Nöbetçi Eczaneler
“Lütfen bize yardım edin,”
Panama’nın başkentindeki lüks Decápolis otelinin penceresine çıkan iki kızın tuttuğu kağıt parçasında bu mesaj yazıyor.
Benzer İngilizce mesajlar başka pencerelerde de görülüyor.
Müşterilerine deniz manzaralı odalar sunan otelde iki özel restoran, bir yüzme havuzu, bir spa ve özel ulaşım hizmeti bulunuyor.
Ancak bu Salı günü itibariyle lüks otel, ABD’den hudut dışı edilen 299 göçmeni barındıran bir “geçici gözaltı” merkezi haline getirildi.
Panama hükümeti kararıyla buraya konulan göçmenler, özgürlüklerinin olmadığını farklı yollarla anlatmaya çalışıyor.
Bazıları bileklerini çaprazlayarak, ellerinin sembolik olarak bağlandığını anlatıyor.
Bazıları da “Ülkemizde güvende değiliz” yazan kağıtları gazetecilere göstererek hudut dışı edilmek istemedikleri iletisini veriyor.
Trump idaresinin sistemsiz göçmenleri hudut dışı etme siyaseti kapsamında üç uçak dolusu insan Panama’ya gönderildi.
Türkiye’nin Panama Büyükelçiliği: Takip ediyoruz
Panama lideri José Raúl Mulino, kısa müddet evvel ülkesinin ABD’den sınır dışı edilenler için “köprü ülke” olmasını kabul etmişti.
Mulino, tutulan göçmenler arasında, Hindistan, Çin, Özbekistan, İran, Vietnam, Türkiye, Nepal, Pakistan, Afganistan ve Sri Lanka vatandaşları olduğunu söyledi.
BBC Türkçe‘nin temas kurduğu Türkiye’nin Panama Büyükelçiliği yetkilileri, “konuyu takip ettiklerini” aktardı.
Yapılan açıklamada, “Panama makamlarıyla temastayız ve bilgi talebinde bulunduk” denildi.
Büyükelçilik, otelde kaç Türk vatandaşının olabileceği konusunda kendilerinde “teyitli bilgi” bulunmadığını aktarıyor.
Tutulan 299 kişiden yalnızca 171’inin geldikleri ülkeye dönmeyi kabul ettiği aktarılıyor.
Dönmeyi kabul etmeyenler meçhul bir gelecekle karşı karşıya.
Panama hükümeti ülkelerine gönderilmeyi kabul etmeyenlerin Darién eyaletindeki bir kampa transfer edileceğini duyurdu. Darien’de ABD’ye gitmek isteyen göçmenlerin geçişte kullandığı orman içi bir yol bulunuyor. Bu nedenle bu bölgede süreksiz gözaltı merkezleri yer alıyor.
Normal bir günde basitçe girip çıkabilen turistlerin gezdiği otelde artık Panama Ordusu askerleri güvenliği sağlıyor, hareket özgürlüğünü sınırlıyor.
Sokaktan pencereye asılı durumdaki çamaşırlar görülebiliyor.
Bir pencerede helikopter kazasında ölen efsanevi basketbolcu Kobe Bryant’ın sarı renkli Lakers forması var.
Bir başka pencerede üç çocuğun aralarında olduğu bir grup, başparmaklarını avuçlarına koymuş durumda poz veriyor. Bu el işareti uluslararası bir yardım çağrısı. Camın üzerin de de kırmızı boya ile “Bize yardım edin” yazıyor.
Bir başka penceredeki yüzleri örtülü iki çocuk, camın önünde “Lütfen Afgan kızlarını kurtarın” yazılı kağıtlar tutuyor.
‘Korkuyoruz’
Panama’da birkaç yıldır yaşayan İranlı bir bayan otelin içindeki göçmenlerden biriyle temas halinde olduğunu söyledi.
BBC’ye konuşan İranlı kadın, içerideki kişinin İran’a geri gönderilme olasılığından “korktuğunu” aktarıyor.
Bu İranlı bayan, Farsça bağlantıya yardımcı olmak için otele gittiğini ama kendisine tercüman bulunduğunun söylendiğini anlattı. Lakin içeriden kendisine ulaşan İranlı kişi içeride tercüman olmadığını söyledi.
Decápolis Oteli’nde kalanların dışarıyla temas kurmasına izin verilmiyor. Gizlenen bir cep telefonu ile dışarıyla temas kuran İranlı bir göçmen, avukat görmelerine izin verilmediğini, yemek için dahi odalarından çıkamadıklarını anlatıyor.
