2024/25 Ürün Alım Kampanyasında Zeytin Rekoltesinde Düşüş
Cumhuriyet tarihinin en yüksek rekoltesinin gerçekleştiği 2024/25 ürün alım kampanyasında, sofralık zeytin rekoltesinde önemli kayıplar yaşanıyor. Marmarabirlik Yönetim Kurulu Başkanı Hidamet Asa, ürünün büyük bir kısmının yağlık zeytin vasfına dönüşmesi nedeniyle arz noksanlığının oluşabileceğini öngördüklerini belirtti.
2024/25 ürün alım kampanyası, Marmarabirlik’e bağlı kooperatiflerde yoğun bir şekilde sürdürülüyor. Kampanya öncesinde resmi kurumlar tarafından gerçekleştirilen rekolte tespit çalışmaları sonucunda Türkiye genelinde 750-800 bin ton seviyesinde sofralık zeytin bulunduğu açıklanmıştı. Hidamet Asa, Marmarabirlik’in faaliyet alanı olan kooperatif bölgelerinde 379 bin ton civarında rekolte tespit ettiklerini ifade etti. Bu rekoltenin 280 bin tonunun Bursa’da olduğunu vurgulayan Asa, ortaklardan gelen 100 bin tonluk rekolte beyanına da dikkat çekti.
Marmarabirlik’in tüm zamanların en yüksek alım planı olan 60 bin ton ürün alım hedefi ile alımlara başladığını bildiren Başkan Asa, “Ayrıca 12 Aralık 2024 itibariyle 6 bin ton ilave tahsisat yaparak ürün alım miktarımızı 66 bin tona çıkardık. Bugün itibariyle 46 bin ton ürün alımı gerçekleştirdik. Bu dönem, özellikle kuraklık gibi afetlerden kaynaklı olarak sofralık zeytinde ciddi bir rekolte kaybı yaşandı. Türkiye’nin en yüksek rekoltesinin bulunduğu bir yılda, sofralık zeytin rekoltesinin büyük bir bölümünün yağlık vasfına dönüşmesi nedeniyle sofralık zeytinde arz noksanlığı ve talep artışı bekliyoruz” şeklinde konuştu.
Yağlık Zeytin ve Zeytinyağı Fiyatlarındaki Dengesizlik
Asa, ülke gündeminde önemli bir yer tutan yağlık zeytin ve zeytinyağı fiyatlarında çok sayıda çelişkili rakam duyduklarını ifade ederek, “Şu günlerde yağlık zeytin fiyatının piyasada 35 TL civarında işlem gördüğünü duymaktayız. Üreticimizin üretim maliyetleri göz önünde bulundurulduğunda, dökme zeytinyağının litre fiyatının kesinlikle 200 TL’nin altında olmaması gerektiğini düşünüyoruz. Üreticilerimizin zeytinyağını uygun saklama koşullarında muhafaza etmeleri, onların yararına olacaktır” dedi.
Piyasalardaki Belirsizlikler ve Avans Uygulaması
Marmarabirlik tarafından ürün alımları başlamadan önce yapılan açıklamalarda, iri daneye olan talebin yüksek olacağı, diğer danelerde ise arz fazlalığı olabileceği endişesi dile getirilmişti. Ancak hasat sürecinin başlamasıyla birlikte, sofralık zeytinden yağlık vasfına geçen ürünlerin fazlalığı nedeniyle piyasalarda belirsizlik yaşandığını belirten Asa, “Bu nedenle avans fiyat uygulaması ile ürün alımı yapılması kararı aldık. Bu uygulama, hem Marmarabirlik’i hem de ortaklarımızı korumak amacıyla gerçekleştirilmiştir. Bugüne kadar ortaklarımıza her zaman destek verdik, bu dönemde de yanlarında olacağımızı unutmamalılar” dedi.
Depolama Kapasitesinin Artırılması Gerekiyor
Asa, yağlık zeytin teslimatlarında ortaklara koyulan sınırlamanın, depolama kapasitesinin (yüzde 50’si kadar) 4 bin ton olmasından kaynaklandığını belirtti. Ayrıca ilerleyen süreçte zeytinyağı depolama kapasitesinin artırılmasının hedeflendiğini de sözlerine ekledi. Başkan Asa, “Marmarabirlik’in tüm zamanların en yüksek alım miktarını belirlemiş olmasına rağmen, ortaklarımız daha fazla sofralık zeytin teslimatı yapmak istiyor. Bu yıl 60 bin ton alım miktarı belirlenmesinin sebebi depolama kapasitemizdir. Pandemiden bu yana sürdürülebilir üretimi sağlamak için ortaklarımızı destekledik. Ancak, ekonomik zorluklar, enflasyonist etkiler ve artan depolama maliyetleri nedeniyle yeni yatırımlar yapılamadı. Marmarabirlik’in üreticilerden daha fazla ürün alabilmesi için önümüzdeki yıllarda depolama kapasitesinin artırılması ve yeni yatırımların yapılması kaçınılmazdır” ifadelerini kullandı.