İhracatın Yeni Yıla Zayıf Başlangıcı ve Umut Veren Göstergeler
2024 yılına ihracat, başlangıçta zayıf bir performans sergileyerek girdi. Ancak, öncü göstergeler Avrupa’daki zayıf talebe rağmen bir toparlanma umudunu beraberinde getiriyor. ISO İhracat İklimi Endeksi, Ocak ayında 51,2 değerine yükselerek, üst üste 13. ayda da iyileşmeye işaret etti. Bu durum, ihracatçıların geleceğe dair güvenle baktıklarını gösteriyor.
ISO ve S&P Global tarafından derlenen imalat sanayi PMI raporu, ihracat siparişleri açısından karamsar bir tablo çizdi. Rapor, “Talep ortamındaki durgunluk, yeni siparişlere ilişkin verilere de yansıdı. Hem toplam yeni siparişler hem de yeni ihracat siparişleri, önceki aya göre bir yavaşlama kaydetti,” ifadesini kullandı. Öte yandan, Akbank Ekonomik Araştırmalar, Ocak ayına ilişkin öncü dış ticaret verilerini şu şekilde değerlendirdi:
- Ticaret Bakanlığı’nın geçici verilerine göre, dış ticaret dengesi Ocak ayında 7,7 milyar dolar açık verirken, 12 aylık birikimli dış ticaret açığı 82,2 milyar dolardan 83,7 milyar dolara yükseldi.
- Dış ticaret açığı mevsimsellikten arındırılmış olarak bir önceki aya kıyasla iyileşmeye devam etti. Bu iyileşmenin altında yatan sebepler arasında, altın ve enerji ithalatındaki azalma ile altın ve enerji hariç dengedeki iyileşme etkili oldu.
- Ocak ayında altın ithalatı 1,5 milyar dolar ile önceki 3 aylık ortalamasının (1,9 milyar dolar) altında gerçekleşti. Mücevherat ithalatının da gerilediği görüldü.
- İhracat (mevsimsellikten arındırılmış) Ocak ayında aylık bazda %1,4 arttı. Altın ihracatındaki artış ivme kaybetmekle birlikte devam etti ve Ocak ayında 384 milyon dolara ulaştı. Enerji ihracatı ise Ocak ayında 1,3 milyar dolara yükseldi.
- Altın ve enerji hariç ihracat da aylık bazda %1,1 artış gösterdi. Euro-dolar paritesindeki Ocak ayındaki iyileşmenin, aylık bazda ihracat artışına destek verdiği düşünülüyor.
ISO tarafından yapılan değerlendirme: Türkiye imalat sektörünün ana ihracat pazarlarındaki faaliyet koşullarını ölçen İSO Türkiye İmalat Sektörü İhracat İklimi Endeksi’nin Ocak ayı sonuçları açıklandı. Endekste eşik değer olan 50’nin üzerinde ölçülen tüm rakamlar ihracat ikliminde iyileşmeye, 50’nin altındaki değerler ise bozulmaya işaret ediyor. Sonuçlara göre, Aralık ayında 50,9 olan İSO İmalat Sektörü İhracat İklimi Endeksi, Ocak ayında 51,2’ye yükselirken, dış talep koşullarında üst üste 13. ayda da iyileşme kaydedildi. Bu iyileşme, ılımlı olmakla birlikte Ağustos 2024’ten bu yana en belirgin düzeyde gerçekleşti.
Avrupa’daki Zayıflığın Olumsuz Etkileri
İmalat sanayisi ihracatında, %8’lik payı ile Türkiye’nin en büyük dış pazarı konumundaki Almanya’da üretim, 7 aylık düşüşün ardından Ocak ayında yatay bir seyir izledi. Birleşik Krallık ve ABD’de ekonomik aktivite, 2024’ün son ayına göre ivme kaybetmesine rağmen Ocak ayında da genişleme bölgesinde yer aldı. Geçen ay, Türkiye’nin en büyük 10 ihracat pazarı içerisinde üretimde güçlü artış sergileyen diğer iki ülke ise İspanya ve Rusya oldu. Ancak, Avrupa’nın bazı önemli pazarlarında görülen zayıflık belirtileri genel görünümü olumsuz etkiledi. İtalya, Fransa, Hollanda ve Romanya’da üretim yeni yıla daralmayla başladı. Özellikle Romanya’daki düşüş, ülkenin 19 aylık anket geçmişinin en yüksek oranında gerçekleşti.
En Yüksek Büyüme Ortadoğu Ülkelerinde
Orta Doğu, en yüksek büyüme oranlarının kaydedildiği bölge olma özelliğini koruyor. Suudi Arabistan’da genişleme, son 1,5 yılın en yüksek hızında kaydedilirken, Birleşik Arap Emirlikleri’nde (BAE) petrol dışı ekonomik aktivite güçlü bir artış eğilimini sürdürüyor. Benzer şekilde, Hindistan ve Kuveyt’te de üretim güçlü bir şekilde arttı. Anket kapsamında takip edilen ülkeler arasında ekonomik aktivitedeki en belirgin zayıflama ise Güney Afrika’da gözlemlendi. Bu düşüş, aynı zamanda son 3,5 yılın en yüksek hızına ulaştı.