Korgeneral İgor Kirillov’un Suikastı: Ukrayna’nın Rusya İçindeki Etkisi

Rus Ordusu’nun Nükleer, Biyolojik ve Kimyasal Savunma Güçleri Komutanı Korgeneral İgor Kirillov’un Ölümü

Korgeneral İgor Kirillov’un Moskova’daki bir saldırıda öldürülmesi, Ukrayna’nın Rus topraklarındaki operasyonlarının ne denli etkili olabileceği hususunu bir kez daha gözler önüne serdi. Bu olay, Rus generalin suikastının nasıl titizlikle planlandığını gösteriyor. Ukraynalı kaynaklar, BBC’ye yaptıkları açıklamada, saldırıda kullanılan patlayıcıların bir elektrikli scooter’a gizlendiğini ve uzaktan kumandayla patlatıldığını bildirdi.

Kirillov, Rusya’nın Ukrayna’daki kapsamlı işgalinin başlamasından bu yana cephe gerisinde öldürülen en yüksek rütbeli askeri yetkili oldu. Suikast, Rus askeri ve siyasi çevrelerde büyük bir şok etkisi yarattı. Ukrayna İstihbarat Servisi (SBU) kaynakları, olayın arkasında kendilerinin olduğunu duyurdu. Ukrayna topraklarında Rus güçlerine yönelik birçok operasyon gerçekleştirildiği bilinse de, Ukrayna’nın Moskova’daki bir generalin evinin önünde böyle bir suikast düzenleyebilmesi, Rusya’nın güvenlik kapasitesini sorgulattı ve Ukrayna’nın istihbarat yetenekleri hakkında yeni tartışmalar başlattı.

Saldırıda bir scooter seçilmesi, dikkat çekmeyen bir yöntem olarak oldukça zekice görünüyor. Bu tür araçlar, Moskova’nın dört bir yanında sıkça yer alıyor ve genelde terk edilmiş durumdalar. Ancak bombanın Kirillov’un evinden çıktığı anda patlatılması, Ukraynalı istihbaratçıların olay yerini izleyebildiğini gösteriyor. Bu, SBU’nın Rusya’nın büyük şehirlerinde gerçekleştirdiği ilk suikast değil.

Geçen yıl Nisan ayında, Devlet Başkanı Vladimir Putin yanlısı askeri blog yazarı Vladlen Tatarski, St. Petersburg’daki bir kafede takipçileriyle buluştu. ‘Street Food Bar No 1’ isimli kafede kendisini sanat öğrencisi olarak tanıtan Darya Trepova, ona bir asker başı heykeli hediye etti. Ancak heykelin patlaması sonucu Tatarski hayatını kaybetti. Trepova, mahkemede heykelin içerisinde patlayıcı olduğunu bilmediğini savundu. Ukrayna’daki savaşa karşı olduğunu kabul etmekle birlikte, kendisine heykelin içinde bir mikrofon olduğunun söylendiğini iddia etti ve 27 yıl hapis cezasına çarptırıldı.

Trepova’nın bu saldırıyı önceden bilip bilmediği önemli değil; zira Ukrayna istihbaratının, Ukrayna’ya karşı duyarlı Rusları ikna edip kullandığı biliniyor. Bu tür eylemler, sabotaj düzenlemekten bomba düzeneği kurmaya kadar çeşitli yöntemleri içeriyor. Ukrayna istihbaratı, en yaygın suikast yöntemi olan “tetikçi gönderme” yönteminden de kaçınmıyor. Örneğin, bir yıl önce Rus yanlısı Ukraynalı milletvekili Ilya Kiva, Moskova dışındaki bir köyde vurularak öldürüldü. Kiva, parkta yürürken bir tetikçi tarafından iki atışla hayata veda etti. Ukrayna resmi bir açıklama yapmamış olsa da, SBU kaynakları bu olayın arkasında kendilerinin olduğunu duyurdu.

Beş gün önce, önde gelen bir Rus füze uzmanı olan Mikhail Şatski, Moskova dışındaki bir ormanda vurularak öldürüldü. Bu olay da Ukrayna istihbaratının işi olarak kabul edildi fakat resmi bir açıklama yapılmadı. Şatski, Rusya’nın Kh-59 ve Kh-69 seyir füzelerinin modernizasyonundan sorumluydu ve bu füzelerin Ukrayna’da büyük can kaybı ve tahribatlara yol açtığı biliniyor. Şatski’nin ölümünün ardından Kirillov suikastı, Ukraynalı ajanların Rusya’daki faaliyetlerinin kapsamı hakkında önemli ipuçları sağlıyor.

