Nüfus Politikaları Kurulu Toplantısı
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, Nüfus Politikaları Kurulu’nun Türkiye’nin demografik geleceğini şekillendiren güçlü bir istişare ve icra mekanizması olduğunu vurguladı. Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde gerçekleştirilen kurul toplantısında Yılmaz, kurulun açılış konuşmasını yaptı.
25 Aralık’ta Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın imzasıyla oluşturulan bu kurul, en hızlı şekilde çalışmalarına başlamış durumda. Yılmaz, kurulun Adalet, Aile ve Sosyal Hizmetler, Çalışma ve Sosyal Güvenlik, Gençlik ve Spor, Hazine ve Maliye, İçişleri, Milli Eğitim ve Sağlık Bakanları ile Diyanet İşleri, İletişim, Strateji ve Bütçe ile Türkiye İstatistik Kurumu Başkanları’ndan oluştuğunu hatırlattı.
Yılmaz, “Kurulumuza konu alanlarıyla ilgili diğer bakanlar, kamu görevlileri, özel sektör temsilcileri, akademisyenler, meslek kuruluşları, sendikalar ve sivil toplum kuruluşları davet edilebilmektedir. Bu kapsamda bugün farklı kurumlardan geniş katılımlı bir toplantı ile Kurul çalışmalarımıza başlıyoruz. Nüfus yapımızı güçlendirecek, doğurganlığı artıracak ve neslimizi sağlıklı biçimde muhafaza etme yönünde politikaların kurumlar arası eş güdüm halinde uygulanmasını sağlayacak Kurul’a Cumhurbaşkanı Yardımcısı olarak bizzat Başkanlık edeceğim. Kurulumuzu en az 6 ayda bir toplayacağız ve gelişmeleri takip ederek, politikalarımızı ve eylemlerimizi güncelleyeceğiz. Nüfus Politikaları Kurulu, Türkiye’nin demografik geleceğini şekillendiren güçlü bir istişare ve icra mekanizmasıdır. Kurulumuz, sağlıklı bir nüfus yapısı için kısa, orta ve uzun vadeli stratejiler geliştirecektir” ifadelerini kullandı.
İlk toplantının gündeminde demografik yapı, nüfus politikalarındaki değişim ve dönüşümler, aile ve gençlik fonu ile doğum yardımları yer aldığını belirten Yılmaz, mevcut verilerin ekonomi, eğitim, sağlık ve sosyal hizmetler başta olmak üzere tüm sektörlere etki eden büyük çaplı bir dönüşüme işaret ettiğini aktardı.
Yılmaz, “2009 yılından itibaren, ülkemizde doğurganlık hızı ve nüfus artış hızında belirgin bir düşüş gözlemlenmektedir. Toplam doğurganlık hızı, 2001 yılında 2,38 çocuk iken 2023 yılında 1,51 çocuk olarak gerçekleşmiştir. Yani, bir kadının doğurgan olduğu dönem boyunca doğurabileceği ortalama çocuk sayısı 2023 yılında 1,51 düzeyine gerilemiştir. Bu, tarihimizin en düşük değeridir. Bu durum, doğurganlığın nüfusun yenilenme düzeyinde kritik eşik olan 2,1’in altında kaldığını göstermektedir. Nüfusun kendini yenilemesi için gerekli olan 2,1 eşiğinin üzerinde olan 10 ilimiz kalmış olup, toplam doğurganlık hızının 3’ün üzerinde olduğu tek ilimiz Şanlıurfa’dır. Diğer tüm illerimizde düşüş söz konusudur. 1,5 düzeyinin altında 51 ilimiz bulunmaktadır.” dedi.
Ayrıca, yıllık nüfus artış hızında da keskin düşüşlerin yaşandığını ve 2023 yılında kaba doğum hızının binde 11,2 olarak gerçekleştiğini kaydetti. Çocuk ve genç nüfusun azalırken, 65 yaş ve üstü yaşlı nüfusun 2023 yılında ilk defa yüzde 10’u aştığını ifade eden Yılmaz, ortalama yaşın 34’e yükseldiğini vurguladı. Ülkede evlenme oranlarının ve doğurganlık hızının azaldığını; boşanma, ilk evlenme yaşı, ilk anne olma yaşı, tek ebeveynli aile sayısı, yalnız yaşayan birey sayısı ve yaşlı nüfus oranının giderek arttığını belirtti.
Cumhurbaşkanı Yardımcısı, güncel TÜİK verilerine göre, “Ülkemizde ortalama ilk evlenme yaşı hem erkeklerde hem de kadınlarda yükselmiş, erkekler için 28, kadınlar için 26 olmuştur. Kabine toplantılarımızda Sayın Cumhurbaşkanımız, nüfus yapımızdaki bu hayati değişimlere dikkat çekerek, mevcut durumu ‘varoluşsal tehdit, bir felaket’ olarak değerlendirmiştir.” şeklinde konuştu.