HAK-İŞ’ten Taban Fiyat Uyarısı

Hak Emekçi Sendikaları Konfederasyonu (HAK-İŞ) Genel Başkanı Mahmut Arslan, “Bugünkü Asgari Ücret Tespit Komisyonunun yapısı devam ettiği sürece biz asla orada yer almayız. Komisyonda kimin olduğundan ziyade komisyonunun yapısına itirazımız var” dedi.

HAK-İŞ Konfederasyonu tarafından klâsik hale gelen 12’inci Basın İftarı ‘Emeğin Üniversal Gücü HAK-İŞ’ başlığıyla gerçekleştirildi. Program çerçevesinde basın mensuplarına konuşan HAK-İŞ Genel Başkanı Mahmut Arslan, Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nun yapısı, vergi sistemi, Kamu Personeli Çerçeve Protokolü süreci başta olmak üzere birçok mevzuya ait değerlendirmelerde bulundu.

Arslan, 2024 yılında, HAK-İŞ Akademisi’nin hazırlamış olduğu bir raporu kamuoyuyla paylaştıklarını hatırlatarak, “Vergi raporumuzun içerisinde esas itibariyle refahın adil paylaşımının sağlanamaması durumunda, vergilerin tahsil edilse bile bunun gelir adaletsizliğini kaldırmaması sorun olacağını ifade etmiştik. O nedenle Hak-İş’in bu çalışmasını hem kamuoyuyla hem de bu bahisteki ilgililerle paylaştık. Türkiye’de çok önemli bir gelir dağılımı adaletsizliği olduğunu tabir ediyoruz. Gelişmiş ülkelerde en alt yüzde 10 kümeyle, en üst yüzde 10 küme ortasındaki gelir farkının 8 ile 10 kat olduğunu, lakin ülkemizdeki son yıllardaki gelir dağılımındaki bozulma, en alt yüzde 10 kümeyle en üstteki yüzde 10 küme ortasında 50 kattan fazla bir açılma meydana geldi. ve bu, bilhassa gelir dağılımındaki sıkıntılarımız yüksek enflasyonlu periyotta daha da barizleşti. 38 üyenin bulunduğu OECD ülkeleri içerisinde gelir dağılımı, adaletsizliğinin en makûs olduğu dördüncü ülkeyiz” açıklamasında bulundu.

Arslan, vergi sisteminde Türkiye’nin yeni bir restorasyona ihtiyacı olduğunun altını çizerek, bu çerçevede adımlar atılması gerektiğini ve yeni ve daha adil bir vergi sisteminin getirilmesini kaydetti.

“Örgütlenmenin önündeki manileri kaldıramadığımız üzere örgütlenmede de geriye gidiyoruz”

İşçilerin sendikalaşma oranlarının da azaldığını söyleyen Arslan, “Örgütlenmenin önündeki mahzurları kaldıramadığımız üzere örgütlenmede de geriye gidiyoruz. Bir evvelki istatistikleri de yüzde 15’teyken şimdi yüzde 14.9’a düşmüş durumda. Halbuki çalışanların sayısı artıyor ve hakikaten Türkiye her alanda büyümeyi devam ettiriyor. Tıpkı vakitte üretim artıyor, ihracat artıyor. Ancak çalışanların sendikalaşma oranı artmıyor. Hatta azalmaya başlıyor. Bütün bu meselelerin tahlili konusunda 2024 yılında ortak bir platforma girdik. TÜRK-İŞ, DİSK ve HAK-İŞ birlikte bu temel problemlerimizi konuştuk. Daha sonra mitingler yaptık Türkiye’nin değişik bölgelerinde. Mitinglerden sonra bu sorunu parlamentoya taşıdık. Parlamentoya grubu bulunan siyasi partilerimize üç konfederasyon olarak vergi konusundaki, emeklilik konusundaki, örgütlenme konusundaki sorunlarımızın acil bir şekilde çözümü konusunda kendileriyle konuştuk. Daha sonra Çalışma Aile Sağlık Komisyonu Başkanı’yla bir ortak basın toplantısı yaptık. ve bu taleplerimizi ısrarla sürdürmeye devam ediyoruz” ifadelerine yer verdi.

“Asgari ücretlilerin talep ettikleri hiçbir vakit gerçekleştirilemedi”

Arslan, Asgari Ücret Tespit Komisyonunun yapısının değişmesi gerektiğini ve daha kapsayıcı olması gerektiğini sözlerine ekleyerek, Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nun yapısına birçok kez itiraz ettiklerini fakat bu itirazlarının ilgililer tarafından ele alınmadığını aktardı. Arslan, şu ifadelere yer verdi:

“İşçi, patron ve hükümet üçlüsü, büyük çoğunluğu patronlarla hükümetin iş birliğiyle minimum fiyat belirlendi ve personellerin, minimum ücretlilerin talep ettikleri hiçbir vakit gerçekleştirilemedi. Bunun nedenlerini biz yalnızca komitede yer alanlar ve bu komitede misyon alanlara yükleyemeyiz. Minimum fiyat, Türkiye’de bir genel ücrete dönüştü. Dünyanın bütün gelişmiş ekonomilerinde, gelişmiş ülkelerinde ve girmek istediğimiz Avrupa Birliği ortalaması, çalışanların sadece yüzde 8’i ile yüzde 3’ü ortasında beşerler taban fiyatlı olarak kabul ediliyor. ve bunların da tamamı, o ülkelerin toplumsal dayanak programlarında da takviye alıyordur. Yani taban fiyatla çalışmak değil, taban fiyat bir asgarî fiyat belirlemesidir. Kimse orada taban fiyatla falan çalışmıyor.”

