Nöbetçi Eczaneler
Gazze’de Ateşkes Üzerine Anlaşma Yakın mı?
Gazze’de savaşın başlamasından 15 ay sonra, Hamas ve İsrail arasında üç aşamalı bir ateşkes konusunda anlaşmaya çok yaklaşılmış gibi görünüyor. Katar’da devam eden müzakerelerde, taraflar ilk defa aynı odada olmasa da aynı bina içerisinde yer alıyorlar. BBC’nin Gazze muhabiri Rushdi Abualouf’a bilgi veren Filistin kaynakları, temel konuların büyük ölçüde çözüldüğünü ve teknik detayların son şeklinin verildiğini belirtiyor.
Arabuluculuğu üstlenen Katar Dışişleri Bakanlığı’ndan Sözcü Majed Al-Ansari, düzenlediği basın toplantısında, “Bir ateşkes anlaşmasına hiç olmadığı kadar yakınız” ifadesini kullanarak, bugün bir anlaşmanın olup olmayacağı konusunda kesin bir şey söyleyemeyeceğini vurguladı. Katar yönetimi ayrıca, Donald Trump ve Joe Biden yönetimlerinin de bir anlaşma için ortak çaba sarf ettiğini kaydediyor. Al-Ansari, durumu, “En küçük ayrıntı bile tüm süreci baltalayabilir. Sorun olabilecek noktalar hallediliyor. Ancak bu anlaşmanın tamamen tamamlandığı anlamına gelmiyor. Geçmişte olduğu gibi yine ayrıntılarda kaybolabiliriz” sözleriyle tanımladı.
Anlaşmanın Şartları ve Aşamaları
BBC’ye bilgi veren Filistinli kaynaklar, olası bir ateşkes anlaşmasının ilk gününde üç rehinenin serbest bırakılması konusunda mutabakat sağlandığını ifade etti. Bu adımın ardından İsrail birlikleri, Filistinli nüfusun yoğun olduğu bölgelerden çekilmeye başlayacak. Yedi gün sonra, Hamas dört rehineyi daha serbest bırakacak. Bunun karşılığında İsrail, güneydeki kamplarda bulunan Filistinlilerin kuzeye geçişine izin verecek, ancak bu geçiş araçsız şekilde yapılacak.
- Otomobiller, hayvanların çektiği araçlar ve kamyonların transferi Selahaddin otoyolundan gerçekleştirilecek.
- Bu noktada bir kontrol noktası kurulacak ve geçen araçlar hassas cihazlarla taranacak.
- Kontrol noktası, Katar ve Mısır güvenlik birimleri tarafından işletilecek.
Anlaşmaya göre, ilk 42 günde bir miktar İsrail askeri bölgede kalmaya devam edecek. Bu aşamada koridorun doğu ve kuzey sınırları boyunca 800 metrelik bir tampon bölge oluşturulacak. İsrail, 1000 Filistinli tutuklunun serbest bırakılmasını kabul etti; bu tutuklular arasında 15 yıl veya daha fazla hapis cezasına çarptırılmış yaklaşık 190 kişi yer alıyor. Hamas, bunun karşılığında Gazze’deki 34 rehineyi serbest bırakacak. Anlaşmanın ikinci ve üçüncü aşamaları için müzakerelere ateşkesin 16. gününde başlanacak.
Netanyahu Hükümeti Çökebilir mi?
İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu, müzakerelerle ilgili kabinesinde aşırı sağcı isimlerin istifa tehditleriyle karşı karşıya kalmış durumda. Bu sertlik yanlısı isimler, Hamas ile olası bir anlaşmayı “teslim olma” olarak değerlendirmekte. Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben Gvir, yaptığı bir paylaşımda, bir anlaşmanın “askerlerimizin kanla elde ettiği cephe kazanımlarını yok edeceğini” savundu. Ben Gvir, Netanyahu’yu Gazze’ye yardım, yakıt ve su girişini durdurmaya ve Hamas tamamen yenilene kadar askeri operasyonlara devam etmeye çağırdı.
Bir diğer aşırı sağcı kabine üyesi Maliye Bakanı Bezalel Smotrich, olası anlaşmayı İsrail’in ulusal güvenliği açısından bir “felaket” olarak nitelendirerek, Hamas “yenilene ve rehineler iade edilene kadar” Gazze’nin işgali çağrısında bulundu. Eğer bu iki bakan koalisyondan çekilirse, Netanyahu’nun hükümeti azınlık hükümeti haline gelecek ve güven oylamasıyla düşürülmesine zemin hazırlanacak.
Bu Noktaya Nasıl Gelindi?
BBC muhabiri Jeremy Bowen’in değerlendirmesi: İki taraf şu anda Doha’da aynı binada yer alıyor. Amerikalılar, Katarlılar ve Mısırlılar, taraflar arasında mekik dokuyarak detayları netleştirmeye çalışıyorlar. Bir anlaşmaya yaklaşılmış gibi görünüyor; üç aşamalı bir ateşkes süreci aslında geçen Mayıs’tan beri gündemdeydi. Ancak müzakerelerdeki en önemli etken, Donald Trump faktörü. İsrail basınında, Trump’ın heyetinin İsrail’e giderek Netanyahu’ya bir anlaşmanın önüne engel çıkarmaması konusunda uyarıda bulunduğu belirtiliyor. Şu an her iki taraf da anlaşmaya hazır oldukları bir aşamada görünüyor. Asıl soru ise, anlaşmanın ilk aşamasından sonra ne olacağı. 42 günlük bu süreç sonrası savaş devam edecek mi? Müzakere masasında konuşulanlarla ilgili bilgiler sınırlı ve anlaşmanın genel hatlarını biliyoruz, ancak nelerin kabul edileceği hakkında kesin bilgiye sahip değiliz. Anlaşma imzalanana ve rehineler ile Filistinli tutuklular serbest bırakılana kadar hiçbir şeyin kesinleştiği varsayılmamalıdır. Eğer anlaşma gerçekleşirse, üç ana aşama göreceğiz; üçüncü aşama ise Gazze’nin yeniden inşasını kapsayan uzun bir süreci ifade edecek.