Nöbetçi Eczaneler
ADALET Bakanlığı Adil Destek Hizmetleri Dairesi Lideri Meral Gökkaya, “Bazı ağır hatalar hariç olmak üzere 15 yaşından küçük çocukların birinci sefer işledikleri hataların soruşturma ve kovuşturmaya bahis edilmeden çocuklara has müdafaa sistemleri içerisinde karşılanması ya da bu çocuklar için Cumhuriyet savcılarına kamu davasının açılmasında kamu faydası değerlendirmesi yapma, hakime de takdiren ceza vermeme yetkisinin verilmesi sağlanacaktır. Birden fazla kere suça sürüklenen çocuklara yönelik özel rehabilitasyon önlemleri geliştirilecektir” dedi.
TBMM Çocuklara Karşı Şiddet ve İstismarı Araştırma Komisyonu, Adalet Bakanlığı yetkililerini dinlemek üzere AK Parti Aksaray Milletvekili Cengiz Aydoğdu başkanlığında toplandı. Toplantının açılışında konuşan Aydoğdu, komisyonun çalışma süresinin 1 ay daha uzatıldığını belirtti. Aydoğdu, “Bugün Adalet Bakanlığımızı dinleyeceğiz. Adalet Bakanlığı bizim için önemli, pozisyonumuz için de değerli. Çocukların her türlü istismardan, ihmalden korunması için gerekli önlemler ve bu önlemlerin hayata geçirilmesinde karşılaşılan problemlerle ilgili bir TBMM bakış açısı yapıyoruz. Daima söylüyoruz; TBMM’nin, parlamentoların hükümet etme tekniğinin milletin sağduyusuyla kontrolü üzere bir işlevi vardır. Bugün Adalet Bakanlığında güya bu tarif tam hayata geçecek zira bakanlık, çocuklarımızla ilgili sorun çıktıktan sonra devreye giren bir teşkilatımız. Elbette önleyici önlemler, yasal mevzuat çerçeve konusunda da vazifeleri var fakat hepimiz çok âlâ biliyoruz, bir toplumun rastgele bir problemle müsabaka, sorunu algılama, idrak etme ve sıkıntısını çözme usulü toplumların birbirinden en çok farklılaştıkları yerlerdir” ifadelerini kullandı.
‘AİLE BAKANLIĞININ İLGİLİ BİRİMLERİNE İHBARDA BULUNMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ VAR’
Komisyon Başkanı Aydoğdu’nun açıklamalarının ardından Adalet Bakanlığı Adli Destek Hizmetleri Dairesi Başkanı Meral Gökkaya, komisyon üyelerine sunum yaptı. Gökkaya, çocuklarla farklı adli süreçlerde karşılaştıklarını kaydederek, “Burada çocuğun ömrü, gelişme, korunma, kendisiyle ilgili kararlara kendisinin ve ailesinin katılma hakkı üzere eşitlik, tesirli, adil yargılanma üzere birçok hakkı düzenlenmiş, kanunumuz da bunlara yer vermiş. ‘Çocuk Koruma Kanunu’nda 5 önleme yer verilmiş. Bunlar da bildiğiniz üzere eğitim, sıhhat, bakım, danışmanlık ve barınma önlemleri. Rastgele bir çocuğun korunmaya muhtaçlığı olduğuna dair bir bulgu elde edildiğinde tüm kurumların Aile Bakanlığının ilgili ünitelerine ihbarda bulunma yükümlülüğü var” diye konuştu.
‘ÇOCUK MAHKEME SAYISI 85’E ÇIKTI’
Çocukların suçtan korunması için yürürlükte bulunan hukuki altyapı ve mevcut mevzuattan bahseden Gökkaya, Çocuk Hizmetleri Daire Başkanlığı’nın görevlerini anlattı. Gökkaya, “Suça sürüklenen, mağdur yahut şahit sıfatıyla isimli sürece dahil olan çocuklara yönelik psiko- toplumsal müdahale ve temel yaklaşım programları geliştirmek. İsimli sürece dahil olan çocukların bilgilendirilmesine yönelik çalışmalar yapmak. Çocuk teslimi ve çocukla ferdî alaka kurulmasına dair ilam ve önlem kararlarının yerine getirilmesine ait çalışmalar yapmak. Çocuk adaleti alanındaki hizmetlerin kalitesinin artırması ve çocukların adalete erişiminin güçlendirilmesine yönelik çalışmalar yürütmek” sözlerini kullandı. Gökkaya ayrıyeten, Türkiye genelinde çocuk mahkeme sayısının 85’e çıktığını, ülke genelindeki 142 Cumhuriyet Başsavcılığında ise Çocuk Bürosu’nun bulunduğunu belirtti.