Bu saldırılarda yalnızca siyasetçiler ve Rus ordusuyla ilişkili isimler hedef alınmıyor. 2022’nin Ağustos ayında, Darya Dugina’nın öldürülmesi, Moskova’nın Ukrayna saldırısının ideologlarından Aleksander Dugin’e bir mesaj olarak yorumlanmıştı. Rusya’nın soruşturmasında, iki Ukrayna vatandaşının bu suikaste karıştığı belirlendi. 43 yaşındaki Natalya Vovk, işgal edilmiş Donetsk bölgesinden Rusya içlerine girmişti. Sonrasında başka bir Ukraynalı ile buluşarak bombayı yaptıkları garajı kiraladılar.

Ancak bazı uzmanlar, Korgeneral Kirillov’un Ukrayna tarafından öldürülmemiş olabileceğini öne sürüyor. Kiev’den Yuriy Karin, bunun Rus ordusu içerisindeki güç mücadelesinin bir sonucu olabileceğini veya Kremlin’in savaş suçlarının önemli bir tanığını ortadan kaldırma isteğiyle bağlantılı olabileceğini ifade ediyor. Fakat eğer saldırı, tahmin edildiği gibi Ukrayna’nın eylemiyse, buradaki mesaj net: “Rus generaller, Moskova’nın kalbinde bile kendilerini güvende hissetmemelidir.”

‘General Suikasti Moskova’daki Normal Hayatı Sarsıyor’

BBC Rusya Editörü Steve Rosenberg’in analizi:

Moskova’da gerçeklikle görüntü arasında sürekli bir çatışma yaşanıyor. Savaşın üçüncü yılına girmesiyle birlikte, buradaki yaşam oldukça normal gözüküyormuş gibi algılanıyor: Metroda kalabalık yolcular, barlarda ve kulüplerde genç Moskovalılar… Fakat birdenbire, Rusya’da her şeyin normal olmadığını hatırlatan bir olay meydana geliyor. Bu olay, bazen Moskova’nın hava savunmasına yaklaşan bir drone, bazen de daha dramatik bir biçimde bir Rus generalin evinin önünde bombalı saldırıyla öldürülmesi oluyor.

Korgeneral Igor Kirillov ve asistanı Ilya Polikarpov, elektrikli scooter’a gizlenen bombayla öldürüldüğünde, Ukrayna’daki savaşın gerçekliği Rusya’da bir kez daha hissedilmiş oldu. Olay yerine giden Ruslar için bu durum, büyük bir korku ve belirsizlik yarattı. Patlamanın olduğu binanın hemen yanında oturan Liza, “Haberlerde izlediğimizde uzakta olan bir şeymiş gibi hissediliyor. Ama yan binaya kadar geldiğinde tamamen farklı ve korkunç hale geliyor” diyor. “Kaygım çok arttı, her sesten korkuyorum. Bir drone mu geliyor diye düşünüp duruyorum” diye ekliyor.

Moskova’da savaşı uzakta bir mesele olarak algılayan birçok insan var. Ancak Moskova’da bir Rus generalin öldürülmesi, kimileri için alarm zillerinin çalmasına neden oldu. Savaşın gerçek ve yakın olduğuna dair bir kanıt daha ortaya çıkmış oldu. Peki, Rus yetkililer için bu bir uyarı olacak mı? Muhtemelen hayır. Kremlin’in Ukrayna’da bir dönüş yapacağına dair pek bir işaret yok. Moskova, bu savaşı daha da yoğunlaştırma niyetinde.

Kirillov’un öldürülmesine verilen tepkiler de bunu gösteriyor. Rusya devlet televizyonunda bir sunucu, bu saldırıyla “Zelenskiy’nin kendi ölüm fermanını imzaladığını” bile söyleyebiliyor. Eski Rus Devlet Başkanı Dimitry Medvedev, “Saldırganların Kiev’deki liderlerini yok etmek için elimizden geleni yapmalıyız” dedi. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, saldırıyla ilgili henüz bir açıklama yapmadı. Ancak daha önceki açıklamalarında “Rusya’nın her zaman yanıt vereceğini” belirtmişti. Perşembe günü Putin, geleneksel yıl sonu basın konferansını gerçekleştirecek. Burada Kirillov’un öldürülmesiyle ilgili konuşup konuşmayacağı merak ediliyor. Bir diğer merak konusu ise Suriye’yle ilgili sessizliğini bozup bozmayacağıdır.