Norbert Wiener: Sibernetiğin babası

Norbert Wiener, 26 Kasım 1894 tarihinde Missouri, Columbia’da doğar. Yahudi bir aileden gelen Wiener’in babası Leo Wiener, Harvard Üniversitesi’nde profesördür. Babasının yönlendirmesiyle çok küçük yaşlarda matematik ve dil alanında üstün başarılar sergiler. 11 yaşında Tufts Üniversitesi’ne kabul edilir ve henüz 18 yaşında Harvard Üniversitesi’nden matematik doktorasını alır.

Wiener, hayatı boyunca disiplinler arası çalışmaları ile tanınır. Çalışmaları matematik, mühendislik, biyoloji ve felsefe gibi birçok farklı alanı kapsar. II. Dünya Savaşı sırasında ABD ordusu için yapılan projelerde yer alır ve burada haberleşme sistemleri ile ilgili yaptığı araştırmalar onu sibernetiğe yönlendirir. “Sibernetik” terimini ilk kez 1948 yılında yayımladığı Cybernetics: Or Control and Communication in the Animal and the Machine isimli kitabında kullanır. Bu kitap, hem bilim dünyasında hem de sosyal bilimlerde çığır açar.

Sibernetik: Yapay zekânın ardındaki bilim

Wiener, insan-makine ilişkisini ele alır ve bu ilişkiyi matematiksel bir temele oturtur. Özellikle geri besleme sistemleri üzerine yaptığı çalışmalar, otomasyon teknolojilerinin gelişimine önemli katkılarda bulunur. Örneğin, termostatlar gibi günümüzde yaygın kullanılan cihazların çalışma prensipleri, Wiener’in geri besleme teorisine dayanır. Ayrıca yapay zekâ ve robotik teknolojilerinin temellerini atan teorik çalışmaları ile de tanınır.

Eserleri arasında The Human Use of Human Beings ve Ex-Prodigy: My Childhood and Youth yer alır. Bu eserlerinde, sadece bilimsel teoriler değil, aynı zamanda bilim ve toplum arasındaki ilişki üzerine de düşünceler sunar. Sibernetiğin hem biyolojik hem de mekanik sistemlere uygulanabilir olduğunu savunur ve bu bakış açısı, biyomimetik gibi modern bilim alanlarına ilham verir.

Wiener, 1964 yılında Stockholm’de hayatını kaybeder. Ancak mirası, bilim dünyasında yaşamaya devam eder. Onun çalışmaları, sadece teknolojik yeniliklere değil, aynı zamanda toplumsal yapının teknoloji ile dönüşümüne de ışık tutar.