Aynı kişi, Panama’daki otelde tutulanların haberlerinin dünya medyasında yer alması sonrası güvenlik tedbirlerinin sıkılaştırıldığını ve internete erişimlerinin kesildiğini argüman ediyor.
BBC, göçmenlerin barınma şartları ile ilgili hem Decápolis oteli hem de Panama hükümetiyle irtibata geçti, lakin rastgele bir cevap alamadı.
Göçmenlerin oteli terk etmelerine müsaade verilmediği savları için konuşan Panama Kamu Güvenliği Bakanı Frank Ábrego, başkent halkının güvenliği ve huzurunu sağlamakla yükümlü olduklarını söyledi.
Sosyal medyada paylaşılan bir görüntüde, Farsça konuşan bir kişi, ABD sonunu geçtikten sonra gözaltına alındıklarını anlattı. Bu kişi kendilerine Texas’a gideceklerinin söylendiğini ancak Panama’ya götürüldüklerini tabir etti.
Videoda yer alan bayan, İran’a geri gönderilirse hayatının tehlikede olduğunu iddia ediyor ve siyasi sığınma talebi yapmak istediğini söylüyor.
Uzmanlar avukat erişimi olmadan bu tür girişimlerin zor olduğunu söylüyor. Panama hükümeti ülkeye sınır dışı edilen göçmenlere, sığınma başvurusu hakkı sağlanmayacağını açıkladı.
‘Geçici gözaltı’
Göçmenlerin durumuna ilişkin bilgi veren Kamu Güvenliği Bakanı Ábrego, oteldekilerin geçici olarak Panama’da kalacaklarını söyledi.
Ábrego, ABD hükümetiyle yaptıkları mutabakatın “geçici gözetim” üzerinden sağlandığını vurguluyor.
Panamalı bakan, ülkelerine dönmeyi reddeden göçmenlerin üçüncü bir ülke seçmek zorunda kalacakları ihtarını da yapıyor.
Bakan Ábrego, bu durumdaki bireylerden Memleketler arası Göç Örgütü (IOM) ve Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği’nin (UNHCR) sorumlu olacağını söyledi.
Bakan Decápolis isimli otelin de kapasitesi nedeniyle seçildiğini kaydetti.
Başka bir Panamalı üst düzey yetkili, sınır dışı edilenleri taşıyan uçuşların artık kabul edilmemesi nedeniyle “daha fazla göçmenin gelmesinin beklenmediğini” söyledi.
Panama hükümeti, Donald Trump’ın ” Panama Kanalı’nı geri alma” tehditleri gölgesinde gerçekleşen Dışişleri Bakanı Marco Rubio’nun ziyareti sonrası göçmenler için “köprü” ülke olmayı kabul etti.
BM’nin göçmenler için çalışan kurumunun (IOM) sözcüsü BBC’ye konuştu ve ABD’den hudut dışı edilenlere “temel destek sağlama” sorumluluğuna sahip olduklarını söyledi.
Bu yetkili, “Talep edenlerin gönüllü geri dönüşlerini desteklemek, istemeyenler içinse güvenli alternatifler belirlemek için yerel yetkililerle çalışıyoruz” dedi.
BM yetkilisi, “Bu kişilerin gözaltına alınması veya hareketlerinin kısıtlanması konusunda doğrudan bir rolümüz olmasa da, tüm göçmenlerin onurlu ve uluslararası standartlara uygun şekilde muamele görmesini sağlamaya kararlıyız” iletisi verdi.
ABD’deki Göç Politikaları Enstitüsü isimli düşünce kuruluşundan araştırmacı Muzaffar Chishti, sınır dışı edilenlerin çoğunun, bu tarz geri dönüşleri kabul etmeye yanaşmayan ülkelerin vatandaşı olduğuna işaret ediyor.
BBC’ye konuşan Chishti, daima bir diplomatik temas gerektirecek sürecin, Panama yetkilileri için güç olacağını savunuyor ve “ABD onları Panama’ya göndererek kendi sorumluluğundan kurtuldu” diyor.
Bu hafta, ABD’den sınır dışı edilenleri taşıyan bir başka uçağın, Kosta Rika’ya inmesi bekleniyor. Bu Orta Amerika ülkesi de kısa müddet evvel Washington idaresi ile “köprü” olma konusunda muahede yaptı.