tarafında ise haftanın ilk işlem gününde negatif bir seyir öne çıkıyor. ABD’nin Çin ürünlerine yüzde 10 ek gümrük vergisi açıklamaları, bölge piyasalarında etkisini sürdürüyor ve genel olarak satış baskısı gözlemleniyor. Analistler, yarın Çin piyasalarının Çin Yeni Yılı tatili sonrası açılacağını belirterek, ek gümrük vergilerinin Çin iç piyasasında fiyatlamalarının görülebileceğini ifade ediyor.
Bugün açıklanan verilere göre, Japonya’da ocak ayına ilişkin imalat sanayi PMI 48,7 olurken, Çin’de ocak ayı Caixin imalat sanayi PMI 50,1 ile beklentilerin altında gerçekleşti. Bu gelişmelerle birlikte kapanışa yakın Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 3, Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 2,8 ve Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 1,1 değer kaybetti.
Yurt içinde ise, cuma günü satış ağırlıklı bir seyir izleyen Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi günü yüzde 0,77 değer kaybederek 10.004,38 puandan kapandı. Gözler bugün açıklanacak ocak ayına ilişkin enflasyon verilerine çevrildi. AA Finans Enflasyon Beklenti Anketi’ne katılan ekonomistler, ocak ayında TÜFE’nin yüzde 4,29 artmasını bekliyor. Ocak ayı enflasyon beklentilerinin ortalaması (yüzde 4,29) ile bir önceki ay yüzde 44,38 olan yıllık enflasyonun yüzde 41,11’e düşeceği öngörülüyor. Ekonomistlerin 2025 sonu enflasyon beklentisi ise ocak ayı itibarıyla yüzde 27,58 oldu.
Öte yandan, uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings, cuma günü Türkiye’nin kredi notunu “BB-“, not görünümünü ise “durağan” olarak teyit etti. Açıklamada, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB), geçen yıl aralık ayından bu yana art arda iki kez 250 baz puanlık faiz indirimi yaparak parasal gevşeme döngüsüne girdiği ve politika faizini yüzde 45’e düşürdüğü hatırlatıldı. 2025 sonuna kadar politika faizinin yüzde 28’e düşürülmesinin beklendiği ifade edildi.
Dolar/TL, cuma günü yüzde 0,2 artışla 35,8469’dan kapanırken, bugün bankalararası piyasanın açılışında yüzde 0,2 artışla 35,9020 seviyesinden işlem görüyor. Analistler, bugün yurt içinde enflasyon, yurt dışında ise Avro Bölgesi’nde enflasyonun yanı sıra dünya genelinde imalat sanayi PMI verilerinin takip edileceğini belirtiyor. Teknik açıdan BIST 100 endeksinde 10.000 ve 9.900 seviyelerinin destek, 10.200 ve 10.250 puanın ise direnç konumunda olduğunu ifade ediyorlar.