‘ÇOCUKLARIN DOSYALARI ÖNCELİKLİ OLARAK GÖRÜLÜYOR’
Gökkaya, çocukların yinelenmiş kabahat sürece ihtimalinin önlenmesi için 11 vilayette çalışma kümesi oluşturulduğunu ve 2024 yılında 83 suça sürüklenen çocuğun takibinin yapıldığını söyledi. Gökkaya, “Bölge Adliye Mahkemeleri Başsavcılıkları ile Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılıklarına gönderilen, ‘Dosya Gönderme Forumu’nda düzenleme yapılarak çocukların taraf olduğu ceza belgelerine ait kanun yolu incelemelerinin öncelikli olarak yapılması sağlanmaktadır. Ayrıyeten birtakım ağır hatalar hariç olmak üzere 15 yaşından küçük çocukların birinci kez işledikleri cürümlerin soruşturma ve kovuşturmaya mevzu edilmeden çocuklara has müdafaa düzenekleri içerisinde karşılanması ya da bu çocuklar için Cumhuriyet savcılarına kamu davasının açılmasında kamu faydası değerlendirmesi yapma, hakime de takdiren ceza vermeme yetkisinin verilmesi sağlanacaktır. Birden fazla defa suça sürüklenen çocuklara yönelik özel rehabilitasyon önlemleri geliştirilecektir” dedi.
‘2024 YILINDA TEDBİR KARARI VERİLEN ÇOCUK SAYISI 51 BİN’E ÇIKTI’
Çocuklara yönelik yapılması planlanan çalışmaları aktaran Gökkaya, sunumuna şöyle devam etti:
“Çocuklara müdafi ve vekil olarak atanan avukatlara yönelik barolar tarafından sertifika programlarının düzenlenecek. Hizmet haritası çalışmasının tamamlanması, çocuk Görüşme Merkezlerinin standartlara uygun hale getirilmesine yönelik çalışmalar yürütülecek. UYAP Avukat ve UYAP Vatandaş Portal üzerinden çocuk teslimi ve çocukla ferdî ait kurulmasına yönelik müracaatlar olacak. Evrak görüntüleme, evrak gönderme üzere süreçlerin yapılmasının sağlanması, bağlantı vasıtalarıyla çocukla şahsî bağ kurulmasına yönelik çalışma yürütülecek. Çocuk mahkemesi ve çocuk ağır ceza mahkemelerinin yaygınlaştırılması ve mahkemelerin fiziki şartlarının çocuk adaleti sisteminin maksadına uygun hale getirilecek. Çocuk izlem merkezlerinin yaygınlaştırılmasına yönelik çalışmalara devam edilecek. Çocuk Koruma Kanunu uyarınca verilen hami ve destekleyici önlem kararlarının münhasıran görevlendirilmiş önlem mahkemeleri tarafından verilmesi ve yerine getirilme sürecinin aktif halde takibi sağlanmasına yönelik çalışmalar yürütülecek. Suça sürüklenen çocuklara mahsus kısa periyodik mahpus cezasına seçenek yaptırımları düzenlenecek.”
Öte yandan Gökkaya hazırladığı sunumda, ‘Çocuk Koruma Kanunu’na nazaran önlem verilen çocuk sayısının; 2020 yılında 27 bin 961, 2021 yılında 34 bin 415, 2022 yılında 45 bin 874, 2023 yılında 50 bin ve 2024 yılında ise 51 bin 386’ya çıktığını tabir etti. Gökkaya, 2023 yılında 67 bin çocuğun mahkum olduğunu, 2024 yılında ise 68 bin çocuğun işlediği cürümler nedeniyle mahkum olduğunu belirtti.