Tahtalı Barajı ve İzmir’in Su Durumu
TÜRKİYE Bilimler Akademisi (TÜBA) Çevre, Biyoçeşitlilik ve İklim Değişikliği Çalışma Grubu Üyesi Prof. Dr. Doğan Yaşar, 2025 yılı itibarıyla yağışların artarak devam etmesini beklediklerini vurguladı. Prof. Dr. Yaşar, “Bu yılın ardından Tahtalı Barajı, geçmişteki doluluk oranlarına geri dönecektir. Güzel ve bol yağışların yağmasıyla birlikte barajın su seviyesi yeniden yüzde 30’ların üzerine çıkacaktır. Geçen yılki yağışlarla su miktarı yüzde 5 artmıştı, bu yıl ise bu artışın yüzde 20 olacağını öngörüyorum” dedi.
İzmir’in içme suyu ihtiyacının büyük bölümünü karşılayan Tahtalı Barajı’nın su seviyesinin, bu kış yağacak yağmurlar sayesinde yükselebileceği ifade ediliyor. Tahtalı Barajı’nın İzmir’in su ihtiyacının yaklaşık yüzde 30-35’ini karşıladığını belirten Prof. Dr. Doğan Yaşar, “Bugün itibarıyla barajın doluluk oranı yüzde 10,84” diye konuştu.
Yağışların Önemi
Prof. Dr. Yaşar, İzmir’de aralık ve ocak aylarında ortalama 26 gün boyunca yağmur yağdığını ifade ederek, “Aralık, ocak ve şubat aylarında yıllık yağış miktarının yarısı gerçekleşir. Eğer aralık ve ocak aylarının yarısı yağmurlu geçerse, yıllık ortalama doluluk oranlarına ulaşabiliriz. Geçen yıl aralıkta Tahtalı Barajı’nın doluluk oranı yüzde 27,5’ti; fakat nisana kadar yalnızca yüzde 5 dolabildi ve doluluk oranı yüzde 33’e ulaştı. Şu anda ise geçen yılki yüzde 27,5 olan doluluk oranı yarısından daha düşük seviyelerde” dedi. Ayrıca, 2025 yılına dair umutlu bir yağış dönemi beklediğini yineledi.
Su Fiyatları ve Kullanımı
Tahtalı Barajı’nın 2020 yılında yüzde 85 doluluk oranına sahipken bile yer altı sularının kullanıldığını dile getiren Prof. Dr. Yaşar, “Kuyulardan su çekmek, rezerv sularımızı kaybetmemize neden oluyor. Özellikle Manisa bölgesinde kuyuların derinliği 40 metreden 450 metreye kadar düştü. Daha derine inmek, daha fazla enerji harcamak ve suya daha fazla para ödemek anlamına geliyor. İzmir, Türkiye’de en pahalı suyu kullanıyor. Eğer suları barajlardan kullansaydık, su fiyatları düşerdi ve Türkiye rekoru bize ait olmazdı. İzmir günde yaklaşık 600 bin metreküp su kullanıyor. Tahtalı Barajı, devasa bir yapı. Baraj dolu olduğunda, başka hiçbir kaynaktan su kullanmadan yalnızca 1,5-2 yıllık su ihtiyacını karşılayabilir” dedi.
Bilimsel Kullanım ve Gelecek Önerileri
Prof. Dr. Yaşar, “Suyun belediye tarafından bilimsel bir şekilde kullanılması zorunludur” diyerek sözlerine devam etti. “Su, İzmir için son derece önemlidir. Türkiye’de kişi başına düşen su potansiyeli yılda 1340 metreküptür. 1960’lı yıllarda bu oran 4500 metreküpe kadar çıkıyordu. İzmir, 600 metreküple su fakiri bir şehir konumundadır. Bu nedenle suyu dikkatli kullanmamız gerekiyor. Barajlar doluyken, barajların kullanılması ve yer altı su rezervlerine dokunulmaması gerektiğini belirtmek isterim. İzmir’de suyu oldukça kötü bir şekilde kullanıyoruz ve bu kötü kullanım nedeni ile Türkiye’de su tüketiminde rekor kırıyoruz. Tahtalı Barajı doluyken bile suyun yüzde 55’ini yer altından çekiyoruz” diye ekledi.