“Geniş iştirakli, çoğulcu demokratik bir Minimum Fiyat Tespit Kurulu oluşturalım”

Arslan, “Batılı manada, gelişmiş ülkeler manasında bir taban fiyat olacaksa bunun koşullarını oluşturalım. ve bunu yaparken de geniş iştirakli, çoğulcu, çoğunlukçu değil çoğulcu, iştirakçi, demokratik ve bütün kesitleri içine alan personellerin ve patronların yüklü olduğu; örneğin Almanya’da asgari ücret belirlenirken işçi ve işveren kesimi bir araya geliyor. Bağımsız bir veya bir veya iki kişi bağımsız olarak seçiliyor. Bunlar kamunun adamı değil, akademisyenlerden oluşuyor. Taraflar anlaştığı zaman asgari ücret tamamlanmıştır. Aynen girmek istediğimiz Avrupa Birliği Komisyonu’nun çalışması üzere. Komite çalışması şöyle arkadaşlar Ekonomik Toplumsal Komitede. Emekçiler ve patronlar bir sıkıntıları varsa masaya yatırılıyor. 1 ay, 6 ay, 1 yıl, 3 yıl, 5 yıl tartışılanlar” ifadelerine yer verdi.

“Bugünkü Taban Fiyat Tespit Komitesinin yapısı devam ettiği sürece biz asla orada yer almayız”

Arslan, TÜRK-İŞ’in yerine Asgari Ücret Tespit Komisyonu’na katılmaları konusuna ilişkin ise, “Bugünkü Taban Fiyat Tespit Kurulunun yapısı devam ettiği sürece biz asla orada yer almayız. Zira o vakit tezlerimizle çelişiriz. Taban Fiyat Tespit Komitesinde kimin olduğundan çok Taban Fiyat Tespit Komitesinin yapısına itirazımız var. Hasebiyle orada Ergün Bey’in yerine bizim olmamızla bir şey değişmez. Onun için tümden Asgari Ücret Tespit Komisyonunun yapısının değişmesi gerekiyor. Onun için buradan hükümete de çağrı yapıyoruz. Önümüzdeki asgari ücrette sadece işverenlerle oturarak bir asgari ücret tespit komisyonunun toplanması ve buna göre asgari ücreti belirlemesi Türkiye’ye yakışmaz. Türkiye’nin endüstri ilişkiler sistemine yakışmaz” diye konuştu.

“İşçilerin bu rakamlara evet demiş olmasıyla büyük bir hem sorumluluk aldıklarını hem de bu konuda fedakarlık yaptıklarını düşünüyorum”

Kamu Toplu İş Sözleşmeleri Çerçeve Protokolü’ne ait soru üzerine Arslan, “Şu anda o arkadaşlarımız 30-32 bin lira alıyor ikramiye hariç. Dolayısıyla yüzde 100’den bahsedildi. Evet giydirilmiş olarak aylık yüzde 100’e yaklaşıyoruz. Tabii bu bir taslak ve toplu sözleşme müzakere sürecinin nasıl şekilleneceğini beraber göreceğiz. Umarım iki konfederasyonun ortaklaştırdığı bu taslak toplu sözleşme olarak kabul edilirse teşekkür ederiz herkese” diye konuştu.

Taleplerinin iki konfederasyonun yaptığı önemli bir çalışmanın eseri olduğunu kaydeden Arslan, “Bu gerçek gerçek sayılar, bunun gerçekleşip gerçekleşmemesi öbür bir tartışma konusu lakin afaki bir talep değil. Bence iki konfederasyonun talebi önemli bir çalışmanın eseri. Bütün sendikalarımızın iş kollarındaki sendikalarımızla yapılan geniş çalışmalarının sonucu ortaya çıktı. Bunu gerçekleşmesini temenni ediyoruz. Lakin müzakere sonunda nereye varırız, nasıl olur, onu kestirmek bir mümkün değil. Lakin biz gerçek olarak bu sayıları istediğimizi çalışanların bundan sahiden çok mütevazi olduklarını söylemek istiyorum. Bu kadar şiddetli kurallara karşın emekçilerin bu noktada bu sayılara evet demiş olmasını ben büyük bir hem sorumluluk aldıklarını hem de bu mevzuda fedakarlık yaptıklarını düşünüyorum. Bu sayılar bir kısım çevrelerce çok gözükebilir. Ancak Türkiye’de birisi olarak bu sayılar sahiden çok değil” tabirlerini kullandı. – ANKARA